9. Қазақстандағы депозит нарығының құрылымы

Қазақстанның депозит нарығының құрылымын нарықтық институтарының тұрғысынан және нарықтың қаржы құралдарының тұрғысынан көрсетуге болады.

Институционалдық құрылым қадағалаудың реттеуші органдары мен тікелей қатысушы – шаруашылық жүргізуші субъектілердің желісі болып табылады. Республиканың Ұлттық Банкі ҚР несие жүйесінің жоғары буыны бола отырып, коммерциялық банктердің және мамандандарылған несие мекемелерінің қызметін реттейді. Сонымен қатар, елдаге барлық қаржы нарығын мемлекеттік тұрғыдан реттеуші органы болғандықтан, депозит нарығын да реттеуші орган ретінде ҚР Қаржы нарығы мен Қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау жөніндегі агенттігі алға шығады.

2000 жылдан бастап, жеке тұлғалардың салымдарына кепілдік беретін Қазақстандық қор жұмыс істеп келеді. Оның жалғыз құрылтайшысы және акционері – ҚР Ұлттық Банкі. Бүгінгі таңда қор ҚР Ұлттық Банкі басқармасының қаулысымен бекітілген ереже шеңберінде қызмет етеді. Осы ережеге сәйкес Қр Ұлттық Банк бекіткен нақты және міндетті шарттарға беруі тиіс екінші деңгейлі банктер жүйенің қатысушылары бола алады.

10. Қаз/ң деп. нарығының институц.құрылымы қадағалаудың реттеуші орган/мен тікелей қатысушы ШЖС/ң желісі б.т. Респ/ң ҰБ/і жоғ.буыныболаотырып, комм/қ банк/ң ж/е мамандандырылған мекеме/ң қызметін реттейді. 2000ж.бастап жеке тұлға/ң салым/на кепілдік беретін Қаз/дық қор жұмыс істеп келеді. Оның жалғыз құрылтайшысы ж/е акционері ҰБ болып табылады. ҚР/ң ҰБ басқармасының қаулысымен бекітілген ереже шеңберінде қызм.етеді. Осы ережеге с/с ҚР/ң ҰБ бекіткен нақты ж/е міндетті шарт/ға жауап беруі тиіс ЕДБ жүйесінің қатысушы/ры б .т. Нарықта нег. институт ретінде комм/қ банктер табылады. Депозит нарығының жүйесіне ж/е мамандандырылған депозит институт/на парабанктік жүйенің ұйым/рын шығарып тастауға болмайды. Депозит/ді сақт/ру жүйесіне кірмейтін деп/к жинақтаушы мекеме/де табыс алу мақсатында әр түрлі инвест/ға шоғырландырады.

Деп/ді сақт/ру жүйесіне кірмейтін мекеме/ң депозит нарығындағы рөлі айтарлықтай маңызды емес. ЖЗҚ/ғы азамат/ң өз ерік/мен салған салым/н айтуға болады. Әр институт заң шеңберінде тартылған деп/ң шартын дербес анықтауға құқылы. Деп/ң мөлшері осыға б/ты болуы мүмкін.

11. Екінші деңгейлі банктерде орналастырылған депозиттерге кепілдік беру жүйесінің қызмет ету ерекшеліктері.

2000ж бастап ҚРда ЕДБ салымшыларының мүддесін қорғауды көздейтін ҚРдың ҰБ басқармасының қаулысына сәйкес АҚ түрінде құрылған жеке тұлғалардың салымдарын кепілдендіру,сақтандыру қоры.Жеке тұлғалардың салымдарын сақтандыратын жүйе жұмыс істей бастады.бұл жүйеге қойылған талаптарға сәйкес келетін ЕДБ кіреді.ол талаптар мынандай бағытта қарастырады:1)х\қ стандартқа көшу жөніндегі бағдарламаға енуі;2)банктің меншікті капиталы мөлшерінің белгіленген нормативтерге сәйкестігі;3)пруденциалдық нормативтердің қорға өтініш беретін мерзімге дейінгі үш тізбекті айдың ішінде сақтауы. k1,k2 коэффициенттер мәндері көрсетілген кезең ішінде кем дегенде 0,06және0,12 құрауы керек.4)ҰБ тарапынан берілетін қорға кіру туралы ұсыныстың болуы5)банктің соңғы жылдары жылдық қаржылық есебін ҰБ бекіткен х\қ аудиторлық ұйымдардың бірі растауы керек. Банктің жеке тұлғалардың салымдарын кепілдендіру қорына кіру туралы өтініш берілгенен кейін қор банк берген құжаттарды ескере отырып,ҰБтің ұсыныстары негізінде жүйеге енгізудің мүмкіндіктеріне талдау жүргізіледі.қор басқармасының шешімі өтініш берген күннен бастап бір ай мерзімі ішінде қабылданыу тиіс.