Психолог студенттердің мансап туралы көзқарастарының ерекшеліктері

Орындаған: А.Қ.Мухамадиева

Жетекші: аға оқытушы Қ.Б.Байтемирова

Зерттеу мақсаты: психолог студенттердің мансап туралы көзқарастарының ерекшеліктерін анықтау.

Зерттеу объектісі: психолог студенттердің мансап туралы көзқарастары.

Зерттеу пәні: мансап жайлы көзқарастардың ерекшеліктері

Зерттеу болжамы: психолог студенттердің мансап туралы көзқарастары олардың жас ерекшелігімен, білім деңгейімен детерминантталады.

Зерттеу болжамы:

1. «Студент» туралы жалпы түсінік;

2. мансапты психологиялық зерттеудің обьектсісі ретінде талдау;

3. кәсіби даму теорияларының психология ғылымында қарастырылуы;

4. студенттерінің мансап туралы көзқарастарын зерттеуге мүмкіндік беретін әдістемелерді қарастыру;

5. студенттерінің мансап туралы көзқарастарына талдау жасау.

Зерттеу әдістемелері:

1. «Мен және менің мансабым» атты эссе (контент анализ);

2. Э. Шейннің «Мансап зәкірі» сауалнамасы (В.А Чикер және В.Э Винокуров аударып бейімдеген);

3. Е.Н Каткованың «Субъектінің өзі туралы, өмірі туралы, мансабы туралы көзқарастары»

Эксперимент нәтижесін өңдеудің математикалық-статистикалық әдістері:

1) пайыздық үлесті табу;

2) контент-анализ;

3) орташа арифметикалық шаманы анықтау;

4) Стюдент-t критериі

Зерттеу базасы: біздің зерттеу жұмысымызға қазақ студенттері алынды. Зерттеу Шығыс Қазақстан Мемлекеттік Университетінің бірінші және төртінші курс студенттеріне жүргізіледі. Зерттеуге 50 зерттелінуші, жас мөлшері бойынша 18–22 жас аралығындағы студенттер қатысты

Негізгі нәтижелері мен қорытынды

4 курс студенттерi мансапты сипаттауда жағдай жайлы, мәртебе, жоғары қызмет туралы жиiрек айтады. Сәйкесiнше 1 курс студенттерi үшiн мансапты құруда «мәртебе» мағыналы фактор болып табылмады. «Ақша» ұғымы сенiмдi айырмашылықтарды бiлдiрмедi, дегенмен оның толықтығы екі топтың студенттеріне де маңызды болып табылады. «Беделді» ұғымында айырмашылықтар болмады, екi топтада бұл көрсеткіш төмен болды, осыған қарап студенттер үшiн осы фактордың маңыздылығы төмен екендігін байқаймыз. «Мойындау» студенттерiнің жауаптарында мәнді айырмашылықтардың барын аңғартты, 4 курс студенттері 1 курстiң студенттерiне қарағанда мансапты мойындаумен байланыстырып қарастырады.

Мақсатқа бағытталу мансапты құруда екі курс студенттері үшiн де маңызды деп айтуға болады. «Коммуникабельді» ұғымы мағыналы айырмашылықтарды бермеді, дегенмен 4 курс студенттерiнің және 1 курстiң студенттерiнің жауаптарында жиi кездеседi: студенттер қазiргi қоғамда тiкелей адамдармен жұмыс iстеуде және мансапты құруда коммуникативті дағдылар, қарым-қатынаста ашық болу, жоғары әлеуметтiк дағдылардың қажеттiлігін еске алған. «Сенiмдiлiк» ұғымы студенттерiнің жауаптарының арасындағы мағыналы айырмашылықтарды таппады. Дегенмен оның жауаптар арасында жиі ескерілуін, студенттердiң көзқарасы бойынша мансапты құруда осы тұлға мінездемесінің қажеттiлiгiн көрсетеді. Сондай-ақ «еңбек сүйгiштiк» ұғымы да мәнді айырмашылықтарды көрсетпеді, дегенмен бұл көрсеткіштің толықтығы екi топ студенттерi үшiн де мансапты құруда маңызды сапа екендігін көрсетедi. 4 курс студенттерінің және 1 курс студенттерінің «белсендiлiк», ақыл, «арсыздық», «жұмысқа қабiлеттiлiк», «табандылық» ұғымдары бойынша сәйкесiнше мәнді айырмашылықтар байқалмады. Бұл категориялардың орташа көрсеткіште болуы, тұлға мінездемесінің басқаларымен салыстырғанда маңыздылығы төмен екенін байқаймыз, бірақ мансапты құруда адамдарға қажетті. Кейбiр респонденттер «арсыздық», яғни негативтi қасиеттің өзін де мансапты құру үшін қажет қасиетт деп санайды.

Біздің зерттеу жұмысымызға қатысқан психология мамандығының 1 курс студенттерiнің мансап жайлы түсініктері 4 курс студентеріне қарағанда күрделi болып келеді.

Практикалық маңыздылығы

Жұмысымыздың нәтижесінде алынған көрсеткіштер келешекте студенттермен ЖОО орынында жұмыс жасаудың қажеттілігін көрсетеді және жұмыс жасау барысында бұл ақпараттар қосымша ретінде пайдаланылуға болады.

Межличностные отношения младших школьников в зависимости от типа семейной обусловленности

Выполнила: А.А. Омартаева

Руководитель: ст.препод. Е.Г. Грищенко

Цель исследования: изучение межличностных отношений детей в младшем школьном возрасте в зависимости от типа семейной обусловленности.

Объект исследования: межличностные отношения.

Предмет исследования: особенности межличностных отношений младших школьников в зависимости от типа семейной обусловленности.

Гипотеза исследования: особенности межличностных отношений младших школьников обусловлены типом семейной обусловленности:

- в межличностных отношениях детей младшего школьного возраста из полных семей будет проявляться дружелюбие и доминирование, занятие активной лидерской позиции в классе во взаимодействии со сверстниками;

- у детей из Детской деревни в межличностных отношениях будет проявляться требовательность и контроль по отношению к соклассникам с сохранением нейтральной позиции;

- у детей из неполных семей будет проявляться стремление к занятию отрицательной позиции в классе и избегание контактов.

Задачи исследования:

1) рассмотреть научное представление о межличностных отношениях в психологической науке;

2) описать психологические особенности детей младшего школьного возраста и специфичность межличностных отношений в этом возрасте;

3) охарактеризовать различные типы семейной обусловленности и их влияние на психологическое развитие ребенка;

4) разработать и обосновать программу эмпирического исследования особенностей межличностных отношений ребенка в младшем школьном возрасте в зависимости от типа семейной обусловленности;

5) проанализировать результаты эмпирического исследования межлич-ностных отношений младших школьников в зависимости от типа семейной обусловленности.

Методы исследования:

1) теоретический анализ психологической литературы по проблеме;

2) эмпирические:

^{- метод «Социометрия»;}

^{- полупроективная методика Рене Жиля (категория В – особенности поведения ребенка во взаимодействии со сверстниками; шкалы – общитель-ность; конфликтность; агрессивность; стремление к уединению);}

• ^{методика «Оценка привлекательности классного коллектива» Т. Липкиной.}

Исследование проведено на базе КГУ «Ахмеровская средняя школа» акимата г.Усть-Каменогорска. Выборку исследования составили 48 учащихся 2-4-х классов в возрасте от 8 до 11 лет. Из них, детей из полных семей – 17 человек; неполных (с одним родителем) - 11 человек; из Детской деревни – 20 человек. Исследование проводилось в период с октября 2011 по май 2012 года.

Основные результаты и выводы

Тип семейной обусловленности влияет на формирование межличностных отношений ребенка в среде сверстников.

Воспитание ребенка в полной семье способствует большей включенности во взаимоотношения со сверстниками, занятию активной лидерской позиции и формированию положительного социометрического статуса в группе. Оценка взаимоотношений в классном коллективе имеет положительную динамику.

У детей из неполных семей в межличностных взаимоотношениях прослеживается избегание контактов, занятие отстраненной позиции в группе, что отражается на низкостатусном социометрическом индексе в группе. Оценка принятия классного коллектива не имеет отрицательной тенденции, хотя характеризует неудовлетворенность занимаемой позиции в классе.

Дети из Детской деревни в общении со сверстниками стараются придерживаться нейтральной позиции, средняя степень включенности во взаимоотношения со сверстниками просматривается в основном за счет выборов друзей по Детской деревне и имеет среднюю статусную позицию в группе. В оценке классного коллектива и взаимоотношений в нем преобладает позиция нейтралитета при положительной оценки своей принадлежности к классному коллективу. Таким образом, выдвинутая нами эмпирическая гипотеза нашла свое подтверждение.

Практическое применение

Результаты данного исследования могут быть использованы в работе школьного психолога и при проведении психолого-педагогического и семей- ного консультирования.