43. Жинақтаушы зейнетақы қорларының мәні мен қызмет ету ерекшеліктері.

Қазақстандық ЖЗҚ өз қызметін ҚР қаржы нарығы мен қыржы ұйымдарын реттеу және қадағалау жөніндегі комитет берген лицензияның негізінде жүзеге асырады. Бұл лицензияда зейнетақы қорларының тек мемлекеттік емес зейнетақымен қамтамасыз етуге маманданатынына кепілдік беріледі. ЖЗҚ-бұл ҚР заңында белгіленген тәртіппен зейнетақы жарнасын тарту және зейнетақы төлеу бойынша қызметті, сондай-ақ зейнетақы активтерін инвестициялық басқарудың жүзеге асыратын заңды тұлға. ЖЗҚ салымшылардың міндетті жарнасын шоғырландырып, оларды әр түрлі бағалы қағаздарға орналастыру арқылы қордың инвестициялық портфелін қалыптастырады. Олар мемлекеттік ЖЗҚ және мемлекеттік емес ЖЗҚ бөлінеді. МЖЗҚ құрылтайшысы мемлекет. Мемлекет салымшылардан міндетті зейнетақы жарнасын алады және зейнетақы алушыларғы зейнетақы төлейді. МЕЖЗҚ-салымшылардың міндетті және ерікті зейнетақы жарналарын алуды әрі зейнеткерлердің зейнетақысын төлеуді, сондай-ақ зейнетақы активтерін қалыптастыру және оларды инвестициялау бойынша қызметтерді жүзеге асыратын заңды тұлға.

Зейнетақы қорларының қызметі мынадай принциптерге негізделеді:

• Қорды жеке басқарады және салымшылар қорды өз қалауынша таңдаудың мүмкіндігіне ие;

• Қарапайымдылық, сенімділік, айқындылық;

• Мемлекеттік өкілетті органдардың тарапынан қатаң реттеледі және қадағалынады;

• Операциялық тиімділік;

• Салымшыға оның зейнетақы жинағының мөлшері туралы ақпаратты береді;

ЖЗҚ өз қызметінде зейнетақы жарнасын жинай алады, өзінің қызметі үшін коммисиялық сыйақы алады және зейнетақы келісімшартының шарттарына сай басқадай құқықтарды жүзеге асырады, зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымдармен келісімшартқа отырады. Сонымен қатар, ЖЗҚ мыналарға міндетті:

• Зейнеткерлерге зейнетақы төлеуге;

• Зейнетақы жинағы мен төлемдердің есебін дербес жүргізугі;

• Салымшы мен зейнеткерге оның зейнетақы жинағының жағдайы туралы ақпаратты жылына бір мәрте және олардың сұрауы бойынша беруге;

• Алушының зейнетақы жинағының жағдайы туралы ақпараттың құпия болуын қамтамасыз етуге;

• Зейнетақы заңдары мен зейнетақы келісімшартында қарастырылған шарттардың бұрмалануына жауап береді;

• Алушының өтініші бойынша оның жинағын бір қордан екіншісіне аударуға;

• Зейнетақы шартына отырған азаматтардың барлығына бірдей жағдай жасауға;

• ҚР заңдарына сәйкес өзге де міндеттерді орындауға;

Қазақстандағы ЖЗҚ өзінің негізгі қызметімен қоса басқа қызмет түрлерін қоса атқаруға тыйым салынған. Тыйым салынған қызмет түрлері:

• Өндіріс;

• Бағалы қағаздар және басқа да қаржылық құралдарды қоспағанда жылжитын және жылжымайтын мүліктің сауда-саттығы;

• Сақтандыру;

• Зейнетақы активтерін кепілзатқа салу;

• Акциядан басқа бағалы қағаз шығару;

• Қордың «алтын акциясын» шығару;

44. Жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақымен қамсыздандыруды ұйымдастыру

З.мен қамсыздандыру туралы шарт жзқ\мен салымшы арасында міндетті және ерікті з.жарналары есебінен з\мен қамсыздандыру туралы үлгі шарттарға сәйкес жазбаша түрде жасалады.бұл келісім шартта мынандай мәліметтер қамтылады:1)жзқ\ның атауы,орналасқан жері,банктік реквизиттер, 2) салымшының толық аты жөні,мекені,сик 3)шарттың мәні4)тараптардың құқықтары мен міндеттері5)жеке з.шотының нөмірі6)з.жарнасының енгізудің тәртібі мен шарттары7)есеп беру тәптібі,т.б.

Мем.жзқ-құрылтайшысы мемл.болып табылады,салымшылары міндетті з.жарналарын алады.з.алушыларға з.төлейді,сонымен бірге,з.активтерін қалыптастырып,мем.б.қ\ға ,банк депозиттеріне,х\қ қаржы ұ\ның б.қ\на инвестициялайды.

Мем.емес жзқ-салымшылардың міндетті және ерікті з.жарналарын алуды,зейнеткерлердің з.төлеуді сондай ақ з.активтерін қалыптастыру және оларды инвестициялау б\ша қызметтерді жүзеге асыратын з.т.

Жзқ халықтың міндетті және ерікті з.жарналарын тартады,әрі бұл ресурстарды осы арада атаулы ие ретінде алға шығатын кастодиан банктің шотына аударады.з.қорларының ЗАИБЖҰ н\е тиісті лицензиясы болса,з.қорлары дербес басқарады.ЗАИБЖҰ кастодиан банктің шотына з.жарнасы түскен күннен бастап,үш күн ішінде бұл қаражатты тиісті б.қ\ға орналастыруға тиісті.Міндеттері:

1. З.төлеуге

2. Жинақталған з.қаражаттарымен төлемдерін есепке алуды жүзеге асыруға

3. Жинақталған з.қаражатының жай күйі туралы ақпараттың құпиялығын қамтамасыз етуге

4. БАҚ\да белгіленген тәртіппен қаржылық есептілікті және өзге де есептілікпен өз қызметі туралы ақпаратты жариялауға міндетті.

Салымшының құқығы:

1. Жзқ таңдауға

2. Жинақталған з.қаражатының жайы туралы ақпарат алуға

3. Жзқ\ның іс әрекетіне сот тәртібімен шағым жасауға

4. З.төлемдерін алуға

5. Бір жзқ\дан екіншісіне аударуға

6. ҚР\дың заңдарына сәйкес өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.