Лексика-грамматикалық тапсырмалар.

1-тапсырма.

Мәтін бойынша сұрақтар құрыңыз.

2-тапсырма.

Мына сөз тіркестерінің қазақ тіліндегі баламасын табыңыз:

Айрықша сыйлық, халықаралық сыйлық, мемлекеттік қайраткер, ғылыми жаналық адамзат тарихы, қарапайым өмір, жалғыз қалу, ақылға сыймас махаббат, өте білгілі, өз бітінше, су асты миналары, әскери мақсат, таңқаларлық табыстар, аманат жазды, қайраткерлерді марапаттау.

3-тапсырма.

Мына сөздердің қарама- қарсы мағынасын жазыңыз.

талант-

қалу-

бай-

банкрот-

жалғыз-

отаншыл-

алыс-

танылу-

көңілсіз-

үлкен-

дүниеге келу-

белгілі-

4-тапсырма.

Мына сөздердің синонимін табыңыз.

Дүниеге келді, пайдалану, қаржы, дүниеден өтті, аса күшті.

6-тапсырма.

Ойтүрікті сұрақтарға жауап беріңіз.

а. Нобель туралы не білесіз?

ә. Нобельдің ашқан жаналықтарын білесіз бе ?

б. Ол қай елдің азаматы?

7-тапсырма.

Мына етістіктерді, сөз тіркесін пайдаланып, мәтінді әңгімелеңіз.

Табылады, тарихта қалу, өмірі қайшылыққа толы, өзгешілікте көп болған, кәсіпкер болған, әңгімелесуші болған, жалғыздықты жақсы көрді, отбасы болған жоқ, отаншыл болды, белгілі болу, саяхаттау, ойлап табу, пайдалану, қызығу, жаналық ашу, аманат жазу, жариялау, өзгеше болу.

Оқытушының басшылығымен жүргізулетін студенттердің өздік жұмысы (осөж)

Оқыңыз,аударыңыз.

Нобель сыйлығы.

Парижде 1895 жылы жазылған өзінің атақты аманат хатында, А. Нобель қалдырған капиталын қалай пайдалану керектігі туралы жазды. Қайтыс болар алдындағы (перед смертью) оның қалдырған (оставленный) байлығы 92 млн.доллар. Қазір барлық қаржылық, ұйымдастырушылық сұрақтарған «Нобель қоры» ұйымы шешеді.

Нобель сыйлығы қорының қаржылық жұмысы табысты жүргізіліп келеді. Жыл сайын сыйлық қоры теңдей беске бөлінеді. Физика, химия, медицина және физиология саласынадағы ғалымдарға сондай-ақ әдебиет саласындағы жазушыларға, бейбітшілікті нығайтуға қызмет еткен қоғамдық қайраткерлерге бес Нобель сыйлығы бар.

Нобель қоры жеке және тәуелсіз ұйым болып табылады. Директор жұмысын Швеция үкіметі ұсынған адам орындайды. Нобель сыйлығын кімге беруді Нобель қоры шешпейді. Нобельдің аманат хатында Нобельдің өзі айтқан: «физика саласындағы сыйлық туралы Швед академиясы медицина саласындағы сыйлықты

Стокгольм Медицина институты, әдебиет саласындағы сыйлықты Стокгольмдегі Академия, бейбітшілікті нығайту туралы сыйлықты Норвег парламенті сайлаған бес адамнан тұратын арнайы комитет шешу керек.»

1968 жылы Швецияның мемлекеттік банкі ұсынған экономика бойынша тағы бір Нобель сыйлығы бар. Бұл сыйлық ресми басқаша аталған – Альфред Нобельдің құрметіне аталған сыйлық (премия в честь Альфреда Нобеля)

Қазіргі күнде Нобель сыйлығы бүкіл әлемге белгілі.

Нобель сыйлығына кандидаттарды тандау үшін, бекіту үшін арнайы комитет құрылған. Онда белгілі мамандар жұмыс істейді. Нобель сыйлығына кандидаттар бекітілген соң, олар 10 желтоқсанда Стокгольм мен Ослоға отбасымен бірге шақырылады. Стокгольмде марапаттау рәсімі 1200 адам қатысқан концерт залында өтеді. Химия, физика, медицина, әдебиет саласындағы сыйлықтарды Швеция Королі табыс етеді. Кеш банкетпен аяқталады. Ослода бейбітшілік сыйлығын марапаттау рәсімі Норвегия королімен оның отбасының қатысуымен университетте өтеді. Мараппатаудан кейін лауреаттар өздерінің Нобельдік лекцияларын оқиды. Ол лекциялар «Нобельдік лауреаттар» деген арнайы басылымда жарияланды.

Нобель сыйлығы өте ерекше айрықша сыйлық болып табылады. Ол 1901 жылдан беріліп келеді. Осы уақыт аралығында 600 жуық адамдар лауреат болды.