МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ и НАУКИ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ

БИРСКИЙ ФИЛИАЛ

ФЕДЕРАЛЬНОГО ГОСУДАРСТВЕННОГО БЮДЖЕТНОГО ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО УЧРЕЖДЕНИЯ ВЫСШЕГО ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ

«БАШКИРСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ»

ФИЛОЛОГИЧЕСКИЙ ФАКУЛЬТЕТ

Курсовая работа

«Фразеологизмы в произведениях

Леонида Яндака»

Проверила: к.ф.н, ст. преп. Илиева А.А.

Выполнила: студентка 5 курса ОЗО Валиуллина А.

Бирск 2013

МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ и НАУКИ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ

БИРСКИЙ ФИЛИАЛ

ФЕДЕРАЛЬНОГО ГОСУДАРСТВЕННОГО БЮДЖЕТНОГО ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО УЧРЕЖДЕНИЯ ВЫСШЕГО ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ

«БАШКИРСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ»

ФИЛОЛОГИЧЕСКИЙ ФАКУЛЬТЕТ

Курсовой паша

«Леонид Яндакын произведенийлаштыже кўэмалтше ойсавыртыш-влакым кучылтмаш»

Терген: ф.н.к., Илиева А.А.

Ямдылен: 5-ше курсышто заочно тунемше Валиуллина А.

Бирск 2013

Вуйлымаш стр.

I. Ончылмут……………………………………………………………………….4

1.1. Курсовой пашан цельже, задачыже, чоҥалтме структурыжо, кÿлешлыкше да шымлыме йӧн-влак……………………………………………4

II. Тÿҥ ужаш. Леонид Яндакын произведенийлаштыже кўэмалтше ойсавыртыш-влакым кучылтмаш ……………………………………………….5

2.1. Фразеологизм нерген умылымаш…………………………………………...5

2.2. Кўэмалтше ойын тўҥ палыже-лак…………………………………………6

2.2.1.Структурно шелалтдымаш…………………………………………………6

2.2.2. Состав шот дене кок але утларак мутан лиймыже………………………6

2.2.3. Семантике шотышто посна мутын значенийжылан келшен толмыжо…7

4. Вончештарен каласымаш………………………………………………….8

2.2.5.Угыч шарналтмаш (воспроизводимость)………………………………….9

2.2.6. Грамматически оформитлалтмаш…………………………………………9

2.3. Кўэмалтше ойсавыртышын семантикыже………………………………….9

2.4. Кўэмалтше ойсавртышын чоҥалтме ойыртемже…………………………16

2.5. Фразеологизмын верже……………………………………………………..18

2.6. Кўэмалтше ойын лексико-грамматический значений дене тўрлӧ тўшкалан шелалтмыже…………………………………………………………. 19

2.7. Сылнымутышто еҥым аклыше фразеологизм-влак………………..…….22

III. Иктешлымаш………………………………………………………………...26

IV. Кучылтмо литератур………………………………………………………..28

I. Ончылмут

1.1. Курсовой пашан цельже, задачыже, чоҥалтме структурыжо, кÿлешлыкше да шымлыме йӧн-влак

Ойырен налме курсовой пашан темыже Леонид Яндакын творчествыж дене кылдалтын. Шымлымаш паша писательын произведенийлаште кучылталтше кўэмалтше ойсавыртыш-влакым лончылымашлан пӧлеклалтын.

Курсовой пашан цельже – Леонид Яндакын произведенийлажым тўткын лудын лекташ, произведенийлаште писательын кўэмалтше ойсавыртыш дене пайдаланен моштымо мастарлыкшым эскераш.

Шымлыме пашан цельышкыже шуашлан тыгай задаче-влак шындалтыныт: Леонид Яндакын сылнымутыштыжо кучылталтше кўэмалтше ойсавыртыш-влакым муаш, нуным чоҥалтме могырым лончылаш, тыгак кўэмалтше ойсавыртыш-влакын произведенийыште кўлешлыкыштым рашемдаш, стилистический рольыштым палемдаш.

Курсовой паша кум ужаш гыч шога: ончылмутышто шымлымаш пашан цельжым, задачыже-влакым, кўлешлыкшым, шымлыме методым палемды-ме. Тўҥ ужашыште фразеологий нерген умылымашым пуымо, нунын ойыртемыштым палемдыме. Тыгак кўэмалтше ойсавыртышын семантикыже, чоҥалтме ойыртемже, предложенийыште верже рашемдыме; кўэмалтше ойын лексико-грамматический значений дене тўрлӧ тўшкалан шелалтмыже, сылнымутышто еҥым аклыше фразеологизм-влак тÿткышым ойырымо.

Иктешлымаш да кучылтмо литератур списке дене шымлыме паша мучашлалтеш.

Курсовой пашам возымо годым описаний ден таҥастарымаш йöн-влаклан эҥертыме.

II. Тўҥ ужаш. Леонид Яндакын произведенийлаштыже кўэмалтше ойсавыртыш-влакым кучылтмаш

Кажне писатель шке мастарлыкшым тўрлӧ семын шуара, тўрлӧ йӧным кучылтеш. Л. Яндак шке сылнымут пашаштыже ятыр кўэмалтше ойсавыртышым кучылтын. Тидын дене тудо марий йылмын куатшым, тудым сайын палымыжым, сылнылыкшым кумдан почын пуэн.

2.1. Фразеологизм нерген умылымаш

Кеч-могай шонымашнамат мут-влакым грамматический правиллан келыштарен почына. Шонымашым кошартен каласаш предложений-влак полшат. Кажне предложений посна муткылдыш гыч шога. Йылмыште ойкылдыш-влак тыглай (эрыкан) да кўэмалтше (эркын огыл) лийыт. Тыглай мут кылдышыште шомак-влак шкеныштын могай-гынат ик значенийыштым почын пуат.

Фразеологизм – тиде кок але утларак компонентан, ик тӱрыс значениян, ышталтмыже шотышто кўэмалтше сынан муткылдыш але предложений.

Йылмыште тыглай ден кӱэмалтше муткылдышым ойыраш контекст полша.

Тыглай але кўэмалтше ойсавыртыш-влакым йылме шанчын кок тӱрлӧ разделже тунемеш. Тыглай ойсавыртыш синтаксисыште лончылалтеш, кӱэмалтше ойсавыртыртыш-влак лексикологийыште тунемалтыт. Пытартыш жапыште фразеологий посна лингвистике дисциплине семын ончалтеш. Фразеологий йылме наукышто кўэмалтше ойсавыртышын вержым, рольжым, шке шотан улмыжым, йылмын моло ужашлаже дене кылдалтмыжым тунемеш. Фразеологийыште тыгак шымлалтыт тудын семантический, структурно-грамматический, экспрессивно-стилистический, кучылталтме ойыртемже-влак, значений шот дене тўрлӧ тўшкалан шелалтмыже, ышталтме йӧнжӧ-влак. Фразеологизм йылме шанче дисциплине семын веле огыл ончалтеш, тудо эше посна йылмылаште улшо фразеологизм поянлыкым, произведенийлаште писатель-влакын кӱэмалтше ойсавыртыш дене пайдаланен моштымо мастарлыкшым эскера.