21. Хромосомалық теорияның негізгі қағидаларын сипаттап түсіндіру

7.2.2.Есептер шығару:

1. Төмендегі генотиптерді сипаттаңыз:

- СС, Сс, ХАХА, ХАУ, ХаУ, ХаХа,вв, ААСС, ДдЕе, СЕ/се, Се/сЕ, АаВвСс

- көрсетілген генотиптер бойынша гаметалар саны мен типтерін көрсетіңіз:

МмНнККСС, ММннккСС, ДдееСсНН

2. Аутосомалық алелльді гендерге байланысты дараның генотиптерін жазып көрсетіңіз : а) доминантты А гені бойынша гомозиготалы; б). рецессивті в гені бойынша гомозиготалы; в). екі жұп гендері бойынша гетерозиготалы; г). Рецессивті а және в гені бойынша гетерозиготалы

3. АВО жүйесі бойынша ата-аналарының қан топтары ІІ(А), ал олардың 3 балаласының қан топтары ІІ(А), ал 4-ші баласының қан тобы І (0) болған жағдайдағы ата – аналарының генотипін анықтаңыз.

4. Алелльді емес бір – бірімен тіркеспеген жағдайдағы даралардың генотиптерімен гаметаларын жазып көрсетіңіз : а)А және В гендері бойынша дигетерозиготалы , б) С және D гендері бойынша дигомозиготалы , в) А және С гендері бойынша дигетерозиготалы және В гені бойынша гомозиготалы

5. Алелльді емес гендердің тіркеспеген жағдайдағы В гені аутосомды және Н гені бойынша Х тіркескен жағдайдағы дигетерозиготалы әйел адамның генотипін жазып мүмкін болатын гаметалар санын көрсетіңіз

6. Берілген жұп гендер локустарының арасындағы кроссинговер жиілігін ескере отырып, генетикалық картаның фрагментін құрастырыңыз: а и в – 3 %, а и с – 4 %, а и к – 6%, а и м – 8 %

7.Берілген гендердің арақашықтығын ескере отырып, генетикалық картаның фрагментін құрастырыңыз: А және В – 3 м, А және С – 4 м, А және К – 6 м, А және М – 8 м

8. Екі мулата (А1а1А2а2) балалары бар. Олардың арасынан толық негр, ақ және мулаттарды күтуге болады ма? Әр типтегі балалардың үлесі қандай? Пигменттің айқын көрініс беру дәрежесін пайызбен көрсетіңіз: А1А1А2А2; а1 a1 а2а2; А1А1А2а2; А1А1а2а2; А1а1а2а2.

9. Көрсетілген генотиптер бойынша аллельді емес гендер әсерін және гаметаларын анықтаңыз: а) С1С1С2С2С3С3 ; б) С1С1с2с2С3С3; в) С1с1 С 2с2С3С3

10. Генмен белгінің және генотип пен фенотип арасындағы әрекеттесу типтерін анықтап жазу (А және В доминантты алеллдері ақ түске , А+В-қызыл түске жауапты)

11. АВО жүйесі бойынша қан топтарының генотиптерін жазып, олардың арасындағы гендер әрекеттесуінің түрлерін анықтаңыз.

12. АВО жүйесіндегі төменде келтерілген генотиптер бойынша адамдардың гено- және фенотиптерін анықтыңыздар: ННІАі, НһІВІВ, Нһіі, ННІАІВ, һһІАІА, һһіі (рецессивті эпистазды ескеру)

13. Дамудың туа біткен ақауларының түрлерін анықтаңыз:

а) дамудың 5-7 аптасында жүрек құлақшасы немесе жүрек қарыншалары арасындағы перделердің ақаулықтары;

б) 5-8 апта аралығында көз аномалиясы, құлақтың ортаңғы бөлігі, сүт тістердің бастамасының ақаулықтары.......;

в) құрсақ сұйықтығының аз немесе көп болуы, микроцефалия, гидроцефалия.......;

г)ұрықтану кезіндегі және ұрықтанған жұмыртқаның алғашқы бөлшектену сатысындағы тұқым қуалау материалының өзгеруі.........;

14. Егер ұрықтың бөлшектену сатысының орнына өсуі жүретін болса, онда оның нәтижесі қандай болммақ?

15. Неліктен ұрықтың генетикалық материалында тіршілікке қабілетсіздігін көрсететін өзгерістер бола тұра , ұрықтың бөлшектену сатысы қалыпты өтеді?

16. Гипертрихозды (құлақ қалқанының шетiнде жүндердiң болуы) анықтайтын ген У хромосомасының гомологты емес аймағында орналасқан. Ата-ансының біреуінде бұл белгінің бар екендігін ескере отырып, осы геннің тұқым қуалау сипатының сызбасын сызып гипертрихоздың келесі ұрпақта жарыққа шығуының мүмкіндігін көрсетіңіз.

17. Ер адам бірдей гемофилия және дальтонизмменен аурады. Балалары бұл патологиялық генің біреуін ғана ала алады?