- •Силлабус
- •Алматы, 2013
- •1.1 С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті
- •1.8 Байланыс ақпараттары:
- •1.9 Пән саясаты:
- •2. Бағдарлама.
- •2.1 Кіріспе.Оқытудың мақсаты:
- •2.3 Пәннің міндеттері:
- •2.4 Оқытудың соңғы нәтижелері:
- •2.5 Пәннің реквизитке дейінгі және пәннің реквизиттен кейінгі.
- •2.6 Пәннің қысқаша мазмұны.
- •2.7 Дәрістердің, практикалық сабақтардың, сөж тақырыптың жоспары.
- •2.7.1 Стоматология факультетінің 3 курс «Стоматология» мамандығының студенттеріне арналған дәрістердің тақырыптың жоспары
- •2.7.2 Практикалық сабақтардың тақырыптың жоспары
- •2.7.3 Сөж тақырыптық жоспары:
- •Бағдарламалық препараттар тізімі
- •2.9 Ұсынылатын әдебиеттер
- •1. Ағымды бақылау ( практикалық сабақ және соөж ) және аралық бақылау:
- •1. Білімді бағалау
- •2. Практикалық дағдыны бағалау
- •3. Құқықтық компетенцияны бағалау
- •4. Коммуникативті компетенцияны бағалау
- •Пәннің балдық-рейтингтік жүйе бойынша бағалау
- •1. Тақырыбы: «Фармакология пәніне кіріспе. Жалпы фармакология»
- •3. Дәрістің тезисі:
- •5. Әдебиеттер:
- •6.Бақылауға арналған сұрақтар (кері байланыс)
- •1. Тақырыбы: Дәрілік заттардың фармакокинетикасы және фармакодинамикасы.
- •5. Әдебиеттер:
- •6.Бақылауға арналған сұрақтар (кері байланыс)
- •1.Тақырыбы: Холинергиялық заттар.
- •5. Әдебиеттер:
- •6. Бақылау сұрақтар:
- •1.Антихолинэстеразалық заттар. Қайтымды және қайтымсыз әсер ететін препараттардың салыстырмалы сипаттамасы. Антагонистер.
- •1. Тақырыбы: «Адренорецепторларға әсер ететін заттар».
- •3. Дәріс тезистері
- •5. Әдебиеттер
- •6.Бақылау сұрақтары (кері байланыс)
- •1.Тақырып: Анальгетиктер.
- •3. Дәрістің тезистері
- •5. Әдебиеттер:
- •6. Бақылау сұрақтар (кері байланыс):
- •3.Дәрістің тезистері
- •5. Әдебиеттер:
- •5. Әдебиеттер:
- •6.Бақылау сұрақтары (кері байланыс)
- •1. Тақырыбы: «Қабынуға қарсы заттар. Аллергияға қарсы заттар»
- •3. Дәрістің тезисі:
- •6. Бақылау сұрақтары (кері байланыс)
- •Стероидты емес препараттың қайсысы антиагреганттық әсер көрсетеді?
- •1. Тақырыбы: «Қан жасайтын жүйеге әсер ететін заттар»
- •3. Дәрістің тезисі:
- •Әдебиеттер:
- •6. Бақылау сұрақтары (кері байланыс)
- •3. Дәріс тезисі
- •Қышқылдар мен сілтілер: бор қышқылы, аммиак ерітіндісі
- •5. Әдебиеттер:
- •6. Бақылау сұрақтары (кері байланыс)
- •3. Дәріс тезисі
- •5. Әдебиеттер:
- •6. Бақылау сұрақтары (кері байланыс)
- •1. Тақырып « Ауыз қуысы шырышты қабатына және тіс ұлпасына әсер ететін заттар».
- •3. Дәрістер тезистері
- •5. Әдебиеттер:
- •6.Бақылау сұрақтар (кері байланыс)
- •1.Тақырыбы: «Дәрілік заттармен улануды емдеудің жалпы принциптері»
- •3. Дәріс тезистері
- •6.Бақылау сұрақтар (кері байланыс)
- •3. Хронометраж
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары
- •6. Әдебиет:
- •7. Бақылау:
- •3. Хронометраж
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары
- •6. Әдебиет:
- •7. Бақылау:
- •1. Тақырыбы: «Жалпы фармакология. Дәрілік заттардың фармакокинетикасы мен фармакодинамикасы».
- •3. Оқыту міндеттері:
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет
- •7. Бақылау:
- •Тесттік тапсырмалар:
- •Тест №6
- •Тест №9
- •Тест №10
- •3. Хронометраж
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •5. Оқыту және сабақ беру әдістері:
- •6. Әдебиет:
- •7. Бақылау Бағаланатын компетенциялар: білім, операционалды компетенция, коммуникативті компетенция
- •№ 5 Сабақ
- •Афферентті иннервацияға әеср ететін заттар (жергілікті анестетиктер, қармаушы, қаптаушы, сорып алушы және тітіркендіруші заттар).
- •Оқытудың мақсаты:
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет:
- •6. Бақылау (сұрақтар, тесттер, тапсырмалар т.Б.)
- •Тесттік тапсырмалар
- •1. Новокаин
- •1. Тақырыбы: «Эфферентті иннервацияға әсер ететін заттар: холиномиметиктер және холиноблокаторлар».
- •3. Оқыту міндеттері:
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиеттер:
- •7. Бақылау:
- •Ганглиоблокаторлардың қолдануға қарсы көрсеткіштері:
- •1. Тақырыбы: «Эфферентті иннервацияға әсер ететін заттар: адреномиметиктер және адреноблокаторлар».
- •3. Оқыту міндеттері:
- •6. Әдебиеттер:
- •7. Бақылау:
- •1.Тақырыбы: «Шеткі жүйке жүйесіне әсер ететін заттар» бөлімі бойынша аралық бақылау.
- •3.Оқыту міндеттері:
- •6. Әдебиеттер:
- •7. Бақылау
- •Ганглиоблокаторлардың қолдануға қарсы көрсеткіштері:
- •Анестезиннің қолдануға қарсы көрсеткіштері:
- •Сульфаниламидтік препараттардың антибактериалды белсенділігін төмендететін анестетик:
- •5. Новокаин, анестезин
- •Тест № 40
- •1.Тақырыбы: Наркоздық заттар. Этил спирті. Ұйықтатқыш заттар.
- •3. Оқыту міндеттері:
- •4 Тақырыпың негізгі сұақтары:
- •6. Әдебиеттер
- •1.Тақырып: Анальгетиктер
- •3.Оқыту міндеттері:
- •4. Тақырыпың негізгі сұақтары:
- •6. Әдебиеттер
- •7. Бақылау
- •1. Тақырыбы: Психозға қарсы заттар. Транквилизаторлар. Тыныштандырғыш заттар.
- •3. Оқыту міндеттері:
- •4. Тақырыпың негізгі сұақтары:
- •6. Әдебиеттер
- •7. Бақылау
- •1. Тақырып: Антидепрессанттар. Психостимуляторлар.
- •3. Оқыту міндеттері:
- •4. Тақырыпың негізгі сұақтары:
- •3. Оқыту міндеттері:
- •5. Тақырып бойынша тапсырмалар:
- •7. Әдебиеттер
- •8. Тексеру
- •Тест № 19.
- •Тест № 20.
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиеттер
- •7. Бақылау
- •1. Тақырыбы: Жүрек қан тамыр жүйесіне әсер ететін заттар: антигипертензивті және гипертензивті заттар
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиеттер
- •7. Бақылау
- •1. Тақырыбы: Бронхоспазм кезінде қолданылатын препараттар. Өкпе ісінуі.
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет:
- •7. Бақылау түрі:
- •Тест №1
- •Бронх демікпесінің ұстамасының алдын алуда қолданылатын препараттар
- •1.Тақырыбы: «Витаминдік және коферменттік препараттар»
- •3. Оқытудың міндеттері.
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет:
- •Бақылау
- •1.Тақырыбы «Гемостаз үрдістерін реттейтін заттар»
- •3. Оқыту міндеттері:
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиеттер
- •3. Оқытудың міндеттері.
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет:
- •7. Бақылау
- •Тест №6
- •Стероидты құрылысты гормондарға жатады:
- •1. Тақырыбы «Қабынуға қарсы және аллергияға қарсы заттар»
- •3. Оқыту міндеттері:
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиеттер:
- •1. Тақырыбы: «Жүрек қан тамыр жүйесіне, иммундық және зат алмасу үрдістеріне әсер ететін заттар» тақырыбы бойынша қорытынды сабақ.
- •3. Оқытудың міндеттері:
- •5. Тақырып бойынша тапсырма.
- •8. Бақылау:
- •Тест №9
- •Тест №10
- •Тест №13
- •1.Тақырыбы: Антисептиктер және дезинфекциялайтын заттар.
- •3. Оқытудың міндеттері:
- •5. Білім берудің және оқытудың әдістері
- •6. Әдебиеттер тізімі:
- •1. Тақырыбы: «Антибиотиктер (бета-лактамды құрылымды)»
- •3. Оқыту міндеттері:
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиттер:
- •7. Бақылау:
- •Тест №10
- •1. Тақырыбы: «Антибиотиктер»
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиттер:
- •7. Бақылау:
- •1. Тақырыбы: «Сульфаниламидтік препараттар. Әртүрлі химиялық құрылысты синтетикалық микробқа қарсы заттар»
- •3. Оқыту міндеттері:
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиттер:
- •7. Бақылау:
- •Тест № 4
- •Тест № 5
- •Тест № 6
- •Тест № 7
- •Тест № 8
- •Тест №9
- •Тест № 10
- •1. Тақырыбы: «Туберкулезге және мерезге қарсы заттар»
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиттер:
- •7. Бақылау:
- •1. Тақырыбы: «Вирусқа және саңырауқұлаққа қарсы заттар»
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиттер:
- •7. Бақылау:
- •Тест № 9
- •Тест №10
- •1.Тақырыбы: “Микробқа қарсы заттар” тарауы бойынша аралық бақылау.
- •3. Оқыту міндеттері:
- •4. Өткізу формасы:
- •7. Әдебиттер:
- •8. Бақылау:
- •Тест тапсырмалары Тест №1
- •Тест №4
- •Тест №12
- •Тест №13
- •Солюсурьмин:
- •Тест №21
- •1. Тақырып «Ауыз қуысы шырышты қабатына және тіс ұлпасына әсер ететін заттар».
- •3. Оқытудың міндеттері:
- •4. Негізгі тақырыптың сұрақтары.
- •6. Әдебиеттер:
- •7. Бақылау
- •Дереу дамитын аллергиялық реакцияларда қолданады:
- •Бауырдағы протромбиннің түзілуін ынталандыратын препарат:
- •1.Тақырыбы: Дәрілік заттармен жедел улануды емдеудің негізгі принциптері.
- •3. Оқытудың міндеттері:
- •4. Негізгі тақырыптың сұрақтары.
- •6. Әдебиеттер:
- •7. Бақылау
- •1. Тақырыбы «Дәрілік тәуелділік шақыратын заттар».
- •5. Орындау критерилері:
- •7. Бағалау критерийлері:
- •8. Әдебиет
- •9. Бақылау түрі:
- •1. Тақырып: «Тырысуға қарсы, эпилепсияға қарсы заттар».
- •3.Тапсырмалар:
- •5. Орындау критерийлері:
- •6.Тапсыру мерзімі: “ожж не әсер ететін заттар” бөлімі бойынша аралық бақылауды тапсырғанша дейін
- •7. Бағалау критерийлері:
- •8. Әдебиеттер
- •1. Тақырыбы: «Ноотропты заттар. Аналептиктер»
- •3.Тапсырма:
- •5. Орындау көрсеткіштері:
- •8. Әдебиеттер
- •9. Бақылау:
- •2. Мақсаты:
- •3. Тапсырмалар:
- •4. Орындалу түрлері:
- •5. Орындалу көрсеткіштері:
- •8. Әдебиет Негізгі:
- •8. Әдебиет Негізгі:
- •8.Әдебиеттер:
- •9.Бақылау:
- •1.Тақырыбы: Тыныс алу ағзаларының қызметіне әсер ететін заттар. Жөтелге қарсы заттар.
- •3.Тапсырма:
- •5. Орындау көрсеткіштері:
- •8. Әдебиеттер
- •9. Бақылау:
- •1.Тақырыбы: «Қақырық түсіретін заттар»
- •3. Міндеттері:
- •5. Орындау критерийлері:
- •8. Әдебиет
- •9. Бақылау түрі:
- •1.Тақырыбы: Асқазан бездеріне әсер ететін заттар.
- •5. Орындау критерийлері:
- •9. Бақылау:
- •1.Тақырыбы: Іш айдайтын заттар.
- •5. Орындау критерийлері:
- •9. Бақылау:
- •1.Тақырыбы: «Гастропротекторлар. Антацидті заттар.»
- •2. Сабақтың мақсаты:
- •3. Тапсырма:
- •5. Орындау критерийі:
- •7. Бағалау критерилері:
- •8. Эссе орындау және безендіру талаптары:
- •8. Әдебиеттер
- •1. Тақырыбы: «Гепатопротекторлар»
- •3. Тапсырмалар:
- •5.Орындау критерийлері:
- •8. Эссенің орындалуы мен безендіруіне қойылатын талаптар:
- •9. Әдебиеттер:
- •1. Тақырыбы: «Иммундық үрдістерге әсер ететін заттар»
- •3. Оқытудың мақсаты:
- •4.Орындалу түрі:
- •5. Орындалу көрсеткіштері:
- •6. Рефератты жұмыстың құрылымы:
- •7. Рефератты безендіруге және орындалуына қойылатын талаптар:
- •7. Бағалау көрсеткіштері:
- •8.Әдебиет
- •9. Бақылау:
- •1.Тақырып: «Кардиотоникалық заттар»
- •3.Тапсырма:
- •9. Бақылау:
- •1. Тақырыбы: Қан түзуге әсер ететін заттар.
- •3. Тапсырма:
- •8. Әдебиет Негізгі:
- •9.Бақылау:
- •3. Тапсырма:
- •5. Орындау көрсеткіштері:
- •6. Презентация құрастыру талаптары:
- •7. Бағалау көрсеткіштері:
- •8.Әдебиеттер:
- •9. Бақылау:
- •1. Тақырыбы: «Құрттарға қарсы заттар»
- •3. Тапсырмалар:
- •9. Бақылау:
- •1.Тақырыбы: Ісіктерге қарсы заттар.
- •4. Орындалу түрі:
- •5.Орындалу белгілері:
- •8. Әдебиет
- •9. Бақылау (сұрақтар):
- •Тесттік тапсырмалар
- •201. Тубокурариннің мөлшері артық енгізілгенде қолданылады:
- •202. Ганглиоблокаторлар:
- •205. Параличте және парезде қолданылатын препараттар:
- •206. Ішек және қуық атониясының алдын алу және емдеу үшін қолданылатын препараттар:
- •Тест сұрақтарының жауаптары
- •Жағдайлық есептер Тақырыбы: «Жалпы фармакология»
- •Тақырыбы: «Афференттік иннервацияға әсер ететін дәрілік заттар»
- •Тақырыбы: « Холинергиялық заттар»
- •Тақырыбы: «Адренергиялық заттар»
- •Жағдайлық есептің жауаптары
- •Тақырыбы: « Наркоздық заттар. Этил спирті. Ұйықтатқыш заттар»
- •Тақырыбы: «Анальгетиктер»
- •Тақырыбы: «Антипсихотикалық заттар.Транквилизаторлар. Седативті заттар».
- •Тақырыбы: «Антиангинальді заттар».
- •Тақырыбы: «Антигипертензивті және гипертензивті заттар»
- •Тақырыбы: Витаминдік және коферментік препараттар»
- •Тақырыбы: «Гормоналдық заттар, орын басушы және синтетикалық аналогтары»
- •Тақырыбы: «Қабынуға және аллергияға қарсы заттар. Иммундық үрдістерге әсер ететін дәрілік заттар».
- •Тақырыбы: «Антисептиқалық және дезинфекциялаушы заттар»
- •Тақырыбы: «Антибиотиктер»
- •Тақырыбы: «Саңырауқұлақтарға қарсы заттар»
- •Тақырыбы: «Ауыз қуысының шырышты қабатына және тіс ұлпасына
- •Тақырыбы: «Дәрілік заттармен жедел улануды емдеудің негізгі принциптері.»
- •Емтихан сұрақтары
- •Фармакология пәні бойынша «Стоматология» факультетінің
- •3 Курс студенттеріне емтиханда берілетін рецепттер тізімі
- •Пәннің оқу -әдістемелік құралдармен қамтамасыз етілу кестесі
№ 5 Сабақ
Афферентті иннервацияға әеср ететін заттар (жергілікті анестетиктер, қармаушы, қаптаушы, сорып алушы және тітіркендіруші заттар).
Мақсаты: әртүрлі патологиялық жағдайларда препаратты тиімді таңдау үшін жергілікті анестетиктердің, қармаушы, қаптаушы, сорып алушы және тітіркендіруші заттардың фармакокинетикасы мен фармакодинамикасының ерекшеліктері туралы білімдерін қалыптастыру.
Оқытудың мақсаты:
Жергілікті анестетиктердің, қармаушы, қаптаушы сорып алушы және тітіркендіруші заттардың фармакокинетикасы мен фармакодинамикасының жалпы заңдылықтарын оқыту.
Қандай да бір патологиялық жағдайларда қажетті препаратты таңдап білуді үйрету.
Жергілікті анестетиктердің, қармаушы, қаптаушы және сорып алушы заттардың негізгі қолдануға көрсетілулерін, жанама әсерлерін және қолдануға қарсы көрсетілулерін оқыту.
Берілген топтардың негізгі препараттарына рецепт жазуды үйрету.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Жергілікті анестетиктердің жіктелуі, әсер ету механизмі, негізгі препараттардың салыстырмалы сипаттамасы.
2. Жергілікті анестетиктердің қолданылуы, негізгі жанама әсерлері.
3. Қармаушы, қаптаушы және сорып алушы заттардың жіктелуі, әсер ету механизмі.
4. Препараттардың салыстырмалы сипаттамасы.
5. Қармаушы, қаптаушы және сорып алушы заттардың жанама әсерлері.
6. Қолдануға көрсетулері.
5.Оқытудың түрлері: ауызша сұрау, жетекші оқулық бойынша жағдайлық есептерді шығару және тапсырмаларды орындау, кестелерді, сызбаларды, суреттерді талдау.
6. Әдебиет:
1. Харкевич Д.А. Фармакология. Жоғары оқу орындарына арналған оқулық.. Мемлекеттік тілдегі аудармасы. – Алматы, 2004.- 608б
2. Харкевич Д.А. Фармакология. – М.: ГЭОТАР-Мед, 2005. Б. 189-208, 513-523.
3. Харкевич Д.А. Фармакология. – М.: ГЭОТАР-Мед, 2002.
4. Руководство к лабораторным занятиям /Под ред. Д.А. Харкевича, Медицина, 2005. Б. 129-136, 331-333.
5. Машковский М.Д. Лекарственные средства. Издание пятнадцатое. – М.: Новая волна, 2007. т 1. – Б.
6. Фармакология /под ред. Р.Н. Аляутдина 2-е изд., исправл. М.: ГЭОТАР-Мед, 2004. Б. 192-206.
7. Оқу құралы.
Рецепт жазатын препараттар: инфильтрациялық анестезияға арналған новокаин ертіндісі, инфильтрациялық және өткізгіштік анестезияға арналған лидокаин ертіндісі, танин (ауызды шаюға арналған ертінді), анестезин.
6. Бақылау (сұрақтар, тесттер, тапсырмалар т.Б.)
1. Тақырыптың негізгі сұрақтары бойынша ауызша сұрау.
2. Жергілікті анестетиктер, қармаушы, қаптаушы, сорып алушы және тітіркендіруші заттардың негізгі препараттарына рецепт жазу және талдау жасау. Талдауда препараттың тобын, негізгі фармакологиялық әсерлерін, қолданылуын және жанама әсерлерін көрсету.
3. Тесттік тапсырмаларды орындау.
Тесттік тапсырмалар
Тест №1. Сульфаниламидтiк препараттың бактерияға қарсы белсендiлiгiн төмендететiн анестетик:
1. Новокаин
2. тримекаин
3. лидокаин
4. анестезин
5. маркаин.
Тест №2.
Молекуласы амидпен ауыстырылған жергiлiктi анестетиктердiң күрделi эфирлерден айырмашылығы:
1. қанның, бауырдың, тiн сұйықтарының эстеразаларымен ыдырамайды
2. ұзақтау әсер етедi
3. кумуляцияға қабiлеттi
4. уыттылығы басым
5. орын басылған амидтер қан эстеразаларымен ыдырайды
Тест №3. Қаптаушы заттардың негiзгi қолданылуы:
1. АIЖ-ның қабыну үрдiстерiнде
2. бас ауырғанда
3. қуыстарды жуу үшiн
4. тiтiркендiргiш заттармен қосып
5. уланғанда токсиндердiң антагонисi ретiнде
Тест №4. Сәйкестендiру
Препараттар:
1.новокаин
2. дикаин
3. кокаин
Олардың шақыратын жанама әсерлері:
1. Көздің қасаң қабығының тітіркенуі
2. Аллергиялық реакциялар, сульфаниламидті препараттардың микробқа қарсы әсерінің төмендеуі, ОЖЖ тежелуі
3. Эйфория, психомоторлық қозу, галлюцинация
1……., 2……., 3…….
Тест №5.
Препаратты анықтау: сорып алушы беті үлкен инертті ұнтақ метеоризмде, улануларда уды сорып алу үшін қолданылады:
1. анестезин
2. белсендірілген көмір
3. танин
4. висмуттың негізгі нитраты
5. ақ саз
Тест №6.
Беткейлiк анестезияда қолданылатын заттар:
1. дикаин
2. кокаин
3. новокаин
4. анестезин
5. тримекаин
Тест №7.
Ағзаға жалпы әсерi үшiн көк тамырға енгiзiлетiн препарат:
1. дикаин
2. анестезин
3. пиромекаин
4. лидокаин
5. кокаин
Тест №8.
Сорып алушы зат:
1. белсендірілген көмір
2. танин
3. ментол
4. еменнің қабығы
5. тальк
Тальк
Тест №9.
Қармаушы зат
1. пиромекаин
2. бупивокаин
3. белсендірілген көмір
4. танин
Тест №10.
Толықтыру
Белсендірілген көмір жатада____ және қолданылады_____________
А. улануда
Б. біріншілік хирургиялық өңдеуде
В. операцияда
Г. гипертонияда
Ескерту: Тесттік тапсырмалардың жауаптары оқытушыда.
№ 6 сабақ