2 Тапсырма. Мәтінді мазмұндап, мәтіндегі үш сұрақ бойынша өз ойынызды білдірініз. Студенттердің өздік жұмысы

Тапсырма:

1. «Үш жұрттың тілін білген өзгеден үш есе биік тұрады» тақырыбында шығарма жазып тапсырыңыз.

2. Нақыл сөздерді есте сақтаңыз

Өз тілінің сұлулығын сезбей өзге тілдің сұлулығын сезіну екі талай

(Б.Момышұлы.)

Екі тілдің мәдениетін бойға сіңіру ол адамды кең тынысты етеді.

(М. Әуезов.)

Халықтың мәңгі ғұмыры оның тілінде. Әрбір тіл өзінің халқы үшін Ұлы.

(Ш. Айтматов.)

Қай халықтың тілі неғұрлым бай болса, өзге тілдермен араласуы да соғұрлым басымырақ келеді.

(С.Мұқанов.)

7-САБАҚ

Лексикалық тақырып:Чарльз Диккенс.

Грамматикалық тақырып:Өткен шақ,түрлері.

Чарльз Диккенс

Чарльз Диккенс(7.2.1812,Ұлыбритания,Лендпорт - 9.6.1870,Гейдсхилл) - ағылшын жазушысы.Диккенс шетелдерді көп аралаған,әсіресе,Италия мен Францияда жиі болған.Негізінен,Лондонда тұрып,шығармаларына қала өмірін өзек етіп алған.Алғашқы "Поплар - Уақыттағы түскі тамақ"(1833)әңгімесі мен "Боз очерктері"(1836)арқылы Диккенс қалалық қаламгер ретінде танымалы болып,шыншыл сатира мен өміршең юморға бейімділігін көрсетті.Диккенс сол кезеңдегі шығармаларының астына "Боз" деп қоятын.Өзі роман-утопия деп атаған "Пиквик клубының өсиет жазбалары" (1837) жеңіл юмырымен ағылшын оқырмандарына ерекше әсер етті.Диккенс "Оливер Твистің басынан кешкендері"(1838)"Николас Никльбаның өмірі мен басынан кешкендері"(1839)аталатын шытырман оқиғалы романдары арқылы әлеуметтік мәселелерді көтере білді.Одан кейінгі "Мартин Чезлвиттің өмірі мен басынан кешкендері"(1844),"Жаңа жыл повестері"(1834-1846),"Домби мен баласы"(1948)романдары ағылшын өмірін жан-жақты ашылып көрсеткен әлеуметтік- психологиялық шығармалар болды.Диккенстің "Дэвидт Копперфилд"(1850),"Суық үй"(1853),"Ауыр кезеңдер"(1854)."Сүйкімді Дорит"(1857) романдары шыншылдықпен жазылған шығармалар.Диккенс өз шығармашылығында халық өміріне,әлеуметтік мәселелергеерекше көңіл бөлінді.Диккеністің "Үлкен үміттер" (1861),"Біздің ортақ досымыз" (1865),Эдвид Друдтың құпиясы" (1870)-қоғамның әлеуметтік мәселелерін көтерген,сатиралық,сыншылдық бағытта жазылған шығармалар.Жазушы өз романдарында аңқау,қорғансыз кейіпкерлерін өзімшіл және есеппен өмір сүретін ортаға қарсы қою арқылы өз заманының адамгершілік,имандылық мәселелерін көтере білді.Диккенстің "Бастилия тұтқыны" атты шығармасы 1923ж.қазақ тіліне аударылған.

Сөздік.

өзек - основа,стержень

кейіпкер - персонаж,герой,образ

имандылық - духовность,мораль

сыншылдық - критическое отнашение,кртика

аңқау - наивный,простак,бесхитростноый

шытырман - чаща,запутанное дело

шыншылдық - правдивость

Лексика - грамматикалық тапсырмалар

1- тапсырма.Мәтінге қатысты сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Чарльз Диккенс кім?

2.Шығармаларын қандай тақырыпқа арнаған?

3.Оның қандай еңбектері бар?

4.Ч.Диккенс "Оливер Твисттің басынан кешкендерін" романын қай жылы жазды?

5.Қай романдарында әлеуметтік мәселелерді көтерген?

6.Жазушының қандай шығармасы қазақ тіліне аударылған?

2- тапсырма.Мәтіннен өткен шақта айтылып тұрған етістіктерді тауып жазыңдар.

3- тапсырма.Сөйлемдерді толықтырыңыздар.

1.Чарльз Диккенс .........................................

2.Италия мен Францияда...............................

3."Ауыр кезендер" романы........................

4.Ч.Диккенс әлеуметтік мәселелерге.......

5.Сатиралық,сыншылдық бағытта...........

6. Ч.Диккенстің "Бастилия тұтқыны"......

4- тапсырма.Сөздермен сөйлем құраңыздар.

Шетелдерді,шығарма,шыншылдықпен,адамгершілік,имандылық.

5- тапсырма.Аяқталмаған сөйлемдердін екінші жартсын дұрыс тауып аяқтаңыздар.

А)Ч.Диккенс көп аралаған

Ә)Италия мен Францияда ағылшын жазушысы

Б)Ч.Диккенс шетелдерді жиі болған

В)Өзі роман-утопия деп атаған "Оливер Твисттің басынан кешкендері"

Г)Дикенс өз шығармаларында "Пиквик клубынын өсиет жазбалары"

әлеуметтік мәселелерді көтерді.