204. Ауа райы -бұл:

+#r А. салыстырмалы түрде қысқа уақыт аралығындағы (сағат, тәулік, апталар) жердің маңайындағы атмосфера қабатының физикалық қасиеттерінің жиынтығы

#r В. жергілікті жердегі заңды түрде қайталанып тұратын ауа райының көп жылдық режимі

+#r С. өзгеріске түсіп тұратын құбылыс

#r Д. статистикалық тұрақты құбылыс

#r Е. салыстырмалы түрде қысқа уақыт аралығындағы (сағат, тәулік, апталар) атмосфераның жоғарғы қабатындағы физикалық қасиеттердің жиынтығы

205. Ауа райының қалыптасуына келесі табиғи факторлар қатысады:

+#r А. күн сәулесі

+#r В. Ауа массаларының айналымы

#r С атмосфераның ластануы

#r Д жасанды суаттар жасау

#r Е. ирригация

206. Ауа райын қалыптастырушы антропогендік факторлар:

#r А. күн сәулесі

#r В. Ауа массаларының айналымы

+#r С атмосфераның ластануы

+#r Д жасанды суаттар жасау

+#r Е. ирригация

207. Циклондар қандай ауа райын әкеледі:

+ #r А. тұрақсыз

+#r В. температураның, қысымның ауытқулары үлкен, жауын шашынды

+#rС электрөткізгіштігі көбейген, жердің электр өрісі потенциалының градиенті азайған ауа райы

#r Д тұрақты, бұлттылығы аз ауа райы

#rЕ көбінесе ашық, жазда ыстық, қыста суық ауа райы.

08. Антициклондар қандай ауа райын әкеледі?

#r А. тұрақсыз

#r В. Температураның, қысымның ауытқулары үлкен, жауын шашынды

#rС электрөткізгіштігі көбейген, жердің электр өрісі потенциалының градиенті азайған ауа райы

+#r Д тұрақты, бұлттылығы аз ауа райы

+ #rЕ көбінесе ашық, жазда ыстық, қыста суық ауа райы.

209. Жұмсақ климат деп қандай климатты айтады:

+#rА. Жылы, температура ауытқуының амплитудасы аз, басқа метеофакторлардың жылдық, апталық, тәуліктік ауытқулары аз климат

+#rВ. Ағзаның бейімделу механизміне ең аз талаптар қоятын климат

#rС метеофакторлардың тәуліктік, мезгілдік ауытқуларының амплитудасы едәуір климат,

#rД ағзаның бейімделу механизміне жоғары талаптар қоятын климат

#rЕ ағзаның бейімделу механизмін шынықтыратын климат

210. Тітіркендіретін климатқа жатады:

#rА. Жылы, температура ауытқуының амплитудасы аз, басқа метеофакторлардың жылдық, айлық, тәуліктік ауытқулары үлкен емес климат

#rВ. Ағзаның бейімделу механизміне ең аз талаптар қоятын климат

+ #rС метеофакторлардың тәуліктік, мезгілдік ауытқуларының амплитудасы едәуір климат,

+ #rД ағзаның бейімделу механизміне жоғары талаптар қоятын климат

# rЕ ағзаның бейімделу механизмін шынықтыратын климат

211. «Атмосфераның электрлілігі»түсінігіне кіреді?

+#r А. жердің электрлік өрісі

+ #r В. Ауаның иондануы

+ #rС найзағай электрлігі

#r Д планеталық айналымдар

#rЕ геомагнитті белсенділік

212. Метеотропты реакциялар жиі байқалатын адамдар:

+#r А қарт адамдар

+ #r В созылмалы аурумен ауыратындар

#rС дені сау адамдар

+ #r Д басқа жақтан көшіп келгендер

#rЕ бейімделу мүмкіншілігі жақсы дамыған адамдар

213. Қаладағы атмосфералық ауада озонның жоғарылауы:

a)атмосфералық қысымның жоғарылауынан

b)ауаның тазалығынан

+c)смог кезіндегі атмосфералық ауаның ластануы

d)фотохимиялық реакциялардың аралық өнімі

e)әлемдік ауа бассейніне сай келуі

214. Тұрғын үйлер мен қоғамдық үйлер ауасының химиялық заттармен ластануының көрсеткіштері:

#r А) азот тотығының концентрациясы

#r В) оттегінің концентрациясы

+#r С) СО2, ағзадан бөлінетін ұшқыш метоболиттер, ауаның тотыққыштығы

#r Д) СО

+#r Е) құрылыс материалдарынан және бөлменің ішкі бетін өңдейтін материалдардан бөлінетін заттардың концентрациясы

215. Өнеркәсіпті елдердегі атмосфералық ауаны ластаушы көздерге жатады:

+#r А) өнеркәсіптік кәсіпорындар, ТЭЦ

+#r В) автокөлік

#r С) гидроэлектростанциялар

#r Д) ауыл шаруашылығы

#r Е) тағам және сүт өнеркәсіптері

216. Табиғи атмосфералық ауаның құрамына кіреді:

#r А) кальций

#r В) натрий

+#r С) азот

#r Д) кобальт

+#r Е) инертті газдар

217. Халықтың тіршілік жағдайын шұғыл төмендететін атмосфералық ауаның факторлары қандай:

#r А) берілген елді мекендегі халық санының өсуі

+#r В) өнеркәсіптік қалдықтардың әсерінен түтін және шаң тозаңның болуы

+#rС) ауаның түтінденуіне байланысты бұлтты және тұманды күндердің көбеюі

#r Д) ультракүлгін сәулелерінің интенсивтілігі

#r Е) метеорологиялық факторлар

218. Атмосфералық ауаның антропогендік ластануы түсінігіне жатады:

a) табиғи биологиялық факторлардың әсерінен атмосфералық ауаның сапасының өзгеруі

+b) адамның тұрмыстық шаруашылық әрекетінен атмосфералық ауаның сапасының өзгеруі

c) өлі табиғаттың табиғи факторларының әсерінен ауаның ластануы

d) табиғи физикалық факторлардың әсерінен атмосфералық ауаның сапасының өзгеруі

+e) өнеркәсіптен, энергетикалық көздерден, көліктерден шыққан қалдықтармен атмосфералық ауаның сапасының өзгеруі

219. Халық қоныстанған жерлердегі ауаны ластаушы көздерге жатады:

a) қатты өнеркәсіп қалдықтары

b) қатты тұрмыстық қалдықтар

c) сұйық өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтар

+d) өнеркәсіптік жылугенерациялық құрылғылар, көлік

e) атмосфералық жауын шашындар (жауын, қар)

220. ҚР түсті металл өндіретін аймақтарындағы ауаны ластайтын заттарға жатады:

a) аммиак, нитриттер, нитраттар

b) кальций, магний

c) фосфор, фтор, натрий, калий

d) көмірсутегі

+e) ауыр металдар (Pb, Cd, Zn, Cu, Fe, Ni, Co), күкірт қос тотығы, азот қос тотығы, көміртегі тотығы, хлор

221. ҚР мұнай газ өндіретін аймақтарындағы ауаны ластаушы заттарға жатады;

a) ванадий

b) стронций, цезий, уран

c) фтор

+d) күкіртті сутек, күкірттің қос тотығы, азот қос тотығы, көміртегі тотығы, көмірсутектер

e) аммиак, нитриттер, нитраттар, фосфор, шаң

222. Атмосфералық ауаның ластануы әсер етуі мүмкін:

#r А) өндіріс технологиясына

+#r В) санитарлы тұрмыстық жағдайға

+#r С) табиғи және мәдени өсімдіктерге

#r Д) адамның щаруашылық әрекеттеріне

+#r Е) балалардың физикалық дамуына

223. Смогтың төмендегідей түрлері бар:

+#r А) Лос-Анжелестік

#r В) Техастық

#r С) Париждік

+#r Д) Лондондық

#r Е) Римдік

224. Атмосфералық ауаны қорғау іс шараларына жатады:

+#r А) санитарлы-техникалық

+#r В) заң жүзіндегі

#r С) эпидемиологиялық

#r Д) өндірістік

+#r Е) жоспарлау

225. Атмосфералық ластанудағы улылық деңгейі жоғары заттарды көрсет:

+#r А) азоттың қос тотығы

#r В) көмірқышқыл газы

#r С) аргон

#r Д) азот

+#r Е) озон

226.Атмосфералық ауаны канцерогенді ластағыш заттар:

#r А) көмірқышқыл газы

+#r В) радионуклидтер

#r С) аргон

+#r Д) бенз(а)пирен

#r Е) неон

227. Халықтың денсаулық жағдайының атмосфераның ластану дәрежесіне байланыстылығын анықтаудың

#r 1 – физиометрикалық

#r 2 – статистикалық әдістерін көрсетіңіз:

#r А) атмосфералық ауаның физикалық жағдайын зерттеу

1 #r В) жүрек және қан тамырлар жүйесіне әсерін зерттеу

2 #r С) халықтың ауру - сырқаулығын зерттеу

2 #r Д) халықтың өлім-жітімін зерттеу

1 #r Е) тыныс мүшелеріне әсерін зерттеу

228. Халықтың денсаулық жағдайының атмосфераның ластануына байланыстылығын анықтауға арналған

#r 1 – клиникалық

#r 2 – эксперименталдық әдістеріне жататыны:

#r А) өсімдіктерге әсерін зерттеу

1 #r В) ластанған аумақтарда тұратын адамдарға рентгенологиялық зерттеулер жүргізу

2 #r С) зертханалық жануарларға зерттеулер жүргізу

2 #r Д) өз еркімен келісім берген адамдарға зерттеу жүргізу

1 #r Е) тұрғындардағы хромосомдық аберрацияларды зерттеу, цитогенетикалық зерттеулер жүргізу

229. Қышқылдық жауын шашындардың табиғатын атаңыз:

+#r А) өнеркәсіптен шығатын SO₂, NO₂

#r В) өнеркәсіптік қалдықтар (Pb, Cd, Hg)

#r С) жылуэнергетикасы

#r Д) химиялық өнеркәсіп

+#r Е) өнеркәсіптік қалдықтармен шығатын күкірттісутек

230. Мына аспап атмосфералық қысымды анықтау үшін қолданылады. Ол қалай аталады:

1 анемометр

2 кататермометр

+3 барометр-анероид

4 сынапты барометр

5 психрометр

231. Мына аспап бөлме ішіндегі ауаның қозғалу жылдамдығын анықтау үшін қолданылады. Оның атын атаңыз:

1 анемометр

+2 кататермометр

3 психрометр

4 барометр

5 люксметр

232. Мына аспап үйдегі ауаның бактериялармен ластанғанын зерттеу үшін қолданылады. Ол қалай аталады:

1 аспиратор

+2 Кротов аппараты

3 автоклав

4 термостат

5 Петри табақшасы

233. Берілген аспап бөлмедегі ауаның ылғалдылығын зерттеу үшін қолданылады. Ол қалай аталады:

1 гигрометр

+2 психрометр

3 анемометр

4 кататермометр

5 аспиратор

234. Мына аспап нені анықтау үшін қолданылады:

+1 ауа ылғалдылығын

2 ауаның қозғалу жылдамдығын

3 жарықтандыру деңгейін

4 ауаның бактериалармен ластануын

5 ауаның химиялық ластануын

235. Мына аспап қалай аталады:

1 гигрометрлер

2 психрометрлер

+3 анемометрлер

4 кататермометрлер

5 аспираторлар

236. Мына аспап нені анықтау үшін қолданылады:

1 ауа ылғалдылығын

+2 ауаның қозғалу жылдамдығын

3 жарықтандыру деңгейін

4 ауаның бактериалармен ластануын

5 ауаның химиялық ластануын

237. Берілген аспап ауаның химиялық заттармен ластануын анықтау үшін қолданылады. Ол қалай аталады:

1 анемометр

2 Кротов аппараты

3 психрометр

+4 аспиратор

5 кататермометр

238. «Жел раушаны» мәліметтері бойынша желдің басым тұратын бағытын көрсетіңіз:

1) оңтүстік

2) оңтүстік шығыс

3) солтүстік шығыс

+4) солтүстік батыс

5) батыс

239. Мына «жел раушанында» желдің басым тұратын бағытын көрсетіңіз:

1 оңтүстік

2 солтүстік

3 шығыс

4 солтүстік батыс

+5 солтүстік шығыс

240. Мына сызбадағы АВЕ бұрышымен не белгіленген:

+1 саңылау бұрышы

2 жарықтың түсу бұрышы

3 тереңдік коэффициенті

4 жарық коэффициенті

5 ТЖК (КЕО)

241. Мына сызбадағы АВC бұрышымен не белгіленген

1 саңылау бұрышы

+2 жарықтың түсу бұрышы

3 тереңдік коэффициенті

4 жарық коэффициенті

5 ТЖК (КЕО)

242. Суретте бейнеленген аспап қалай аталады:

1 актинометр

+2 люксметр

3 термометр

4 барометр

5 кататермометр

243. Суретте берілген аспап не үшін қолданылады:

1 сүттің тығыздығын өлшеу үшін

2 ылғалдылықты өлшеу үшін

3 радиацияны өлшеу үшін

+4 жарық деңгейін өлшеу үшін