Дизартрик-балалардың ұсақ моторикасын декоративті-қолданбалы өнер арқылы дамыту

Орындаған: А.Мухтарханова

Жетекші: аға оқытушы Д.Т.Нурсолтанова

Зерттеу мақсаты: дизартрик-балалардың ұсақ моторикасын декоративті-қолданбалы өнер арқылы дамыту.

Зерттеу объектісі: дизартрик-балалардың ұсақ моторикасының дамуы.

Зерттеу пәні: дизартрик-балалардың ұсақ моторикасының дамуына декоративті-қолданбалы өнердің әсері.

Зерттеу болжамы: дизартрик-балалардың ұсақ моторикасын дамытуда декоративті-қолданбалы өнер оң әсерін тигізеді, егер:

1. осы бағыттағы жұмыс жұйелі және кешенді түрде ұйымдастырылса;

2. сабақ жоспарлары «қарапайымнан күрделіге» қағидасының негізінде құрастырылса;

3. балалардың ұсақ моторикасының даму деңгейі ескерілсе,жұмыс барысында декоративті-қолданбалы өнердің әртүрлі элементтерін қолданса.

Зерттеу міндеттері:

1. қарастырылып отырған мәселе бойынша ғылыми зерттеулерге, әдебиеттерге шолу жасау, мәселенің теориялық негізін анықтау;

2. декоративті-қолданбалы өнерді негізделген қосымша коррекциялық сабақтар кешенін тағайындау;

3. зерттеу әдістерін, эксперименталды топ құрамын, базасын негіздеу;

4. дизартрик-балалардың ұсақ моторикасының даму деңгейін анықтауға арналған констатациялаушы эксперимент жүргізу, нәтижелерін талдау;

5. қалыптастырушы эксперимент барысында қосымша коррекциялық сабақтар кешенін қолдану;

6. бақылау экспериментін өткізу, нәтижелерін қорытындылау;

7. зерттеу нәтижелерінің негізінде әдістемелік нұсқаулар ұсыну.

Зерттеу әдістері:

1. әдебиеттер мен ғылыми зерттеулерге теориялық талдау жасау;

2. байқау;

3. әңгіме;

4. эксперимент;

5. сандық-сапалық талдау;

6. Хэд пробалары;

7. қозғалыстардың оптикалық-кинестетикалық ұйымдастырылуы (позалар праксисына арналған пробалар);

8. сусақтар қозғалысының динамикалық ұйымдастырылуы;

9. заттармен әрекет ету мүмкіндігін зерттеу.

Зерттеу базасы: ШҚО Білім басқармасы «Ұлан ауданының психологиялық-педагогикалық түзету қабинеті» коммуналдық мемлекеттік мекемесінде білім алып тәрбиеленетін балалар кірістірілді.

Негізгі нәтижелер мен қорытынды

Эксперименталды топты мектепке дайындық тобындағы жас аралығы 7- 9 дейінгі 4 бала құрды. Дизартрик-балалардың ұсақ моторикасын дамытуда декоративті-қолданбалы өнер оң әсерін тигізеді екен, егер:

1. осы бағыттағы жұмыс жұйелі және кешенді түрде ұйымдастырылса;

2. сабақ жоспарлары «қарапайымнан күрделіге» қағидасының негізінде құрастырылса;

3. балалардың ұсақ моторикасының даму деңгейі ескерілсе;

4. жұмыс барысында декоративті-қолданбалы өнердің әртүрлі элементтерін қолданса.

Тәжірибелік маңыздылығы

Дизартрик балалардың ұсақ моторикасын дамытуда ұсынылған декоративті – қолданбалы өнер әдістерін арнайы мекемелерде және психологиялық-педагогикалық түзету кабинеттерінде қолдануға ұсынылады.

Сөйлеу тілінің грамматикалық қатарын дамытудағы логопед пен отбасы жұмысының сабақтастығы

Орындаған: А.Нургалиева

Жетекші: аға оқытушы Ж.М.Аканова

Зерттеу мақсаты: жалпы тіл кемістігі бар балалардың сөйлеу тіліндегі грамматикалық қатарын түзетудегі логопед пен отбасының өзара қарым-қатынас жасау жұмыс дәптерін құру

Зерттеудің обьектісі: жалпы тіл кемістігі бар балалармен логопедиялық түзету жұмыстарын жүргізудегі логопед пен отбасының арасындағы қарым-қатынас.

Зерттеудің пәні: жалпы тіл кемістігі бар балалардың сөйлеуіндегі грамматикалық қатарды дамытуда ата-ана мен логопед арасындағы жұмыс қабілеттері.

Зерттеу болжамы: жалпы тіл кемістігі бар балалардың сөйлеу тіліндегі грамматикалық қатарын түзетуге бағытталған жұмыста логопед пен ата-аналар арасындағы қарым-қатынас жасауда жұмыс дәптерін дұрыс құрса онда түзету процесі оңтайлы, нәтижелі болады. Бұнда, логопедиялық сабақтарда алынған білімдер мен дағдыларды бекітуде ата-аналардың қатысуы үлкен мән береді.

Зерттеу міндеттері:

1. зерттеу мәселесі бойынша арнайы әдебиеттерді теориялық талдау;

2. жалпы тіл кемістігі бар балаларға психологиялық-педагогикалық мінездеме беру;

3. арнайы әдістемені таңдап, оны өткізу;

4. ата-аналарға арналған арнайы мерекелік шаралар өткізу;

5. жекеше және топпен логопедиялық сабақтар өткізу;

6. дөңгелек үтел, конференциялар, ата-аналарға арналған стенндтер тағайындау;

7. жұмыс дәптерін құрастыру: «Сөйлеу тілінің грамматикалық қатарын дамытудағы логопед пен отбасы жұмысының сабақтастығы».

Зерттеу әдістері:

1) Иншакова О.Б. «Логопедке арналған альбом»;

2) психологиялық-педагогикалық зерттеу;

3) эксперименталды зерттеудің сандық және сапалық талдауының нәтижесі.

ЖТК бар балалардың сөйлеуін дамытуға арналған мерекелік шаралар грамматикалық қатардың дамуына жағымды динамиканы көрсетуге болысты. Сонымен қатар, психикалық функциялардың (зейін, ес) дамуына арналған үй жұмыс дәптеріндегі жаттығулар баланың сөйлеу барысында құрылатын ойлау қабілеттеріне әсерлерін тигізді.

Негізгі нәтижелер мен қорытынды

Осымен қорыта келе, логопед пен отбасының бірлескен жұмыстарының жүйесі дұрыс орындалса ЖТК бар балалардың сөйлеуіндегі грамматикалық қатарын түзетуге бағытталған жұмыстар да сәтті орындалатынына көз жеткіздік. Балабақшада баланың тілін дамытуға ата-аналармен бірлесіп арнайы жиналыстар, конференциялар, «Біз бақытты отбасымыз» атты клуб құрдық. Арнайы стендтерге сөйлеуінде бұзылыстары бар балалардың ата-аналарына арналған хабарламалар, түзету-дамыту материалдарын, бұзылыс түрлері жайлы жазылған мәліметтерді ілдік. Осы жүргізген барлық жұмыстарымыздың қорытындылары жоғарыда айтылып кеткен болжамдарымызды дәлелдеуге болысты.

ЖТК бар мектепке дейінгі жастағы балалардың сөйлеуінің бұзылыстарынын алдын алу мен түзетуге арналған үй тапсырмалары бар әдістемелік кешендіата-анамен бірлесіп орындауда үлкен жетістктерге жеткенін байқадық. Баланың лексикалық, грамматикалық қатарындағы бұзылыстары дамып, сөйлеуінде көп кемшіліктер жойылғанын көрдік.