Лексика-грамматикалық тапсырмалар.

1 тапсырма. Мәтінге қатысты сұрақтар құрастырыңыз.

2 тапсырма. Сұрақтарға жазбаша түрде өз ойыңызды білдіріңіз.

Тәуелсіздіктің белгісі дегенді қалай түсінесіз?

Тәуелсіз егеменді ел болу үшін қандай шарттар қажет деп санайсыз?

Сізді қазір қандай әлемдік мәселелер толғандырады? Оларды шешудің қандай жолдарын ұсынасыз?

Бүгінгі қайталайтынымыз.

Іс-әрекет, қимылдың, заттың сынының түрлі белгілерін білдіретін сөздердің лексико-грамматикалық тобы үстеу деп аталады.Мағынасына қарай 8 түрі бар.

Мезгіл үстеу (қашан? Қашаннан?) - бүгін, жаздыгүні, анда- санда,былтыр,жуырда,күн ара, кейде, әуелде т.б.. Ерте ояндым, жете алмадым (Абай).

Мекен үстеу (қайда?қайдан?) - әрі, бері,жоғары, төмен, алға, артқа,мұнда, сонда т.б.. Ілгері басқан жасты кері қайтқан кәрі кейін тартады(мақал).

3 тапсырма. Сөйлемдерді қазақ тіліне аударып, үстеулердің мағыналық түрлерін анықтаңыз.

Британский совет активно продолжает фестивальную традицию, удачно начатую в прошлом году.

В Алматы недавно находилась делегация Национального совета американских предпринимателей.

Рано встанешь-солнце навстречу,

Поздно встанешь-ночь навстречу.

Подписанные соглашения вернулись назад.

4 тапсырма. Келесі сөздердің синонимдерін жазып шығыңыз.

Отан-........., көне-..............., мемлекет-..............., тәуелсіз-..............,қарқынды-...........,кұшті-...........,қазына-.............., тұтастық-...........,парыз-.................,тұтастық-........,қастерлеу-............,ереже-.............,дүниежүзі-...........,байланыс-............,мүше болу-..........,тұтынушы-...............

5 тапсырма. Мәтінді мазмұндаңыз.

Оқытушының басшылығымен жүргізілетін студенттердің өздік жұмысы (осөж)

Жаңа сөздермен жұмыс:

Жеткізілім-доставки тұтынушылар-потребители кеңістік-пространство

ерітінді-сплав

көмірсутекті-углеводный

шикізат-сырье

сұраным-спрос

кешен-комплекс

өнім-продукт

жүн-шерсть

былғары-кожа

мақта-хлопок

пәрмен-сила

Оқып, аударырыңыз.

Сыртқы экономикалық байланыстар

Бүгінде республика дүниежүзіндегі жүз қырық бес мемлекетпен сыртқы сауда операцияларын жүргізуде.Экспорттық жеткізілімдер әлемнің жүз жиырма екі еліне жүзеге асырылуда, импорттық тауарлар жүз он бес мемлекеттен жеткізілуде.

Қазақстан өнімін негізгі тұтынушылар-Ресей, Нидерланды, Қытай, Швейцария,Германия, Өзбекстан, Италия, Украина, Ұлыбританият.б. Импортталатын тауарлардың басым бөлігі Ресейден, Өзбекстаннан, Түркіменстаннан, Германиядан, Түркиядан, Ұлыбританиядан, Беларусьтен, Украинадан, АҚШ-тан, Қытайдан жеткізіледі.

Қазақстан Еуропа мен Азия Тынық мұхит аймағын қосып жатқан маңызды геосаяси орын және стратегиялық кеңістікті алып жатыр. Сондықтан Қазақстанның Ресей және Қытаймен өзара карым-қатынастары ерекше мәселе болып табылады.1992 жылы Ресеймен өзара көмек, экономика, әскери және саяси сфераларда достық пен ынтымақтастық туралы келісім-шартқа қол қойылды. Қытай Халық Республикасымен де бірқатар келісімдер жасалды.Қазіргі кезде Қазақстаннан сыртқы нарыққа тауарлардың екі жүзден астам түрі шығарылады.Қазақстанның түсті металдары,ферроерітінділер,қара металл, минералдық тынайытқыштар, көмірсутекті шикізат дүниежүзілік нарықта көп сұраным тауып отыр.Республиканың экспорттық тауарларының маңызды тобын агроөнеркәсіп кешенінің өнімі: талшықты мақта, жүн, дәнді дақылдары, былғары шикізаты, ет консервілері құрайды.

Қазақстанның ең ірі және пәрменді шетелдік әріптестері арасында Шеврон, Бритиш Газ, Аджип, Мобил, Самсунг т.б.бар. Шетелдік инвесторларды бәрінен көп қызықтыратыны- мұнай-газ өнеркәсібі, түсті және қара металлургия.

Тізе берсек тізім үлкен, еліміз әлемнің бар елімен қатынаста десек артық болмас,ең бастысы тізім емес, нәтижелік, еліміздің алға дамуы, ДСҰ-ын басқаруы.