14.2 Сурет. Әртүрлі тазалағыш агенттерде алмазды коронка денесінде температураның таралу графигі: 1- техникалық су; 2 – көпіршік; 3 – сығылған ауа

Қарастырылған тазалағыш агенттерді қолданған кезінде алмазды құралдың және циркуляцияланатын агенттің температураларын тұрақтандыру бұрғылау алмаздардың кескіш шеттерінің әртүрлі арқашықтарында орын алады. Ең төменгі арақашықтық – ұңғыманы сумен және газ-сұйықтықты жүйелермен жуу кезінде, ал ең жоғары арақашықтық – сығылған ауамен үрлеу кезінде орын алады.

Қабылданған түзетулер шегінде анықталған алмазды құралдың тұрақтанған температуралық өрісіндегі нақты математикалық бейнесі алдыңғы мәндерден айырмашылығы, онда бұрғылау алмазды коронканың барлық геометриялық параметрлері, циркуляциялайтын тазалағыш агенттің параметрлері, сонымен қатар құралдың әр бетінде жылу беру көрсеткіштерінің әртүрлі мәндері ескерілген. Осының негізінде құрастырылған есептеу әдістемесі температуралық фактормен байланысты апаттық жағдайларды алдын-ала ескеру үшін технологиялық параметрлерді және забойлық қуаттылықтың шеткі мәндерін нақты анықтауға және де форсирленген режимдерде жұмыс істеу үшін немесе төмен жылу сыйымдылықты тазалағыш агенттерді қолдану жағдайларына арналған бұрғылау алмазды коронкалардың конструкциялары бойынша түсінікті ұсыныстарды беруге мүмкіндік береді.

Ұсынылған әдебиеттер: Нег. 1.б. 251-257

Бақылау сұрақтары:

1. Алмазды коронканың биіктігі бойынша тұрақтанған температуралық өрісінің таралуын қалай анықтаймыз?

2. Кімнің жұмыстарында таужыныстарды бұзушы құралды жуатын тазалағыш агенттің орташа температурасы забойда шығатын жалпы қуаттылықпен анықталатыны көрсетілген?

15 Дәріс. Алмазды таужыныстарды бұзушы құралдың қалыпты температуралық режимінің бұзылуы кезіндегі жағдайлар

Құралдың жұмыс қабілетігінің алдын-ала жоғалуына және де осының нәтижесінде бұрғылау жұмыстарының қымбаттауына әкелетін алмазды коронканың қалыпты жылулық жұмыс режимінің бұзылу себебіне бұрғылаудың технологиялық параметрлерінің арасындаңы тиімді қатынастың сақтамауы немесе олардың шектік мәнінен асырып жіберуі жатады. Ұңғыма оқпанында жоғары байланысу температураларының пайда болуына әкелетін технологиялық жағдайлар 15.1 кестеде берілген.

15.1 кесте.

Таужыныстарды бұзушы құралдың температуралық жұмыс режимінің бұзылуы кезіндегі технологиялық жағдайлар

Алмазды коронканың жұмыс режимі	Тозудың сипаттық белгілері	Тозу себептері
Бұрғылау режимінің параметрлері арасындағы сәйкестіктің бұзылуы	Алмаз және матрицалардың тозуы	Жу сұйықтығы мөлшерінің жоғарлауы және жеткіліксіз остік жүктеме
	Алмаздардың біршама ашылуы, бұл олардың сынуына және түсіп қалуына әкеледі	Жуу сұйықтығының жеткіліксіз мөлшері, забойда абразивті шлам мөлшерінің жоғарлауы
	Коронка матрицасының біршама шайылуы (эрозия)	Орташа түрпілі дәрежелі таужыныстарды жуу сұйықтығы мөлшерінің жетіспеушілгі
	Алмазды коронканың жанып қалуы	Жуу сұйықтығының жеткіліксіз мөлшері, жоғары остік жүктеме және айналу жиілігі
Бұрғылау режимінің шектік параметрлерінен асыру	Сыртқы және шеткі беттерінде сақиналы кертпештердің пайда болуымен конус немесе сатылы матрицаның тозуы	Коронкаға шексіз мәннен жоғары остік жүктемелер
	Матрицада жарықшақ	Біршама артық остік жүктемемен бұрғылау
Коронканың қалыпты жұмыс режимі	Матрицаның биіктігі, ішкі және сыртқы беттері бойынша бірқалыпты тозуы	Таужыныстар бұзылуының қалыпты үрдісі, температуралық фактордың кері әсерінің жоқтығы

Қазіргі уақытта құралдың жанып кетуін алдын-алда ескеру бойынша бірқатар ұсыныстар бар және олар негізінен бұрғылау сорғышы жұмысын бақылаудан, бұр,ғылау снарядының герметикасын сақтаудан, тазалағыш агенттің ең төменгі шекті шығының таңдаудан құралған. Бірақ құралдардың жанып кетуінің үлкен мөлшеру олардың төмен тиімділігін растайды.

Осыған байланыстын бұрғылау жұмыстар тәжірибесіне бұрғылау үрдісін басқару және қуаттылық диаграммасы бойынша алмазды коронкалардың алдын-ала ескеру принциптерін шығару және енгізу қызығушылық тудыртады. Алмазды коронканың дамуы кезінде қуаттылықтың сипатты тербелімі 15.1 суретте берілген.