Оқытушының басшылығымен жүргізілетін студенттердің өздік жұмысы (осөж)

Оқимыз. Мәтінді оқыңыз.

Қазақстан аумағы

Қазақстан – Еуразия құрлығында орналасқан мемлекет. Республика жері батыстан шығысқа 3000 шақырымға, солтүстіктен оңтүстікке 1600 шақырымға созылып жатыр. Шекарасының жалпы ұзындығы 15000 шақырым, оның 12 000 шақырымы құрлықпен, 3000 шақырымы Арал және Каспий теңіздері арқылы өтеді. Батысында және солтүстігінде Ресеймен, оңтүстігінде Қырғызстан, Өзбекстан, Түрікменстан, ал шығысында Қытаймен шектеседі. Жалпы жер көлемі 2724,9 мың шаршы шақырым. Республика елордасы – Астана қаласы. Қазақстан әкімшілік жағынан 14 облыстан және республикалық маңызы бар 2 қаладан тұрады. Одан басқа Қазақстанда 85 қала, 160 аудан, 176 кент, 2237 ауылдық округке біріккен 7719 ауылдық елді мекендер бар.

Сөздерді есте сақтаймыз

құрлық Еуразия құрлығы шығыс батыс солтүстік оңтүстік

созылу шекара шекаралас шектесу ұзындық аумақ

Тыңдаймыз – оқимыз

1-тапсырма. Диалогтерді тыңдап, оқып, қайталаңыз.

А.

- Қазақстанның географиялық жағдайы туралы не айта аласыз?

- Қазақстан Еуразия құрлығының орталық бөлігінде орналасқан.

- Жалпы жер көлемі қандай?

- Жалпы жер көлемі 2 млн. 724 мың шаршы шақырым.

Ә.

- Қазақстан қандай мемлекеттермен шектеседі?

- Қазақстан Еуразия құрлығында орналасқан 5 мемлекетпен шектеседі. Олар; Ресей, Қытай, Өзбекстан, Түрікменстан, Қырғыз Республикасы.

Сөйлесеміз

2-тапсырма. Әңгімені қостаңыз.

• Қазақстан қандай құрлықта орналасқан?

• ..............................................

• Қазақстан мен Ресейдің шекарасы неше шақырым?

• ..............................................

• Қазақстан мен Қытайдың шекарасы неше шақырым?

• ..............................................

- Қазақстан Өзбекстанмен шектесе ме?

- ..............................................

• Қырғызстанмен ше?

• ..............................................

• Каспий теңізі бойындағы шекара неше шақырым?

• ..............................................

• Қазақстанның жер аумағы неше шаршы шақырым?

• ..............................................

Жазба жұмысын орындаймыз

3-тапсырма. Жауаптардың бірін таңдап, сөйлемдерді толықтырыңыз.

Қазақстанның шекарасы (батыспен шығыстан, батыстан шығысқа) дейін 3000 км-ге созылып жатыр.

Қазақстан солтүстікте (Ресеймен, Ресейден) шекараласады.

Қазір (Қазақстаннан Қытаймен; Қытайдан Қазақстанға) көп адам келіп орнығып жатыр.

Қазақстан әкімшілік жағынан (14 облысқа дейін, 14 облыстан) тұрады.

Астана таулы жерде емес, (жазық жерде, ойпатты жерде ) орналасқан.

4-тапсырма. Елдердің, құрлықтардың атауларын қазақшалап жазыңыз

Үлгі: Казахстан – Қазақстан. Қазақстан Республикасы

Япония, Саудовская Аравия, Китай, США, Великобритания, Афганистан, Пакистан, Индия, Европа, Туркменистан, Узбекстан, Қыргызская республика, Таджикистан.

5-тапсырма. Жоғарыда аталған елдерде кімдер тұрады?

Үлгі: Қазақстанда қазақстандықтар тұрады.

Есімізге түсірейік

6-тапсырма. Жатыс септік жалғауларын жалғап, сөйлем құрастырыңыз.