
- •Студент пәнінің
- •5B070600 «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау» мамандығы үшін «Күрделі жағдайларда ұңғымаларды бұрғылау» пәні бойынша
- •Андатпа
- •1. Пәннің оқу бағдарламасы – syllabus
- •1.1 Оқытушы туралы мәліметтер:
- •1.2 Пән туралы мәліметтер
- •1.5 Қысқаша сипаттамасы:
- •1.6. Сабақттар түрі және оларды жүргізу кестесі
- •1.7 Әдебиеттер тізімі
- •1.8 Білімді бағалау туралы мәліметтер
- •1 Модуль
- •2 Модуль
- •1.9 Курстың саясаты және процедурасы
- •2 Белседі таратылатын материалдың мазмұны
- •2.1 Курстың тематикалық жоспары
- •2.2 Дәрісті сабақтардың конспектілері
- •1 Дәріс. Кіріспе. Пәнді оқытудың маңызы және құрылымы. Жуу сұйықтығын дұрыс таңдамау немесе оның технологиялық қасиеттерінің бұзылуынан пайда болған күрделіктер
- •2 Дәріс. Жуу сұйықтықтарының ластануы.
- •3 Дәріс. Су және жылуға сезімтал таужыныстарда ұңғымаларды бұрғылау
- •4 Дәріс. Мәңгілік мұзды таужыныстар бойынша ұңғымаларды бұрғылау
- •4.1Сурет. Мұзды таужыныстардың бітімі: 1 – таужыныстардың минералды құрамы; 2 – мұз
- •5 Дәріс. Жуу сұйықтығын қолдану арқылы мұзды таужыныстарда ұңғыманы бұрғылау
- •5.3 Сурет. Бұрғылау құбырлар мен сақиналы арнада температураның таралу графигі: 1, 2 – төменге түсетін және көтерілу ағысының температуралары; 3 – таужыныстардың температурасы
- •5.4 Сурет. Бұрғылау құбырлар мен сақиналы арнада температураның таралу графигі. Қисықтардың белгіленуі 5.3 суретте берілген.
- •6 Дәріс. Ауамен үрлеу арқылы мұзды таужыныстарда ұңғымаларды бұрғылау
- •6.4 Сурет. Вхм-лги ауалы мұздатқыш машинасы
- •6.6 Сурет. Құйынды мұздатқыштың принципиалды сұлбасы :
- •6.7Сурет. Өндірістік жағдайларында суытылған ауамен үрлеу арқылы бұрғылау кезінде алынған мұзбен цементелген мұзды таужыныстардың керні
- •6.8. Сурет. Қыс мезгілінде суытылған ауамен үрлеу арқылы бұрғылау кезінде қондырғылардың орналасу сұлбасы )бір сатылы суыту жүйесімен):
- •7 Дәріс. Қарлы тығыздалған шөгінділер мен тұтас мұздарда ұңғымаларды бұрғылау
- •8 Дәріс. Жұтылу жағдайларында ұңғымаларды бұрғылау
- •9 Дәріс. Жуу сұйықтығы жұтылу белдемдерін бағалау және болжау
- •9.1. Сурет Бұрғылаудың механикалық жылдамдығының өсуінен жарықшақтардың жабылу дәрежесінің тәуелділігі
- •9.2Сурет. Күрделіктерді жою тәсілдерін анықтауға арналған график
- •10 Дәріс. Геотермальды ұңғымаларды бұрғылау
- •10.1 Сурет. Геотермалды ұңғымалар конструкциясы:
- •11 Дәріс. Бұрғылау құралының бекітілуі
- •10.1 Сурет.Таужыныстардың әртүрлі орташа өткізгіштік Пср жағдайларында ұңғымада бұрғылау құралының тоқтауы кезінде бекітіліп қалу р ықтималдылығының диаграммасы
- •10.2 Сурет. Қабатқа репрессияның әсерінен туындаған бекітіліп қалу сұлбасы:
- •12 Дәріс. Науаның түзілуі Науаның түзілу механизмі
- •12.1 Сурет. Қисаю циклда үзілу санының nоб тәуелділігі:
- •12.2 Сурет. Профилемердің электрлік сұлбасы:
- •12.3 Сурет. Профилометрия мәліметтері бойынша ұңғыма оқпаны қимасының құрастыру сұлбасы
- •12.4 Сурет. Науалы өнімде бқтб бекітіліп қалуына сыналы бұрыштың әсерін бағалау
- •13 Дәріс. Алмазды таужыныстарды бұзушы құралдың жанып кетуі
- •14 Дәріс. Алмазды таужыныстарды бұзушы құралда температуралық өрістің таралуы
- •14.1 Сурет. Көлемдік алмаздың денесінде температуралық өрісті есептеу
- •14.2 Сурет. Әртүрлі тазалағыш агенттерде алмазды коронка денесінде температураның таралу графигі: 1- техникалық су; 2 – көпіршік; 3 – сығылған ауа
- •15 Дәріс. Алмазды таужыныстарды бұзушы құралдың қалыпты температуралық режимінің бұзылуы кезіндегі жағдайлар
- •15.1 Сурет. Алмазды коронканың жанып кетуі кезінде сипатты тербелістер
- •2.3 Зертханалық жұмыстар жоспары
- •2.4. Оқытушының басшылығымен студенттің өзіндік жұмысы шегінде сабақтар жоспары (осөж)
- •2.5. Студенттің өзіндік жұмыс шегінде сабақтар жоспары (сөж)
- •2.6 Өзіндік бақылау үшін тестік тапсырмалар
- •2.7 Курс бойынша емтихан сұрақтары
- •Глоссарий
- •Мазмұны
- •5В070600 «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау» мамандығы «Күрделі жағдайларда ұңғымаларды бұрғылау» пәні бойынша
1.7 Әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер
1. Ратов Б.Т. «Күрделі жағдайларда ұңғымаларды бұрғылау», Алматы., Эверо, 2007 г.
2. Пустовойтенко И.П. «Предупреждение и методы ликвидации аварий и осложнений в бурении», М., Недра, 1987 г.
3. Элияшевский И.В. Типовые задачи и расчеты в бурении. М.: Недра 1982
4. Пустовойтенко И.П. Предупреждение и ликвидация аварий в бурении. М.: Недра, 1988
5. Гончаров А. Е., Винниченко В. М. Пособие бурильщику и мастеру по предупреждению и ликвидации аварий и осложнений при разведочном бурении. М.: Недра, 1987
Қосымша әдебиеттер
1. Ивачев Л.М. «Борьба с поглощениями промывочной жидкости при бурении геологоразведочных скважин», М., Недра, 1982 г.
2. Городнов В.Д. «Физико-химические методы предупреждения осложнений в бурении», М., Недра, 1982 г.
3. Коломоец А.В. «Предупреждение и ликвидация прихватов в разведочном бурении», М., Недра, 1985 г.
4. Кудряшов Б.Б., Яковлев А.М. «Бурение скважин в мерзлых породах», М., Недра, 1983 г.
5. Сурикова О.А., Курочкин Б.М., Алексеев М.В. и др. «Предупреждение и ливидация осложнений в трещиноватых породах», М., ВНИИОЭНГ,1985 г.
6. Пустовойтенко И.П., Сельващук А.П. «Справочник мастера по сложным буровым работам», М., Недра, 1983 г.
7. Ветров А.К. Аварии при колонковом бурении и способы борьбы с ними. М.: Госгеолтехиздат 1963
8. Ганджумян Р.А. Практические расчеты в разведочном бурении. М.: Недра, 1986
9. Коломоец А.В. Предупреждение и ликвидация прихватов в разведочном бурении
10. Самотой А.К. Прихваты колонн при бурении скважин. М.: Недра, 1984
11. Справочное руководство мастера геологоразведочного бурения. Л.: Недра 1983
1.8 Білімді бағалау туралы мәліметтер
3 кесте. Бақылау түрлері бойынша рейтингті % тарату
-
Қорытынды бақылау түрі
Бақылау түрі
Пайыз, %
Емтихан
Қорытынды
100
Аралық бақылау
100
Кезекті бақылау
100
4 кесте. «Күрделі жағдайларда ұңғымаларды бұрғылау» пәні бойынша бақылаудың барлық түрлерін тапсырудың күнтізбе графигі
Апталар |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
Апталық бақылау түрі |
1 |
2 |
1 |
1 |
2 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
2 |
Бақылау түрі |
З1 |
Дз ӨЖ |
З2 |
ӨЖ |
З3 ӨЖ |
РК |
З4 |
Дз |
З5 |
ӨЖ |
З6 |
Дз |
З7 |
ӨЖ |
З8 АБ |
Бақылау түрі: З – зертханалық жұмыс, ӨЖ – өзіндік жұмыс, АБ – аралық бақылау.
|
5 кесте. Студенттер білімін бағалау
Бағалар |
Әріптік эквивалент |
Пайызбен, % |
Баллмен |
Өте жақсы |
А |
95 – 100 |
4 |
А– |
90 – 94 |
3.67 |
|
Жақсы |
В+ |
85 – 89 |
3.33 |
В |
80 – 84 |
3 |
|
В– |
75 – 79 |
2.67 |
|
Қанағат |
С+ |
70 – 74 |
2.33 |
С |
65 – 69 |
2 |
|
С– |
60 – 64 |
1.67 |
|
D+ |
55 – 59 |
1.33 |
|
D |
50 – 54 |
1 |
|
Қанағат емес |
F |
0 – 49 |
0 |
Модуль және аралық аттестация бойынша сұрақтар тізімі