Сызба 2.2.2 Таным - шындықты бейнелеу ретінде

Сызба 2.2.3 Объект және оның онтологиялық құрылымы

Сызба 2.2.4 Ғылыми танымның әдістері мен түрлері

Сызба 2.2.5 Ғылыми білімнің негізгі формалары

Бақылау сұрақтары

1. Таным нақтылықтың айқындаушысы ретінде.

2. Таным субъектілі-объектілі қатынас ретінде.

3. Танымның рационалдылық және жинақтылық сатысының бірлігі.

4. Абсолютті және салыстырмалы ақиқат диалектикасы.

5. Таным түрлерінің жан-жақтылығы неден айқындалады?

6. Ғылыми танымның табиғаты мен негізі қандай?

7. Ғылым бұл рухани өндіріс ретінде.

8. Әлемді тану және философиялық скептицизм.

9. Ақиқат шарттары қандай?

10. Таным процесіндегі тәжірибенің рөлі қандай?

11. Огностицизмнің әлеуметтік мәдени негізі.

12. Ақиқат пен адасу. Ақиқаттың негізгі қасиеттері қандай?

13. Сезімділік және рационалды танымның негізгі түрлері.

2.3 Диалектика логикалық және методологиялық ілім ретінде

Кесте 2.3.1

Сызба 2.3.2 Диалектика таным және логика әдісі ретінде

Сызба 2.3.3

Диалектика жалпыға ортақ байланыс пен даму ілімі ретінде

Сызба 2.3.4 Диалектиканың негізгі принциптері

а) даму принципі (өздік даму)

б) жалпы байланыс принципі

Сызба 2.3.5 Қарама-қарсылықтың бірлігі мен күресі заңы

Сызба 2.3.6 Мөлшерлік және сапалық өзгерістердің өзара ауысу заңы

Сызба 2.3.7 Терістеуді терістеу заңы

Сызба 2.3.8 Диалектиканың негізгі категориялары

Сызба 2.3.9 Жалпы диалектика категориясының мәні

Бақылау сұрақтары

1. Әлемді танудың философиялық әдістерінің ерекшеліктері қандай?

2. Диалектика теория және әдіс ретінде.

3. Диалектиканың негізгі альтернативасы қандай?

4. Диалектиканың тарихи түрлері.

5. Объективті және субъективті диалектика.

6. Негативті диалектиканың ерекшеліктері қандай?

7. Диалектиканың даму кездерінің маңызды тұстары.

8. Диалектиканың негізгі заңдарының әдістемелік мәні қандай?

9. Диалектика және метафизика даму көздері туралы.

10. Диалектика категорияларының логикалық-әдістемелік мәні қандай?

11. Диалектика категориялары мен заңдарының өзара байланысы.

12. Диалектика категорияларының онтологиялық және гносеологиялық қызметі.

III тарау. Әлеуметтік философия

3.1 Қоғам жүйе ретінде

Әлеуметтік философия - бұл тұтастай философиялық ілім және оның жеке құрылымдық элементтерінің көбі жалпы қоғамтанудың кескіні (тарихи философия, саяси философия, мәдени философия, моральдық философия). Әлеуметтік философия басқа философиялық ілімдердің компоненттерімен (онтология, гносеология, аксеология, праксиология, мәдениетті антропология) дүниеге көзқарастың және әдістемелік ілімдер сапасы ретінде органикалық бірлікте барлық әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдар тұрғысында қарастыру.

Әлеуметтік философия пәні – бұл қоғам, барлық жағдайдың өзара әрекетін ұстанған қоғам, яғни тұтастай әлеуметтік жүйе, сонымен қатар қоғамның дамуы және қызметін атқаратын заңдар.

Әлеуметтік философия микродеңгей үрдісін және әртүрлі қоғамдық құбылыстарды білдіреді және де қарастырады, яғни қоғам деңгейіндегі әлеуметтік жүйелердің өзіндік қалыптасуы мен өзіндік дамуы ретінде. Сонымен қатар әртүрлі қоғамдардың арасындағы өзара әрекетін, яғни бүкіл адамзаттың дамуын сипаттайтын қоғамдық өмірдің үрдісі мен құбылыстары болып табылады.

Қоғам – белгілі бір мақсатқа бағытталған өнім және өзара қызығушылықтар мен келісімдер негізінде біріккен көп адамдар тобының бірігіп ұйымдастырылған әрекеті.

Қауым – біріккен тұрмыстық форма және ортақ пайда болуымен, тілімен, тағдырымен, көзқарасымен байланысты адамдардың өзара әрекеттесуі (отбасы, халық).

Қоғам, қоғамдық болмыс тұрмысын, объективті шынайлығын, әлеуметтік материяны, қызметінің нәтижесі ретінде, дүниенің кең тұтастай-даму негізінде биосфераның дифференциясын және эволюциясын білдіреді. Материяны ұйымдастырудың ерекше деңгейі ретінде, адамзат қоғамы адамның іс-әрекеті арқылы өмір сүреді және өзінің қызметіне, рухани өмірдің дамуына міндетті шарт ретінде қолданылады. Адамның тәжірибелі іс-әрекетін ұстанған ұстамы адамның іс-әрекеті арқылы әлеуметтік әлемнің бөлігі болып қаланады.

Қоғам мүмкіндіктер жүйесі. Даму барысында потенциалды мүмкіндіктердің барлығы қалыптаспайды, барлық жағдайларды болжау мүмкін емес екндігі жалпы заңдылық болып табылады. Болжаудың негізінде әлемдік өркениет тұтастай шекарада тұр деуге болады. Қазіргі заманның жаһандық мәселелерін шұғыл шешу мақсатында жаңа даму жиектерін анықтау керек. Өркениет пен мәдениетке, дін мен имандылыққа, саяси және экономикалық тұжырымдар өзара әрекеттесу үрдісіне жаңа көзқараспен қарауға міндеттейді.

Биосфера тұтастығын және әр адамның құқығын қамтамасыз ете отырып, барлық қоғамның мәселесін зорлық-зомбылықсыз шешу жолдарында адамзат өмір сүруге қабілетті және осы жолда еркін дами алады.