Бастың артқы тесігінің гематомалары:

1. Бас- милық жарақаттардың 0,01-0,06% құрайды. Қан құйылу көлемі 20-30мл

2. Субдуральды, бас ми ішілік және қарынша ішілік гематомаларға қарағанда, эпидуральды гематомалар жиі кездеседі

3. Ауыр жарақатта мынандай гематомалар пайда болады.

4. Құйылу гематомалары мишықтың каудальды ми бағанасының бөлімдерінің, сильвив су өткізгіштігінің қысылуына әкеледі және окклюзионды гидроцефалия көрсеткіштері шақырады.

5. Бастың артқы тесігінің гематомаларрының неврологиялық көрінісі мишықтың зақымдалуыны, каудальды ми бағанасының бөлімдерінің, окклюзионды гидроцефалия симптомдарының көріністерімен көрінеді.

Жарақаттың бас ішілік көптеген гематомалары

1. Түрі, саны және орналасу реті бойынша жарақаттың бас ішілік көптеген гематомалары әр түрлі болады.

Глазго комасының шкаласы.

А. Бас ми жарақаты кезінде науқасқа баға беруге „коматозды және есеңгірлі” деген терминді қолдану жеткіліксіз. Міндетті түрде науқастың қоршаған ортаға жауап беруі, ақыл есінің деңгейін, қарашық реакцияның және рефлекторлы жауаптың толық түрде жазу. Осыған байланысты бас ми жарақатының ауырлық дәрежесіне сандық түрде баға беретін Глазго комасының шкаласы беріледі. Науқастың жалпы жағдайы ауруханаға түскеннен бастап және 24 сағ кейін 3 белгі бойынша бағаланады

- көзді дыбысқа және ашу сезіміне ашуы

- сыртқы тітіркендіргіштерге сөзбен немесе қозғалу арқылы жауап беру. Барлық қосынды бағасы 3 пен 15 балл арасында.

Ауыр түрдегі бас ми жарақаты 3-7 балл. Орташа ауырлықта 8-12 балл. Жеңіл 13-15 балл.

Б. Педиатрияда мына шкаланы қолдану арқылы бағаланады

Көзінің ашуы Қозғалу белсенділігі

Бірден бұрыққа жауап ауру сезіміне жауап жоқ бұйрықты орындау жергілікті ауру сезіміне тітіркенуі аяқ-қолдың ауру сезіміне жауабы патологиялық бүгілу қозғалыстары патологиялық жазылу қозғалыстары

4 3 2 1 6 5 4 3 2

Клиникалық реакцияның жоғалуы

Сөйлеу белсенділігі	Түсініксіз спонтанды сөз	5
	Шатасқан сөз	4
	Бөлшек байланыспайтын сөз	3
Танданбайтын дыбыс		2
Сөйлем жауабының жоғалуы		1

Традициялық терминалдармен Глазго шкаласы бойынша

сананың денгейінің байланыстығын тексеру.

Глазго бойынша суммары бағалау	Традициялық терминдер
15 балл	Ашық сана сезімі
13-14 балл	Есеңгіреу
9-12 балл	Сопор
4-8 балл	Кома
3 балл	Ми өлімі

Балмен бағалау

Көзі ашық	Спонтанды	4
	Дауысқа жауап	3
	Ауру өзіне жауап	2
	Жоқ	1
Қимыл белсендігі	Жергілікті ауру сезімі қозғыш	4
	Ауру сезіміне алған тартып алу	3
	Бүгілу, жазылу ауру сезіміне аяқтары	2
	адинамия	1
Сөйлеу белгілері	Айқайлау	3
	Өзі дем алады	2
	Дем алмайды	1

Диагностика.

1. Жабық бас- ми жарақатын диагностикалау анамнезіне, клиникалық көрінісіне, қосымша зерттеу әдістерімен (краниография, эхоэнцефалоскопия, электроэнцефонография, компьютерлі және ядерлі- магнитті томография) жүгізіледі. Науқас түскен кезде жарақаттың механизміне ауырлығына, сана сезімінің жағалауының ұзақтығына, ашық аралықтың бояуымен оның ұзақығына қараймыз. Әсіресе неврологиялық тексеруге, жаралық жұмсақ тканінің ревизиясына және бас сүйегінің жағдайын қарайды. Бас ми жарақатының жеңіс жабық кезінде, қысқа уақытты сананың бұзылысында, ошақты неврологиялық симптоматикасының жоғалуында жалпы жағдайы қанағаттанарлық шаралар минимумға сведены және краниографиямен эхоэнцефалоскопиямен шектеледі. Жарақаттан кейн аз апта аралығында қаралады. Ауыр жағдайда бас ми жарақатының ошақты неврологиялық симптоматика болғанда қосымша зерттеулер қажет болуы мүмкін. Клиницистердің негізгі көңілі уақытында диагностикалау және бас миының қысылуы факторларын анықтау.

2. Жедел эпидуральді гематома диагностикасында триада симптомдары қолданады:

   • Ашық аралық

   • Гемолатеральді мидриаз

   • Контролатеральді гемипарез кейде қосымша брадикардия және артериальды гипертензия

Қабықтық түс және жергілікті бас ауруы, перкуссия кезінде болады. Бас жарақатында механизмн және бас сүйек .......... Эпидуральді гематома диагнозын церебральді ангиография мен (тамырлық зонаны сипаттайтын) қояды. Толық мәліметті орналасуына, өлшемін, гематома құрамын және жарақатқа мидың реакциясын компьютерлі томогафия және магантрезенансты томография берелі. Генструментальді зерттеулер әдісі жоқ болса фрезе тесігі қолданады.

3. Жедел субдуральді гематома және субдуральді гигрома диагностикасында жарақат анамнезіне, триада симптомдарына,

Бас ми жарақатының биохимиясн ескере отырып ошақ алды симптомдарын жалпы милы субдуральды гематоманы қамтамасыз етеді бірақ олардың ара қатынасы вариобильді бас ми жарақаты бар науқастарда болады. Субдуральды гематоманы және гигромды әсіресе қиын анықталады.

1. Церебральды каротидті ангиография, серік тәрізді тамырсыз даланың тіне сүретінің сипатын анықтайтын сүйек тамырның жарты шар қыртысның гематома түзіліс

2. Компиютерлі және магнитті резонанс томографиясы орналасуы үлкендігі, гематома құрамын, ісіктің дәрежесін және мидың қысылуын анықтайды. Инстументальды зертеүлерге мүмкіндік болмағанда іздегіш фрезе тесігі қолданады.

3. Ми жарақаттың ми ішілік гематоманы диагностикалауда қиындық туғызады және аурудың жедел дамуында. Эпми немесе субдуральды гематоманы ми ішілікпен саыстыруға болмайды. Жарақат анамнезіне, айқын жалпы мидың симптоматикасы (сананың бұзылуы) ошақты симптомдары ми қызметінің түсүі ми ішілік гематоманы диагностикалауға әкееді. Ми ішілік гематоманың негізгі диагностикалық әдісі болып, компиютерлі және магнитті резонанс томографиясы балып табылады.