- •050719 - «Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар» (рэт) бакалавриат мамандығы үшін
- •Зертханалық жұмыс №1 «сымсыз байланыс жүйелеріндегі сигналдарды қабылдау»
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы.
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •1. Амплитудалық детектордың күшейтілген және бәсеңдетілген сигналдар режиміндегі жұмысын зерттеу (2 - сурет).
- •2. Жүктемнің уақыт тұрақтысы артық болғандықтан пайда болатын бұрмалануларды зерттеу.
- •3. Тұрақты және ауыспалы тоқ үшін детектордың жүктемелері теңсіздігінен пайда болатын желісіз бұрмалануларды зерттеу.
- •4. Диод арқылы өтетін тоқ импульстарының формасын байқаңыз. (4 - сурет).
- •5. Статикалық детекторлық сипаттамаларын алыңыз (жалғану жолдары 2 - суретіне сәйкес).
- •6. Динамикалық детекторлық сипаттамаларын алыңыз (жалғану сұлбасы 3 - суретке сәйкес).
- •7. Детектордағы желілі бұрмалануларды зерттеңіз (жалғанулар сұлбасы 3 - суретіне сәйкес). Детектордың жаңғырту дұрыстығының сипаттамасын алыңыз. Шығыс сигналдың фазалық өзгерістерін байқаңыз.
- •8. Жж кернеу фильтрация коэффициентін анықтаңыз.
- •9. Кернеуді екі есе көбейту бойынша жұмыс жасайтын детектор сұлбасын зерттеңіз. S2 қосқышты 2 күйіне, s1, s3, s4 и s5 – 1 күйіне орнатыңыз.
- •10. Аралық жиіліктің күшейткіші мен амплитудалық детектордың бірыңғай жұмысын зерттеңіз (жалғанулар сұлбасы 5 - суретіне сәйкес).
- •1. Жж генератордың модуляциялық сипаттамасын алу (генератор шығысындағы синусоидалды кернеудің жиілігінің варикаптағы жылжыту кернеуінен тәуелділігі).
- •3. Детектор шығысында төмен жиілікті сигналды байқаңыз. Детектор түрі үшін fс шамасы fср шамасынан айырмашылығы үшін төмен жиілікті сигналдың бұрмалануларын бағалаңыз.
- •Зертханалық жұмыс №2 «сымсыз байланыс жүйелеріндегі сигналдарды қалыптастыру»
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •1. Кернеумен басқарылатын генератордың (гун) жұмыс істеу диапазонын анықтау. Басқару сипаттамасын алу.
- •2. Қоректендіру кернеудің өзгеретін кезіндегі ог және гун жиілік тұрақсыздығын анықтау.
- •4. Берілген жиілік торысының қадамы үшін n рұқсат берілген мәндерін және гун өлшенген қайта құрылу диапазонын есептеу.
- •5. Берілген жиілік диапазоны мен жиілік торысының қадамы үшін м және n мәндерін есептеу. М және n мәндерінің есептеудің тәжірибелік тексеру.
- •6. Жиіліктің импульстік автоқұрудың тұйықталған ілмегі кезінде кернеумен басқарылатын генератордың жиілік тұрақсыздығын анықтау.
- •7. Жиіліктің импульстік автоқұрудың ілмегіндегі процесстерін осциллографпен зерттеу.
- •Зертханалық жұмыс №3 «сымсыз байланыс құрылғыларын зерттеу»
- •Жұмысты орындаудың алдында оқылатын негізгі сұрақтар
- •Жұмыстың мазмұны:
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •1. Радиоқабылдағыштың бақылау нүктелеріндегі кернеулерін осциллографпен зерттеу.
- •2. Кіріс тізбегінің амплитудалық – жиіліктік сипаттамасын алу.
- •3. Аралық жиілік күшейткіштің амплитудалық – жиіліктік сипаттамасын алу.
- •4. Радиоқабылдағышты сигнал жиілігінің күйіне келтіру.
- •5. Қабылдағыштың күйге келтіру жиілігі маңындағы ажс алу
- •6. Айналы арна бойынша қабылдағыштың талғамдылығын анықтау.
- •7. Кар (ару) жүйенің жұмысымен танысу.
- •Зертханалық жұмыс №4 «модуляцияның әр түрлі типтерін зерттеу» Жұмыс мақсаты:
- •Жұмыстың мазмұны:
- •Зертханалық макеттің сипаттамасы
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •2. Баланстық амплитудалық модулятордың жұмысы мен жабыққан тасымалдаушымен ам сигналдың параметрлерін зерттеу
- •3. Біржолақты модулятор мен бжм j3е сигналдың параметрлерін зерттеу
- •4. Ам сигналдың спектрлік құрамына модуляциялайтын кернеудің жиілігінің әсер етуін анықтау.
- •Біржолақты модуляцияны зерттеу
- •Жиіліктік модуляциясымен автогенераторды зерттеу Жұмыс мазмұны: Зертханалық макеттің сипатталуы
- •Жұмысты орындау тәртібі:
- •1. Алынатын блоктың құрылымын зерттеу.
- •2. Жиіліктік детектордың детекторлық сипаттамасын алу және оның квазисызықтық учаскесін анықтау.
- •3. Автогенератордың реттеуіш сипаттамасын алу және оның квазисызықтық учаскесін анықтау.
- •4. Жиіліктік детектордың шығысындағы кернеудің автогенератордың варикаптағы жылжыту кернеуден тәуелділігін анықтау.
- •5. Синус заңы бойынша өзгеретін дыбыстық жиілікті кернеу арқылы автогенератор тербелістердің жиіліктік модуляциясын іске асыру.
- •6. Жм автогенератордың ажс алу.
- •7. Жиіліктік модуляцияланған тербелістердің спетралдық құрамын аппаратты анықтау.
- •Зертханалық жұмыс №5 «сымсызбайланыс құрылғысының қуат күшейткішін зерттеу»
- •Жұмысты орындаудың алдында оқылатын негізгі сұрақтар
- •Жұмыстың мақсаты:
- •Зертханалық макет сипаттамасы
- •1. Ажк күшейту коэфффициентінің максималды мәнін есептеңіз (2 - сурет).
- •2. Ажк реттеу сипаттамасын алу (ажк күшейту коэффициентінің купч реттеу кернеу мәнінен Uрег. Тәуелділігі) .
- •3. Ажк s5 қосқыштың әр түрлі күйіндегі купт күшейту коэффициентін есептеңіз. (3 - сурет).
- •4. Кар жүйесі ажыратылған және ажк максималды күшейту кезіндегі ажк амплитудалық сипаттамасын құрыңыз (Uвых(Uвх) тәуелділігі). (жалғанулар сұлбасы 2 суретте):
- •5. Кар жүйесі тұйықталған кезіндегі ажк амплитудалық сипаттамасын құрыңыз (Uвых(Uвх) тәуелділігі): s2 ару күйіне орнатыңыз.
- •6. Ам сигналдың бұрмалануына әкелетін кіріс деңгейлерін жазыңыз (4 - сурет).
- •7. Тжф уақыт тұрақтысының ам кернеуі күшейтілген кезіндегі кар жүйесінің жұмысына әсерін зерттеңіз.
- •Әдебиеттер
- •Мазмұны
Жұмысты орындау тәртібі:
1. Радиоқабылдағыштың бақылау нүктелеріндегі кернеулерін осциллографпен зерттеу.
1.1. 2 - сурет бойынша жалғануларды ұйымдастыру.
Осциллографтың I кірісін ТЖ генератордың шығысына «0 дБ» жалғаңыз. Осциллографтың II кірісін ЖЖ генератордың шығысына «0 дБ» жалғаңыз. Осциллографтың синхронизация режимі – I кірісі бойынша. Развертка ұзақтығы 0,2 мс/дел. Оциллографтың кірістер коммутаторын II кірісіне берілетін кернеуді көрсететін күйіне келтіріңіз.
1.2. «(АРУ)» тумблерін «ВКЛ» күйіне келтіріңіз. Гетеродинді қосу тумблерін «ВКЛ» күйіне келтіріңіз. Радиоқабылдағыш жүктемесі ретінде дауысзорайтқыш қосыңыз. «громкость» реттеуішті орта күйіне келтіріңіз.
1.3. ЖЖ генератордың шығыс кернеудің параметрлерін келесі тәртіп бойынша өзгертіңіз:
- жиілік 800,0 кГц (ЖЖ генератордың II диапазоны);
- шығыстағы кернеу «-20 дБ» 10 мВ (вольтметр көмегімен орнату);
- модуляция жиілігі 1000 Гц (ТЖ генератордың II диапазоны);
- модуляция тереңдігі 50 % (осциллографпен күйіне келтіру, модуляция тереңдігі ТЖ генератордың шығыс кернеудің өзгеруіне байланысты). ТЖ генератордың вольтметр көрсеткіштері бойынша модуляция тереңдігі 50 % сәйкес UНЧ 50% кернеу шамасын жазыңыз.
1.4. Осциллографтың II кірісін гетеродин шығысына (КТ3) қосыңыз. КТ3 кернеді осциллографпен зерттеңіз. Осциллографтың синхронизация режимі – II кірісі бойынша. Развертка ұзақтығы 0,2 мкс/дел.
1.5. Осциллографтың II кірісін аралық жиілік күшейткішіне УПЧ (КТ5) жалғаңыз. Гетеродиннің шығысын № 4 панельдегі жиілік өлшегіш кірісімен жалғаңыз. Гетеродинді дауысзорайтқышта 1000 Гц жиілікпен бұрмаланбаған тон тыңдайтын күйіне келтіріңіз. (Гетеродиннің күйіне келтіру жиілігі - 1255 кГц)
КТ5 кернеуді осциллографпен зерттеңіз. Осциллографтың синхронизация режимі – I кірісі бойынша. Развертка ұзақтығы 0,2 мс/дел.
Гетродиннің жиілігі 1255 кГц тен 20 кГц ауып кеткенде сигналдың жоқ болып кеткеніне көз жеткізіңіз. Гетеродинді бұрынғы қалпына келтіріңіз.
1.6. Осциллографтың II кірісін детектордың кірісіне (КТ5) қосыңыз. КТ5 кернеуін осциллографпен зерттеңіз. Осциллографтың синхронизация режимі – I кірісі бойынша. Развертка ұзақтығы 0,2 мс/дел.
1.7. Осциллографтың II кірісін дыбыстық жиілік күшейткіш шығысына УЗЧ (КТ6) жалғаңыз. КТ6 кернеуді осциллографпен зерттеңіз. Осциллографтың синхронизация режимі – I кірісі бойынша. Развертка ұзақтығы 0,2 мс/дел.
2. Кіріс тізбегінің амплитудалық – жиіліктік сипаттамасын алу.
2.1. Гетеродиннің күйіне келтіру жиілігін тексеріңіз - 1255 кГц. Гтеродинді өшіріңіз. Осыдан кейін «НАСТРОЙКА» реттеуішті өзгертпеңіз.
2.2. 3 - сурет бойынша жалғануларды ұйымдастыру.
2.3. ЖЖ генератордың шығыс кернеу параметрлерін орнатыңыз:
- жиілік 800,0 кГц (ЖЖ генератордың II диапазоны);
- модуляция тереңдігі 0 % (осциллографпен күйіне келтіру, модуляция тереңдігі ТЖ генератордың шығыс кернеудің өзгеруіне байланысты).
- генератордың шығыс кернеуі 500 мВ (милливольтметрмен күйіне келтіріңіз). Осыдан кейін ЖЖ генератордың шығыс кернеуін өзгертпеңіз!
2.4. ЖЖ генератордың жиілігін II диапазон ішінде өзгерте отырып, кіріс тізбегінің шығысындағы кернеудің генератор жиілігінен тәуелділігін алыңыз (кіріс тізбегінің АЖС (АЧХ)), 1 - кестені толтырыңыз.
1 - кесте. Кіріс тізбегінің АЖС
Генератор жиілігі, кГц |
|
|
|
|
Кіріс тізбегінің шығыс кернеуі Uвых, мВ Uвх = 500 мВ болғанда |
|
|
|
|
Кіріс тізбегінің шығыс нормаланған кернеу, Uвых / Uвых.макс. |
|
|
|
|
АЖС алу үшін әртүрлі жиіліктерде 10 өлшем жасау керек. Кестеге кіріс тізбегінің резонанстық жиілігінде өлшеу нәтижелері енгізілу қажет. Uвых.макс. шамасы кестенің екінші жолына енгізілген кернеулердің максималды кернеуіне сәйкес.
Кестенің бірінші және үшінші жолдарындағы мәліметтер бойынша кіріс тізбегінің АЖС құрыңыз. Графикте 0,707 деңгейі бойынша өткізу жолағын ∆fвц көрсетіңіз.
2.5. Жоғарыда көрсетілген әдісі бойынша «НАСТРОЙКА» реттеуіштің гетеродин жиілігі 1200 кГц және 1310 кГц сәйкес болатын жағдайда кіріс тізбегінің АЖС алыңыз. Графиктерін құрып салыстырыңыз, қажетті қорытынды жасаңыз.