- •050719 - «Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар» (рэт) бакалавриат мамандығы үшін
- •Зертханалық жұмыс №1 «сымсыз байланыс жүйелеріндегі сигналдарды қабылдау»
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы.
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •1. Амплитудалық детектордың күшейтілген және бәсеңдетілген сигналдар режиміндегі жұмысын зерттеу (2 - сурет).
- •2. Жүктемнің уақыт тұрақтысы артық болғандықтан пайда болатын бұрмалануларды зерттеу.
- •3. Тұрақты және ауыспалы тоқ үшін детектордың жүктемелері теңсіздігінен пайда болатын желісіз бұрмалануларды зерттеу.
- •4. Диод арқылы өтетін тоқ импульстарының формасын байқаңыз. (4 - сурет).
- •5. Статикалық детекторлық сипаттамаларын алыңыз (жалғану жолдары 2 - суретіне сәйкес).
- •6. Динамикалық детекторлық сипаттамаларын алыңыз (жалғану сұлбасы 3 - суретке сәйкес).
- •7. Детектордағы желілі бұрмалануларды зерттеңіз (жалғанулар сұлбасы 3 - суретіне сәйкес). Детектордың жаңғырту дұрыстығының сипаттамасын алыңыз. Шығыс сигналдың фазалық өзгерістерін байқаңыз.
- •8. Жж кернеу фильтрация коэффициентін анықтаңыз.
- •9. Кернеуді екі есе көбейту бойынша жұмыс жасайтын детектор сұлбасын зерттеңіз. S2 қосқышты 2 күйіне, s1, s3, s4 и s5 – 1 күйіне орнатыңыз.
- •10. Аралық жиіліктің күшейткіші мен амплитудалық детектордың бірыңғай жұмысын зерттеңіз (жалғанулар сұлбасы 5 - суретіне сәйкес).
- •1. Жж генератордың модуляциялық сипаттамасын алу (генератор шығысындағы синусоидалды кернеудің жиілігінің варикаптағы жылжыту кернеуінен тәуелділігі).
- •3. Детектор шығысында төмен жиілікті сигналды байқаңыз. Детектор түрі үшін fс шамасы fср шамасынан айырмашылығы үшін төмен жиілікті сигналдың бұрмалануларын бағалаңыз.
- •Зертханалық жұмыс №2 «сымсыз байланыс жүйелеріндегі сигналдарды қалыптастыру»
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •1. Кернеумен басқарылатын генератордың (гун) жұмыс істеу диапазонын анықтау. Басқару сипаттамасын алу.
- •2. Қоректендіру кернеудің өзгеретін кезіндегі ог және гун жиілік тұрақсыздығын анықтау.
- •4. Берілген жиілік торысының қадамы үшін n рұқсат берілген мәндерін және гун өлшенген қайта құрылу диапазонын есептеу.
- •5. Берілген жиілік диапазоны мен жиілік торысының қадамы үшін м және n мәндерін есептеу. М және n мәндерінің есептеудің тәжірибелік тексеру.
- •6. Жиіліктің импульстік автоқұрудың тұйықталған ілмегі кезінде кернеумен басқарылатын генератордың жиілік тұрақсыздығын анықтау.
- •7. Жиіліктің импульстік автоқұрудың ілмегіндегі процесстерін осциллографпен зерттеу.
- •Зертханалық жұмыс №3 «сымсыз байланыс құрылғыларын зерттеу»
- •Жұмысты орындаудың алдында оқылатын негізгі сұрақтар
- •Жұмыстың мазмұны:
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •1. Радиоқабылдағыштың бақылау нүктелеріндегі кернеулерін осциллографпен зерттеу.
- •2. Кіріс тізбегінің амплитудалық – жиіліктік сипаттамасын алу.
- •3. Аралық жиілік күшейткіштің амплитудалық – жиіліктік сипаттамасын алу.
- •4. Радиоқабылдағышты сигнал жиілігінің күйіне келтіру.
- •5. Қабылдағыштың күйге келтіру жиілігі маңындағы ажс алу
- •6. Айналы арна бойынша қабылдағыштың талғамдылығын анықтау.
- •7. Кар (ару) жүйенің жұмысымен танысу.
- •Зертханалық жұмыс №4 «модуляцияның әр түрлі типтерін зерттеу» Жұмыс мақсаты:
- •Жұмыстың мазмұны:
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •2. Баланстық амплитудалық модулятордың жұмысы мен жабыққан тасымалдаушымен ам сигналдың параметрлерін зерттеу
- •3. Біржолақты модулятор мен бжм j3е сигналдың параметрлерін зерттеу
- •4. Ам сигналдың спектрлік құрамына модуляциялайтын кернеудің жиілігінің әсер етуін анықтау.
- •Біржолақты модуляцияны зерттеу
- •Жиіліктік модуляциясымен автогенераторды зерттеу Жұмыс мазмұны: Зертханалық макеттің сипатталуы
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •1. Алынатын блоктың құрылымын зерттеу.
- •2. Жиіліктік детектордың детекторлық сипаттамасын алу және оның квазисызықтық учаскесін анықтау.
- •3. Автогенератордың реттеуіш сипаттамасын алу және оның квазисызықтық учаскесін анықтау.
- •4. Жиіліктік детектордың шығысындағы кернеудің автогенератордың варикаптағы жылжыту кернеуден тәуелділігін анықтау.
- •5. Синус заңы бойынша өзгеретін дыбыстық жиілікті кернеу арқылы автогенератор тербелістердің жиіліктік модуляциясын іске асыру.
- •6. Жм автогенератордың ажс алу.
- •7. Жиіліктік модуляцияланған тербелістердің спетралдық құрамын аппаратты анықтау.
- •Зертханалық жұмыс №5 «сымсызбайланыс құрылғысының қуат күшейткішін зерттеу»
- •Жұмысты орындаудың алдында оқылатын негізгі сұрақтар
- •Жұмыстың мақсаты:
- •Зертханалық макет сипаттамасы
- •1. Ажк күшейту коэфффициентінің максималды мәнін есептеңіз (2 - сурет).
- •2. Ажк реттеу сипаттамасын алу (ажк күшейту коэффициентінің купч реттеу кернеу мәнінен Uрег. Тәуелділігі) .
- •3. Ажк s5 қосқыштың әр түрлі күйіндегі купт күшейту коэффициентін есептеңіз. (3 - сурет).
- •4. Кар жүйесі ажыратылған және ажк максималды күшейту кезіндегі ажк амплитудалық сипаттамасын құрыңыз (Uвых(Uвх) тәуелділігі). (жалғанулар сұлбасы 2 суретте):
- •5. Кар жүйесі тұйықталған кезіндегі ажк амплитудалық сипаттамасын құрыңыз (Uвых(Uвх) тәуелділігі): s2 ару күйіне орнатыңыз.
- •6. Ам сигналдың бұрмалануына әкелетін кіріс деңгейлерін жазыңыз (4 - сурет).
- •7. Тжф уақыт тұрақтысының ам кернеуі күшейтілген кезіндегі кар жүйесінің жұмысына әсерін зерттеңіз.
- •Әдебиеттер
- •Мазмұны
Жұмысты орындаудың алдында оқылатын негізгі сұрақтар
1. КАР жүйелердің тағайындалуы, жұмыс істеу принципі және топтастырылуы.
2. КАР жүйесінің тиімділігі мен оны жоғарылату әдістері.
3. КАР жүйесіндегі фильтрдің уақыт тұрақтысын таңдау.
Жұмыстың мақсаты:
1. Максималды тракт күшейту коэффициентін есепту.
2. Реттеу сипаттамасын алу.
3. Тракттың амплитудалы-жиіліктік сипаттамаларын алу.
4. КАР жүйесіндегі фильтрдің уақыт тұрақтысы АМ-сигналдың бұрмалануларына әсерін зерттеу.
5. Тракттың амплитудалы-жиіліктік сипаттамаларын есептеу және эксперимент нәтижелерімен салыстыру.
Зертханалық макет сипаттамасы
Зерттелетін макет қабылдағыштың амплитудалық детектор және КАР жүйесі мен аралық жиіліктің күшейткішін (УПЧ) ұсынады. Күшейтудің реттелуі аралық жиілік күшейткіштегі транзисторларды тұрақты тоқ бойынша режимін өзгерту арқылы іске асырылады. КАР жүйесі ажыратылған кезінде, яғни күшейтуді қолмен реттеу режимінде (S2 қосқышы “РРУ” күйінде) бұл мақсат үшін алдынғы панельге шығарылған потенциометр «РРУ» қолданылады. АЖК каскадтарына берілетін күшейтуді реттеу кернеу мәні Р1 өлшеуіштің цифрлық индикаторында көрсетіледі.
АЖК шығысынан (гнездо КТ3) күшейтілген сигнал амплитудалық детекторға беріледі. Детектрленген сигнал (гнездо КТ5) КАР жүйесінің тұрақты тоқ күшейткішіне түседі. АЖК күшейту коэффициенті S5 қосқышының күйінен тәуелді. АЖК шығысына (КТ6) бірзвенолық төмен жиіліктер фильтрі қосылған, оның уақыт тұрақтысы S3 қосқыштың күйінен тәуелді және 0.01с немесе 5 мкс тең. Бірінші мәні АМ қабылдағыштардың инерциялық КАР жүйелерін сипаттайды, екінші – ТЖФ уақыт тұрақтысы дұрыс таңдалмағандықтан КАР жүйенің әсерінен АМ сигнал модуляция заңының бұрмалануларына әкелетін жағдайда. КАР жүйесі қосылған жағдайда (S2 АРУ күйінде) АЖК кірісіндегі сигналдың өсуімен (гнездо КТ2) детектор шығысындағы тұрақты кернеу жоғарылайды. Бұл кернеу АЖК күшейтіліп, ТЖФ арқылы АЖК транзисторларына әсер етіп, күшейту коэффициентті төмендетеді. S4 қосқыш арқылы КАР жұмыс жасауды тоқтаттыруын қосуға болады (включить задержку срабатывания АРУ).
Зертханалық макет құрамында тікбұрышыты импульстар генераторы ГИ мен амплитудалық модулятор АМ кіреді. КТ1 модуляцияланбаған синусоидалды АЖ кернеу берілетін кезінде (ГИ қосылған, S1 ВКЛ күйінде) тікбұрышты модуляция заңымен АЖК кірісіне аралық жиілікпен кернеу түседі. Осы заң КАР жүйенің инерциялығы әр түрлі уақыт тұрақтысы кезіндегі сигнал пішініне әсерін көрсетеді.
Жұмысты орындау тәртібі:
1. Ажк күшейту коэфффициентінің максималды мәнін есептеңіз (2 - сурет).
К УПЧ макс = Uвых УПЧ / Uвх УПЧ
ГИ ажыратылған. КАР жүйесі ажыратылған (S2 РРУ күйінде). ЖЖ генераторын қосыңыз, жиілігін fген 455 кГц тең орнатыңыз. ЖЖ генератор шығысында модуляцияланбаған кернеуді орнатыңыз (М=0 %). Бұл үшін ТЖ генератор шығысындағы кернеу 0 В тең болу қажет.
ЖЖ генератордың шығыс кернеуді Uвых ген = Uвх УПЧ 5 мВ (-46 дБ В) тең орнатыңыз.
Бұл үшін генератор шығысынан АЖК кірісіне «-40 дБ» кернеу беріп ЖЖ деңгей индикатор шкаласында «Уровень ВЧ» реттеуіш көмегімен «-6 дБ» мәнін орнатыңыз.
АЖК кернеу (КТ3) сыртқы вольтметрмен өлшенеді.
РРУ кернеу мәні АЖК күшейтуі максималды болуына сәйкес қойылады.