Əhli-beyt (ə) və fəna məqamı

Əhli-beyt (ə) bəndəlik və ibadətdə nəinki dövranla bağlı təxəyyüllərə qapılmamış, hətta Haqqın müqəddəs dərgahında əriyib fəna olmuşlar. Onlar Allaha bəndəlik qapısında bir anlıq yox, daim bu halda yaşamışlar. Hətta müstəhəb əməllərin yerinə yetirilməsinə ciddi sə’y göstərmiş, nəfəs dərməmişlər!

Əmirəl-mö’minin (ə)

Rəvayətdə nəql olunur ki, Ühüd savaşında Əmirəl-mö’mininin (ə) ayağına ox batdı. Həmin vaxt həzrət ömrünün iyirmi üçüncü ilini yaşayırdı. Ox əti, dərini, damarları və sümüyü bir-birinə tikmişdi. Yara o qədər ağrılı idi ki, həzrət oxu çıxarmağa icazə vermirdi. Cərrah Peyğəmbərin (s) yanına şikayətə getdi. Həzrət buyurdu: “Gözlə, namaz vaxtı işini gör. Əli (ə) namaza duranda diqqətini yalnız Allaha yönəldib, məhbubun camalında fəna olur.”¹³⁶

Sünnə əhli alimlərindən olan Came bu əhvalatı çox gözəl şəkildə nəzmə çəkmişdir.

Ühüd günü qovğa qopan bir zaman

Düşmən oxu keçdi tənindən tamam.

Gözlədilər mehraba üz tutmağın,

Onda ki, həzrət unudur sol-sağın.

Çəkdilər, oxdan xəbəri olmadı,

Can çıxaran ağrıları bilmədi...

İmam Həsən Müctəba (ə)

İmam Həsən (ə) haqqında nəql olunur ki, həzrət öz ömrünün ən abid, ən zahid və ən üstün şəxsi olmuşdur. Həcc ziyarəti zamanı həzrət çox vaxt ayaqyalın Mədinədən Məkkəyə gedərdi. Ölümü yada saldıqda ağlayar, qəbirdən danışıldıqda pərişan olar, Qiyamət və məhşər yada salındıqda üzüntü keçirərdi. Siratdan keçmək barədə düşündükdə həzrət göz yaşı axıdar, Allah qarşısında hesab barədə fikirləşdikdə fəryad çəkər, qorxudan huşunu itirərdi. Namaz zamanı Allah qorxusundan əzaları titrəyər, behişt və cəhənnəmdən danışıldıqda ilan çalmış kimi iztirab keçirər, Allahdan behişt diləyib cəhənnəm əzabından ona pənah aparardı. “Ya əyyühəl-ləzinə amənu” tilavət olunduqda “ləbbəykə allahummə ləbbəyk” söyləyərdi.¹³⁷

Həzrət dəstəmaz aldığı vaxt onun çöhrəsi saralar, bədəni əsərdi. Bu barədə soruşanlara belə cavab verirdi: “Ərşin Rəbbi qarşısında dayanan kəsin rəngi saralsa, əzası titrəsə yaxşıdır.”

Məscidin qapısına çatdığı vaxt imam üzünü səmaya tutub deyərdi: “Pərvərdigara! Sənin qonağın qapı ağzında dayanıb. Ey bağışlayan Allah, hüzuruna günahkar gəlib. Ey Allah, ey mehriban! Öz böyüklüyünə xatir günahlarımından keç.”¹³⁸

İmam Səccad (ə)

İmam Sadiq (ə) buyurur: “Əli ibn Hüseyn (ə) (Səccad) Əlinin (ə) həyatı barədə oxuduqda deyərdi: “Axı buna kim dözər?! Kimdə buna səbr var?!”¹³⁹ İmam Sadiq (ə) buyurur ki, sonra oxuduqlarına əməl edirdi.” Bir gün Cabir ibn Əbdüllah imam Səccada (ə) deyir: “Ey Allah rəsulunun oğlu! Məgər Allah behişti sizlər və sizin dostlarınız üçün yaratmayıbmı? Məgər od sizin bədxahlarınız və düşmənləriniz üçün deyilmi? Bəs bir bu qədər iztirab nə üçündür?” Həzrət buyurdu: “Ey Allah rəsulunun səhabəsi! Bilmirsənmi ki, Allah keçmiş və gələcəyin bilgisini babalarıma əta edib?! Bununla belə Peyğəmbər (s) Allaha ibadət yolunda çətinliyi heç vaxt boşlamayıb, daim Həzrət Haqqa ibadət edib.” Həzrətdən soruşulduqda ki, məgər sənin keçmiş və gələcəyin bağışlanmayıb? Həzrət cavabında buyurdu: “Şükür edən bəndə olmayaq?!”¹⁴⁰

İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: “Atam gecə yarı namaza durar, o qədər səcdədə qalardı ki, yuxuya getdiyini düşünərdik.”¹⁴¹

Bəli, bütün bu hallar Əhli-beytin (ə) Allah hüzurunda fəna məqamını göstərir. Onlar bir növ öz cisimləri və dünyadan ayrılırdılar və müqəddəs ruhları möhkəm şəkildə haqqın ruhuna bağlanırdı. Rəvayətdə deyilir ki, bir gün imam Baqir (ə) atası imam Səccadın (ə) hüzuruna gəldi. Həzrət başa düşdü ki, onun atası ibadət və bəndəlik baxımından kimsəyə müyəssər olmayan bir yerə çatıb. Onun çöhrəsi gecə ibadətindən saralıb, ağlamaqdan gözləri qızarıb, alnı qabarlayıb, namazda çox dayanmaqdan ayaqlarına ağrı gəlib.

İmam Baqir (ə) buyurur: “Atam həmin vaxt dərin düşüncəyə qapıldığından mənim gəlişimdən xeyli sonra xəbər tutdu. Gördü ki, ağlayıram. Üzünü mənə tutub buyurdu: “Övladım! Əmirəl-mö’mininin ibadəti haqqındakı yazını gətir.” Mən yazını gətirdim. Atam buyurdu: “Kim Əli ibn Əbi Talib (ə) kimi ibadət edə bilər?!”¹⁴²