Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Лебедев С., Поспелова Р. - Musica Latina.doc
Скачиваний:
4
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
2.09 Mб
Скачать

Текст 72 - de artibus ac disciplinis liberalium litterarum (magniaurelii cassiodori institutiones musicae)

CAPUT V. DE MUSICA

1 Gaudentius quidam de Musica scribens, Pythagoram dicit huius rei invenisse primordia ex malleorum sonitu, et chordarum extensione percussa.2 Quam amicus noster vir dissertissimus Mutianus transtulit in latinum, ut ingenium eius adsumti operis qualitas indicaret. 3 Clemens vero Alexandrinus Presbyter in libro, quem contra Paganos edidit, Musicam ex Musis dicit sumpsisse principium;4 Musasque ipsas, qua de causa inventae fuerint, diligenter exponit.5 Quae Musae ipsae appellatae sunt από του μασενειν, id est, a quaerendo; quod per ipsas, sicut antiqui voluerunt, vis carminum, et vocis modulatio quaereretur. 6 Invenimus etiam Censorinum, qui ad Q<uintum> Cerellium scripsit de natali eius die, ubi de musica disciplina, vel de alia parte Mathesis non negligenda disseruit: quoniam non inutiliter legitur, ut res ipsae penetrabilius animo frequenti meditatione condantur.

7 Musica ergo disciplina per omnes actus vitae nostrae hac ratione diffunditur.8 Primum, si Creatoris mandata faciamus, et puris mentibus statutis ab eo regulis serviamus.9 Quidquid enim loquimur, vel intrinsecus venarum pulsibus commovemur, per musicos rhythmos harmoniae, virtutibus probatur esse sociatum. 10Musica quippe est scientia bene modulandi: quodsi nos bona conversatione tractemus, tali disciplinae probamur semper esse sociati: quando vero iniquitates gerimus, Musicam non habemus. 11 Coelum quoque et terra, vel omnia, quae in eis superna dispensatione peraguntur, non sunt sine musica disciplina: cum Pythagoras hunc mundum per Musicam conditum, et gubernari posse testetur.

12 In ipsa quoque religione valde permixta est; ut decalogi decachordus, tinnitus cytharae, tympana, organi melodia, cymbalorum sonus;13 ipsum quoque Psalterium adinstar instramenti musici nominatum esse non dubium est: 14eo quod in ipso contineatur coelestium virtutum suavis nimis et grata modulatio.

Edidit Martinus Gerbert in GS I, 15-16

Комментарий

1 Gaudentius (Гауденций) — византийский музыкальный писатель IV в. от Р. X., автор фрагментарно сохранившегося трактата «Введение в гармонику».

116

2 Mutianus из рода Муциев — римский nomen.

2 ut ingenium eius adsumti operis qualitas indicaret трудная для букв. перевода фраза; смысл ее: чтобы талант Гауденция стал очевиден для римлян, его сочинение было переведено на лат. язык.

3 Clemens Alexandrinus Presbyter (Климент Александрийский) — один из первых отцов церкви, ум. в 215 г. от Р. X.

4 inventae fuerint perf. conjct. act.

5 από του μασενεινот греч. «искать», «отыскивать».

6 Цензорин (Censorinus) — римский грамматик, живший в III в. от Р. X. Его труд «De die natali» можно считать первым по времени лат. трактатом, содержащим музыкально-теоретические суждения.

6 Квинт Цереллий (Quintus Cerellius) — неустановленная личность, по-видимому, друг Цензорина, которому тот посвятил свой трактат «О дне рождения».

6 Mathesis = Quadrivium (квадривий) — цикл четырех свободных искусств (наук).

14 Quidquid... harmoniae... probatur esse sociatum nom. cum inf.