Комментарий

¹ transeunt — praes. ind. act., pere, 3 pl. (transire — неправильный гл.). ⁹ longe fieri — «быть далеко, держаться вдали». ¹⁷ adflictionem = afflictionem.

¹⁹ ut — здесь (по-видимому) переводится как «пусть», «даже если», «хотя и» (т. наз. ut concessivum).

* Текст приводится по Вульгате.

139

Текст 85

¹ Ego Ecclesiastes fui rex Israhel in Hierusalem et proposui in animo meo quaerere et investigare sapienter de omnibus quae fiunt sub sole. ² Hanc occupationem pessimam dedit Deus filiis hominum ut occuparentur in ea.³ Vidi quae fiunt cuncta sub sole et ecce universa vanitas et adflictio spiritus.⁴ Perversi difficile corriguntur et stultorum infmitus est numerus.

⁵ Locutus sum in corde meo dicens: ecce magnus effectus sum et praecessi sapientia omnes qui fuerunt ante me in Hierusalem, et mens mea contemplata est multa sapienter et didicit.⁶ Dedique cor meum ut scirem prudentiam atque doctrinam erroresque et stultitiam,⁷ et agnovi quod in his quoque esset labor et adflictio spiritus, ⁸ eo quod in multa sapientia multa sit indignatio, et qui addit scientiam, addat et laborem.

Ecl 1:12-18

Комментарий

¹ Israhel — несклоняемое сущ. ³ adflictio = afflictio.

⁶ scirem — imperf. conjct. act. от stire; здесь переводить инфинитивом.

⁷ esset — imperf. conjct. act. от esse.

Текст 86

¹ Memento creatoris tui in diebus iuventutis tuae, ² antequam veniat tempus adflictionis et adpropinquent anni de quibus dicas: «non mihi placent!»;³ antequam tenebrescat sol et lumen et luna et stellae et revertantur nubes post pluviam.⁴ Quando commovebuntur custodes domus et nutabuntur viri fortissimi;⁵ et otiosae erunt molentes iruninuto numero,⁶ et tenebrescent videntes per foramina; ⁷ et claudent ostia in platea in humilitate vocis molentis;⁸ et consurgent ad vocem volucris;⁹ et obsurdescent omnes filiae carminis. ¹⁰ Excelsa quoque timebunt et formidabunt in via.¹¹ Florebit amigdalum, inpinguabitur lucusta et dissipabitur capparis. ¹² Quoniam ibit homo in domum aeternitatis suae et circumibunt in platea plangentes. ¹³ Antequam rumpantur funis aigenteus et recurrat vitta aurea; ¹⁴ et conteratur hydria super fontem et confringatur rota super cisternam; ¹⁵ et revertatur pulvis in terram suam unde erat; ¹⁶ et spiritus redeat ad Deum qui dedit illum. ¹⁷ «Vanitas vanitatum»,— dixit Ecclesiastes,— «omnia vanitas»!

Ecl 12:1-8

Комментарий

² adflictionis = afflictionis.

² adpropinquent = appropinquent.

⁵ inminuto = imminuto.

⁷ vocis molentis; СП: «звук жернова» (ср. molendinum — «мельница»).

⁸ ad vocem volucris; СП: «по крику петуха». ¹¹ amigdalum = amygdalum.

140

Текст 87 - in catilinam oratio рима

¹ Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? ²Quam diu etiam furor iste tuus nos eludet? ³ Quem ad finem sese effrenata iactabit audacia? "Nihilne te nocturnum praesidium Palatii, nihil urbis vigiliae, nihil timor populi, nihil concursus bonorum omnium, nihil hic munitissimus habendi senatus locus, nihil horum ora vultusque moverunt? ⁵ Patere tua consilia non catilinis? ⁶ Constrictam iam horum omnium scientia teneri coniurationem tuam non vides? ⁷Quid proxima, quid superiore nocte egeris, ubi fueris, quos convocaveris, quid consilii ceperis, quem nostrum ignorare arbitraris? ⁸O tempora! O mores! ⁹ Senatus haec intellegit, consul videt: hic tamen vivit. ¹⁰ Vivit? Immo vero etiam in senatum venit, fit publici consilii particeps, notat et designat oculis ad caedem unumquemque nostrum: ¹¹ nos autem, fortes viri, satis facere rei publici videmur, si istius furorem ac tela vitemus. ¹² Ad mortem te, Catilina, duci iussu consulis iam pridem oportebat, in te conferri pestem, quam tu in nos iam diu machinaris.

Marcus Tullius Cicero