- •050719 - «Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар» (рэт) бакалавриат мамандығы үшін
- •Зертханалық жұмыс №1 «сымсыз байланыс жүйелеріндегі сигналдарды қабылдау»
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы.
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •1. Амплитудалық детектордың күшейтілген және бәсеңдетілген сигналдар режиміндегі жұмысын зерттеу (2 - сурет).
- •2. Жүктемнің уақыт тұрақтысы артық болғандықтан пайда болатын бұрмалануларды зерттеу.
- •3. Тұрақты және ауыспалы тоқ үшін детектордың жүктемелері теңсіздігінен пайда болатын желісіз бұрмалануларды зерттеу.
- •4. Диод арқылы өтетін тоқ импульстарының формасын байқаңыз. (4 - сурет).
- •5. Статикалық детекторлық сипаттамаларын алыңыз (жалғану жолдары 2 - суретіне сәйкес).
- •6. Динамикалық детекторлық сипаттамаларын алыңыз (жалғану сұлбасы 3 - суретке сәйкес).
- •7. Детектордағы желілі бұрмалануларды зерттеңіз (жалғанулар сұлбасы 3 - суретіне сәйкес). Детектордың жаңғырту дұрыстығының сипаттамасын алыңыз. Шығыс сигналдың фазалық өзгерістерін байқаңыз.
- •8. Жж кернеу фильтрация коэффициентін анықтаңыз.
- •9. Кернеуді екі есе көбейту бойынша жұмыс жасайтын детектор сұлбасын зерттеңіз. S2 қосқышты 2 күйіне, s1, s3, s4 и s5 – 1 күйіне орнатыңыз.
- •10. Аралық жиіліктің күшейткіші мен амплитудалық детектордың бірыңғай жұмысын зерттеңіз (жалғанулар сұлбасы 5 - суретіне сәйкес).
- •1. Жж генератордың модуляциялық сипаттамасын алу (генератор шығысындағы синусоидалды кернеудің жиілігінің варикаптағы жылжыту кернеуінен тәуелділігі).
- •3. Детектор шығысында төмен жиілікті сигналды байқаңыз. Детектор түрі үшін fс шамасы fср шамасынан айырмашылығы үшін төмен жиілікті сигналдың бұрмалануларын бағалаңыз.
- •Зертханалық жұмыс №2 «сымсыз байланыс жүйелеріндегі сигналдарды қалыптастыру»
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •1. Кернеумен басқарылатын генератордың (гун) жұмыс істеу диапазонын анықтау. Басқару сипаттамасын алу.
- •2. Қоректендіру кернеудің өзгеретін кезіндегі ог және гун жиілік тұрақсыздығын анықтау.
- •4. Берілген жиілік торысының қадамы үшін n рұқсат берілген мәндерін және гун өлшенген қайта құрылу диапазонын есептеу.
- •5. Берілген жиілік диапазоны мен жиілік торысының қадамы үшін м және n мәндерін есептеу. М және n мәндерінің есептеудің тәжірибелік тексеру.
- •6. Жиіліктің импульстік автоқұрудың тұйықталған ілмегі кезінде кернеумен басқарылатын генератордың жиілік тұрақсыздығын анықтау.
- •7. Жиіліктің импульстік автоқұрудың ілмегіндегі процесстерін осциллографпен зерттеу.
- •Зертханалық жұмыс №3 «сымсыз байланыс құрылғыларын зерттеу»
- •Жұмысты орындаудың алдында оқылатын негізгі сұрақтар
- •Жұмыстың мазмұны:
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •1. Радиоқабылдағыштың бақылау нүктелеріндегі кернеулерін осциллографпен зерттеу.
- •2. Кіріс тізбегінің амплитудалық – жиіліктік сипаттамасын алу.
- •3. Аралық жиілік күшейткіштің амплитудалық – жиіліктік сипаттамасын алу.
- •4. Радиоқабылдағышты сигнал жиілігінің күйіне келтіру.
- •5. Қабылдағыштың күйге келтіру жиілігі маңындағы ажс алу
- •6. Айналы арна бойынша қабылдағыштың талғамдылығын анықтау.
- •7. Кар (ару) жүйенің жұмысымен танысу.
- •Зертханалық жұмыс №4 «модуляцияның әр түрлі типтерін зерттеу» Жұмыс мақсаты:
- •Жұмыстың мазмұны:
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •2. Баланстық амплитудалық модулятордың жұмысы мен жабыққан тасымалдаушымен ам сигналдың параметрлерін зерттеу
- •3. Біржолақты модулятор мен бжм j3е сигналдың параметрлерін зерттеу
- •4. Ам сигналдың спектрлік құрамына модуляциялайтын кернеудің жиілігінің әсер етуін анықтау.
- •Біржолақты модуляцияны зерттеу
- •Жиіліктік модуляциясымен автогенераторды зерттеу Жұмыс мазмұны: Зертханалық макеттің сипатталуы
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •1. Алынатын блоктың құрылымын зерттеу.
- •2. Жиіліктік детектордың детекторлық сипаттамасын алу және оның квазисызықтық учаскесін анықтау.
- •3. Автогенератордың реттеуіш сипаттамасын алу және оның квазисызықтық учаскесін анықтау.
- •4. Жиіліктік детектордың шығысындағы кернеудің автогенератордың варикаптағы жылжыту кернеуден тәуелділігін анықтау.
- •5. Синус заңы бойынша өзгеретін дыбыстық жиілікті кернеу арқылы автогенератор тербелістердің жиіліктік модуляциясын іске асыру.
- •6. Жм автогенератордың ажс алу.
- •7. Жиіліктік модуляцияланған тербелістердің спетралдық құрамын аппаратты анықтау.
- •Зертханалық жұмыс №5 «сымсызбайланыс құрылғысының қуат күшейткішін зерттеу»
- •Жұмысты орындаудың алдында оқылатын негізгі сұрақтар
- •Жұмыстың мақсаты:
- •Зертханалық макет сипаттамасы
- •1. Ажк күшейту коэфффициентінің максималды мәнін есептеңіз (2 - сурет).
- •2. Ажк реттеу сипаттамасын алу (ажк күшейту коэффициентінің купч реттеу кернеу мәнінен Uрег. Тәуелділігі) .
- •3. Ажк s5 қосқыштың әр түрлі күйіндегі купт күшейту коэффициентін есептеңіз. (3 - сурет).
- •4. Кар жүйесі ажыратылған және ажк максималды күшейту кезіндегі ажк амплитудалық сипаттамасын құрыңыз (Uвых(Uвх) тәуелділігі). (жалғанулар сұлбасы 2 суретте):
- •5. Кар жүйесі тұйықталған кезіндегі ажк амплитудалық сипаттамасын құрыңыз (Uвых(Uвх) тәуелділігі): s2 ару күйіне орнатыңыз.
- •6. Ам сигналдың бұрмалануына әкелетін кіріс деңгейлерін жазыңыз (4 - сурет).
- •7. Тжф уақыт тұрақтысының ам кернеуі күшейтілген кезіндегі кар жүйесінің жұмысына әсерін зерттеңіз.
- •Әдебиеттер
- •Мазмұны
Зертханалық макеттің сипаттамасы.
Макет құрамына диодтық детектор мен коммутация тізбектері кіреді. Макеттің сыртқы көрінісі 1 - суретте көрсетілген.
S2 қосқыш көмегімен детектор сұлбасын өзгертуге болады. 1 күйіндегі – VD1 диод негізіндегі тізбектес сұлбасы, 2 күйінде – VD1 және VD2 диодтар негізінде кернеуді екіге көбейтуімен детектор сұлбасы.
ЖЖ сигнал макет кірісіне коаксиалды разъемдар КТ1 және КТ2 арқылы кіреді.
Бірінші жағдайда C1 конденсатор арқылы детектор кірісіне түседі. Жұмысшы жиіліктер кең диапазонда өзгереді (кепілдеме берілген диапазоны - 400 – 500 кГц).
Екінші жағдайда сигнал бір каскадты резонансты АЖК арқылы түседі, оның жиілігі (400 – 500 кГц) тербелмелі контур L1 - C2 параметрлері мен детектордың кіріс сыймыдылғымен анықталады. S1 кілт көмегімен детекторды АЖК контурынан ажыратуға болады.
S3 қосқышы детектордың жүктеме кедергісін Rн өзгертеді. 5 күйінде конденсатор С4=50 нФ қосылады.
S3 қосқыш орналасуы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Rн , кОм |
51 |
10 |
1,5 |
100 |
100 |
Сн , нФ. |
3 |
53 |
|||
Диодтың тұрақты құраушысы микроампртметрмен өлшенеді. Өтетін тоқтың реалды шамасы №4 панельде орналасқан Р1 өлшеуіштің цифрлық индикаторында көрсетіледі.
Диод арқылы өтетін тоқ пішінін S4 2 күйіне келтіріп осциллограф көмегімен КТ4 байқауға болады.
S5 қосқыш R7 немесе R8 резистрларды қосады, олар күшейтуші каскадтың кіріс кедергілерді белгілейді. R7 = 510 кОм; R8 = 6,2 кОм.
Жұмысты орындау үшін №2 панельде орналасқан ЖЖ және ТЖ генераторлары орналасқан.
Жұмысты орындау тәртібі:
1. Амплитудалық детектордың күшейтілген және бәсеңдетілген сигналдар режиміндегі жұмысын зерттеу (2 - сурет).
1.1. Күшейтілген және бәсеңдетілген сигналдар режиміндегі түзету коэффициентін өлшеу. Макеттегі қосқыштарын келесі күйіне орнатыңыз: S1 – 1, S2 – 1, S3 – 1, S4 – 1, S5 - 1. Сонымен Rн=51 кОм, Сн=3 нФ.
ЖЖ генератордан модуляцияланбаған 400 – 500 кГц жиілігімен КТ1 кернеуді Uвх = 1 В беріңіз (ТЖ генератор шығысындағы кернеі нольге тең болу қажет). ЖЖ кернеу шамасын вольтметр көмегімен КТ3 өлшеңіз.
Вольтметр көмегімен детектор жүктемесіндегі тұрақты кернеуді өлшеңіз (КТ5). Бұл үшін вольтметрді тұрақты кернеуді өлшеу Для этого вольтметр переключить в режим измерения постоянного напряжения.
Түзету коэффициентін есептеңіз КВ = U= / Um вх , мұндағы Um вх – детектор кірісіндегі кернеу амплитудасы Um вх = 1,414 Uвх .
Генератор шығысындағы кернеуді 100 мВ дейін азайтыңыз (бұл үшін КТ1 – ге «–20дБ» кернеуді беріңіз). Вольтметр көмегімен КТ3 кернеудің өлшеп, түзету коэффициентін есептеңіз. Бұл коэффициентті күшейтілген сигнал жағдайындағы КВ мәнімен салыстырыңыз.
1.2. Күшейтілген сигналдар режим кезіндегі детектордың беру коэффициентін өлшеңіз (3 - сурет).
ЖЖ генератордан кернеуді Uвх = 1 вольт беріңіз. ЖЖ кернеу шамасын вольтметрмен өлшеңіз.
ЖЖ генератордың ішкі модуляция режимін қосыңыз.
Кіріс және шығыс сигналдарды байқаңыз. Шығыс сигналдың бұрмаланурардың пайда болуын байқаңыз. Детектор шығысындағы дыбыстық жиілікпен кернеу амплитудасын Um анықтаңыз. Детектордың беру коэффициентін есептеңіз
KД= Um /m Um0ВХ
1.3. Детекторлық сипаттамасының желісіздігінен пайда болатын АМ сигналдың бұрмалануларын зерттеңіз. Кіріс сигналдың модуляция тереңдігін m=90% мәніне дейін өзгертіп, шығыс кернеудің бұрмаланулардың пайда болуын байқаңыз.
Генератордың шығысындағы сигналдың орта амплитудасын Um0ВХ =100 мВ азайтып, бұрмаланулардың көбейгенін байқаңыз.