Ф КГМУ 4/3-03/02

ПП КГМУ 4/02

ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ

Патологиялық анатомия және сот медицина кафедрасы

СИЛЛАБУС

РА-1 2209 «Патологиялық анатомия-1» пәні бойынша

«5В130100 – Жалпы медицина» мамандығына арналған

Оқу сағатының көлемі - 108 сағат

Курс 2

Семестр 3

Қарағанды 2012 ж.

Силлабус РА-1 2209 «Патологиялық анатомия - 1» пәні бойынша жұмыс бағдарламасының негізінде «051301 – Жалпы медицина» мамандығы үшін құрастырылған.

Бекітілді « 18 » ___06____ 2008 ж.

Хаттама № 10

Силлабус патологиялық анатомия және сот медицина кафедрасының мәжілісінде қаралып, бекітілді. « 03 » 09 2012 ж., хаттама № 2

Патологиялық анатомия және сот медицина

кафедрасының меңгерушісі,

д.м.н., профессор: Түсіпбекова М.М.

Оқытушылар туралы мәлімет

1.ТҮСІПБЕКОВА МАЙДА МАСХАПОВНА, медицина ғылымдарының докторы, профессор, кафедра меңгерушісі, «ЖОО-ның үздік ұстазы-2007» Мемлекеттік грантының иегері.

Ғылыми қызығушылығы: Орталық Қазақстанның экологиялық жағдайындағы перинатустық патология.

Ғылыми мектебі:

- кандидаттық дисссертация "Жүктіліктің кешеуіл токсикозы кезіндегі нәресте мен жаңа туған сәби бүйрегінің пато­морфологиясы", 14.00.15 – патологиялық анатомия, Москва қ., 1988ж., КСРО МҒА морфология институты. Ғылыми жетекшісі м.ғ.д., проф. Куркин А.В.

- докторлық диссертация «Орталық Қазақстан әйелдерінің асқынған жүктілігі кезіндегі нәрестелер мен жаңа туған сәбилердің бүйрегінің салыстырмалы морфологиясы», 14.00.15 – патологиялық анатомия, Алматы қ., С.Д.Асфендияров атындағы Қазақ мемлекеттік медицина университеті. Ғылыми консультанты м.ғ.д., проф. Куркин А.В. Дәрістерді қазақ және орыс тілдерінде оқиды.

2. КИМ НЕЛЛИ БОРИСОВНА, ассистент.

3. КОСТЫЛЕВА ОЛЬГА АНДРЕЕВНА, ассистент.

4. КОСИЦЫН ДЕНИС ЛЕОНИДОВИЧ, ассистент.

5. НЫҒЫЗБАЕВА РАЙХАН ЖАКСЫЛЫҚҚЫЗЫ, ассистент.

6. СТАБАЕВА ЛЕЙЛА МЕДЕУБАЕВНА, ассистент.

7. КОТОВ ЕВГЕНИЙ АЛЕКСАНДРОВИЧ, ассистент.

8. КАМЫШАНСКИЙ ЕВГЕНИЙ КОНСТАНТИНОВИЧ, ассистент.

9. ИМАНБАЕВА ГУЛЬНАЗИРА НАЗЫМХИКМАТОВНА, ассистент.

10. МУХАМЕДЗЯНОВ РУСЛАН РУСТАМОВИЧ, ассистент.

Байланыс ақпараты:

Кафедраның орналасқан мекен-жайы: Қарағанды қ., Алалыкин көшесі,7, ҚММУ-ның 2-ші корпусы, Телефон: 8(7212)564181(113)

Пәннің саясаты. Студенттер пәннің жұмыс бағдарламасында қамтылған теориялық мәселелер мен тәжірибелік дағдыларды терең меңгеріп, практикалық сабақтар мен дәрістерге үздіксіз қатынасып, әр тапсырманы дер кезінде орындап отыруға міндетті. Студенттің сыртқы кейпі де талапқа сәйкес болып, кафедрада ақ халат пен ақ телпек киіп, аяқ киімін ауыстыруы қажет. ҚММУ-да қабылданған оқу ережісі бойынша сабақ кезінде ұялы телефондармен қолдануға тиым салынады. Дәріс сабағына, практикалық сабақтарға қатысу міндетті болып табылады. Себепті немесе себепсіз жіберілген әр сабаққа деканаттан рұқсат алынады. Себепті жіберілген сабақты ауызша, себепсізін компьютерлік орталықта өтейді. Оқу бөлмесін лаборанттан қабылдап, оның тазалығын және макро- микропрепараттардың, микроскоптардың, басқа да құрал-жабдықтардың дұрыс қолданылуын қадағалау үшін топтың басшысы әр практикалық сабаққа кезекші тағайындайды.

Кіріспе

Патологиялық анатомия-1 пәнінің бағдарламасы «Жалпы медицина» мамандығына арналған. Ол болашақ дәрігерлерге іргелі теориялық білім беруді қамтамасыз ету үшін қажетті медициналыќ жєне биологиялық ғылым салаларының міндетті түрде қолданылатын және маңызды орын алатын қазіргі жетістіктері негізінде дайындалған.

Патологиялық анатомия – биология мен медицинаның ауқымды бір бөлімін қамтып, ауруларды әртүрлі қырынан зерттейтін патология ілімінің құрамына кіретін маңызды сала.

Патологиялық анатомия аурулардың құрылымын (материалдық) негізін зерттейді. Оныњ теориялық медицина мен күнделікті клиникалық жұмысқа тікелей қатысы бар, сондыќтан патологиялыќ анатомия – клиникалыќ салаѓа жататын пєн.

Патологиялық анатомияның теориялық және ғылыми маңызы жасуша мен жасушааралаќ заттыњ патологиясын, стереотиптік патологиялық үдерістер мен аурулардың даму заңдылықтарын зерттеудегі орнынан-аќ айқын байқалады. Міне, тап осы мәселелер, яғни адамның жалпы патологиясы, патологиялық анатомия-1 немесе патологиялық анатомияның жалпы бөлімі деп аталатын пәннің мазмұны болып табылады.

Патологиялық анатомия гистология мен биохимияның, қалыпты физиология мен адам анатомиясының, физика мен математика жєне информатиканың әр кездегі жетістіктері негізінде дамуда. Патологиялық анатомия клиникалық пәндердің іргетасы деп те аталады, өйткені жалпы патологиялық үдерістердің негізі игерілмесе, аурудың нақты түрінің бейнесін, ақыры мен оның өте күрделі жүйе болып табылатын макроорганизмге әсерін дұрыс пайымдау да мүмкін емес.

Пәннің мақсаты: студенттерге барлыќ ауруларѓа ортаќ стериотипті жалпы патологиялыќ ‰дерістердіњ ќ±рылымдыќ негізі, дамуыныњ морфогенездік механизмдері, классификациясы, морфологиялыќ бейнесі, асќыну зардаптары, аќыры мен дифференциалдыќ диагностикасы жайлы, олардыњ жас шамасына байланысты ерекшеліктері ескерілген маѓл±матты игерту.

Оқытудың міндеттері:

• заќым (альтерация), адаптация, ќан– жєне лимфа айналымыныњ б±зылуы, ќабыну, иммундыќ жєне ісіктік ‰дерістер, жасушалыќ патология мен стереотипті патологиялыќ ‰дерістердіњ ќ±рылымдыќ бейнесін тануды ‰йрету;

• жалпы патологиялыќ ‰дерістердіњ себептері мен даму барысындаѓы (морфогенезіндегі) ќ±рылымдыќ µзгерістері жайлы білім ќалыптастыру;

• патологиялыќ ‰дерістердіњ ќ±рылымдыќ бейнесін, олардыњ асќынуы мен аќырыныњ айырмашылықтарын µзара ажыратуды игерту;

• заќымныњ (альтерация), адаптацияныњ, ќан- жєне лимфа айналымы б±зылуыныњ, ќабынудыњ, иммундыќ жєне ісіктік ‰дерістердіњ морфологиялыќ нышандары бар макро- жєне микропрепараттарды микроскопиялыќ тєсілдермен зерттеуді ‰йрету жєне машыќтандыру.

Пәнді оқытудың соңғы нәтижесі.

Студент

білуге тиісті:

• жасушалыќ патология мен стереотипті жалпы патологиялыќ ‰дерістердіњ ќ±рылымдыќ бейнесі;

• жалпы патологиялыќ ‰дерістердіњ ќ±рылымдыќ µзгерістерін, этиологиясы мен патогенезі, олардыњ даму барысы (морфогенезі);

• альтерация, адаптация, ќан- жєне лимфа айналымыныњ б±зылуы, ќабыну, иммундыќ жєне ісіктік ‰дерістер сияќты єрт‰рлі заќымдыќ µзгерістердіњ негізгі морфологиялыќ нышандарын µзара ажырату.

істей алуѓа тиісті:

 мүшелер мен тіндердегі макроскопиялыќ µзгерістер негізінде патологиялық ‰дерісті, оныњ даму кезењдері мен нысандарын аныќтау;

 мына жалпы патологиялық ‰дерістер, яѓни дистрофия, некроз, қан- жєне лимфа айналымының бұзылуы, қабыну, адаптация мен компенсация, иммунпатологиялыќ ‰дерістер, ісіктердіњ тіндер мен мүшелердегі микроскопиялық бейнесін дұрыс анықтап, сипаттау;

 әртүрлі патологиялық ‰дерістерді µзара ажыратып, диагноз ќою;

• патоморфологиялыќ µзгерістер жиынтыѓы негізінде органдар мен тіндерде дамыѓан асќынуы мен аќырын аныќтау.

Дағдыларын игеруге тиісті:

 мүшелер мен тіндердегі патологиялық өзгерістердің макробейнесін зерттеп, сипаттау;

 гистологиялыќ препараттардағы єрт‰рлі патологиялыќ ‰дерістерді микроскоппен анықтап, сипаттау;

 патологиялыќ ‰дерістерге тєн клиникалық-функциялыќ кµріністердің морфологиялыќ µзгерістерімен сабақтастығын пайымдау.

Реквизитке дейінгі: философия, экология, молекулалыќ биология мен медициналыќ генетика, биохимия, микробиология, анатомия-1, гистология-1, физиология-1, клиникаѓа кіріспе-1.

Реквизиттен кейінгі: патологиялыќ анатомия-2, патологиялыќ физиология-2, ішкі аурулардыњ пропедевтикасы, визуальдыќ диагностика, жалпы хирургия, клиникаѓа кіріспе-2, жалпы иммунология.

Пәннің қысқаша мазмұны

Патологиялыќ анатомия – аурулардың құрылымдық, яғни материалдық жалпыпатологиялық үрдістердің және жеке патологиялық анатомияның макро- және микро деңгейлерінде негізін зерттеу, әр түрлі сатыларындағы құрылымдық өзгерістердің динамикасын игеру, аурудың морфологиялық өзгерістерін клиникалық көріністері және диагностикалық тәсілдерін салыстыру.

Тақырыптық жоспары

Дәрістің тақырыптық жоспары

№	Тақырыптың атауы	Өткізу түрі	Ұзақтығы
	Патологиялыќ анатомия, оныњ мазм±ны мен міндеттері. Патологиялық анатомия ќызметініњ денсаулық сақтау жүйесіндегі рµлі мен орны.	проблемалық	1 сағат
	Заќым (альтерация). Дистрофия. Трофиканың жасушалық және жасушадағы механизмдері. Дистрофиялардың даму себептері. Морфогенездік мехнизмдері. Классификациясы. Жас шамасына байланысты ерекшеліктері.	проблемалық	1 сағат
	Паренхималық дистрофиялар: диспротеиноздар, липидидоздар, гликогеноздар.	проблемалық	1 сағат
	Строма-тамырлық дистрофиялар (диспротеиноздар). Дәнекер тіннің өршімелі ыдырауының морфологиясы. Амилоидоз.	проблемалық	1 сағат
	Аралас дистрофиялар. Дамуының жалпы заңдылықтары. Классификациясы. Эндогендік пигменттенудіњ клиника-морфологиялыќ сипаттамасы.	проблемалық	1 сағат
	Некроз. Апоптоз. ¦ѓымдарыныњ мєні. Морфогенезі. Классификациясы.	проблемалық	1 сағат
		Барлығы:	12 сағат

Тєжірибелік сабаќтардың таќырыптық жоспары

№	Тақырыптың атауы	Өткізу түрі	Ұзақтығы
	Патологиялыќ анатомия: объектілері мен зерттеу єдістері. Аутопсия. Жасушалық патология – интегративтік ұғым.	Макропрепараттарды суреттеу, гистологиялық препараттарды микроскопиялау және суретін салу.	3 сағат
	Паренхималыќ диспротеиноздар: гиалинді-тамшылы, гидропиялы, ќасањды. Паренхималыќ липидоздар. Ж‰ректіњ, бауырдыњ, б‰йректіњ майлы дистрофиясы. Паренхималыќ кµмірсулы дистрофиялар (гликогеноздар).	Макропрепараттарды суреттеу, гистологиялық препараттарды микроскопиялау және суретін салу.	3 сағат
	Строма-тамырлыќ диспротеиноздар: мукоидты ісіну, фибриноидты ісіну (фибриноид), гиалиноз. Амилиои­доз. Строма-тамырлыќ липидоздар: жалпы семіздік, ж‰деулік (кахексия). Строма-тамырлыќ гликогеноздар.	Макропрепараттарды суреттеу, гистологиялық препараттарды микроскопиялау және суретін салу.	3 сағат
	Хромопротеидтер алмасуыныњ б±зылуы. Гемоглобингендік пигменттер алмасуыныњ б±зылуы. Проте­ингендік пигменттер алмасуыныњ б±зылуы. Липидогендік пигменттер алмасуыныњ б±зылуы.	Макропрепараттарды суреттеу, гистологиялық препараттарды микроскопиялау және суретін салу.	3 сағат
	Минералдар алмасуыныњ б±зылуы. Кальций алмасуыныњ б±зылуы – кальциноздар. Тас т‰зілу. Себептері мен тастыњ т‰зілу механизмі. Тастыњ т‰рлері. Тас т‰зілуініњ зардабы. Некроз. Некроздыњ клиника-морфологиялыќ нысандары, аќыры Апоптоз. Некроз бен апоптоздыњ салыстырмалы сипаттамасы.	Макропрепараттарды суреттеу, гистологиялық препараттарды микроскопиялау және суретін салу.	3 сағат
	Толыќќандылыќ. Артериялық толыќќандықлық. Веналыќ толыќќандылыќ. Ишемия. Ќан кету. Плазморрагия. Стаз.	Макропрепараттарды суреттеу, гистологиялық препараттарды микроскопиялау және суретін салу.	3 сағат

Кеңес беру уақыты:

Апта сайын кеңес беру жүргізіледі: сенбі күні 09.00-ден 13.00-ге дейін.

Аралық бақылаудың уақыты: 3 семестрде аралық бақылау қарастырылмаған

Қорытынды бақылаудың уақыты: 3 семестрде қорытынды бақылау қарастырылмаған