Na mäà karmäëi limpanti na me karma-phale spåhä |

Iti mäà yo’bhijänäti karmabhir na sa badhyate ||14||

çrédharaù : tad eva darçayann äha na mäm iti | karmäëi viçva-såñöy-ädény api mäà na limpanty äsaktaà na kurvanti | nirahaìkäratvän mama karma-phale spåhäbhäväc ca | mäà limpantéti kià kartavyam ? yataù karma-lepa-rahitatvena mäà yo’bhijänäti so’pi karmabhir na badhyate | mama nirlepatve käraëaà nirahaìkäratva-niùspåhatvädikaà jänatas tasyäpy ahaìkärädi-çaithilyät ||14||

madhusüdanaù : karmäëi viçva-sargädéni mäà nirahaìkäratvena kartåtvena kartåtväbhimäna-hénaà bhagavantaà na limpanti dehärambhakatvena na badhnanti | evaà kartåtvaà niräkåtya bhoktåtvaà niräkaroti na me mamäpta-kämasya karma-phale spåhä tåñëä äpta-kämasya kä spåhä iti çruteù | kartåtväbhimäna-phala-spåhäbhyäà hi karmäëi limpanti tad-abhävän na mäà karmäëi limpantéti | evaà yo’nyo’pi mäm akartäram abhoktäraà cätmatvenäbhijänäti karmabhir na sa badhyate’karträtma-jïänena mucyata ity arthaù ||14||

viçvanäthaù : nanv etat tävad ästäm, samprati tvaà kñatriya-kule’vatérëaù | kñatriya-jäty-ucitäni karmäëi pratyahaà karoñy eva | tatra kä värtä ity ata äha na mäm iti | na limpanti jévam iva na liptékurvanti | näpi jévasyeva karma-phale svargädau spåhä | parameçvaratvena svänanda-pürëatve’pi loka-pravartanärtham eva me karmädi-karaëam iti bhävaù | iti mäm iti | yas tu na jänäti sa karmabhir badhyata iti bhävaù ||14||

baladevaù : etad viçadayati na mäm iti | karmäëi viçva-sargädéni mäà na limpanti vaiñamyädi-doñeëa jévam iva liptaà na kurvanti, yat täni såjya-jéva-karma-prayuktäni na ca mat-prayuktäni na ca sargädi-karma-phale mama spåhästy ato na limpantéti | phala-spåhayä yaù karmäëi karoti sa tat-phalair lipyate | ahaà tu svarüpänanda-pürëaù prakåti-viléna-kñetrajïa-bubhukñäbhyudita-dayaù | parjanyavan nimitta-mätraù san tat-karmäëi pravartayäméti | småtiç ca—

nimitta-mätram eväsau såjyänäà sarga-karmaëi |

pradhäna-käraëébhütä yato vai såjya-çaktayaù || ity ädyä |

såjyänäà deva-mänavädi-bhäva-bhäjäà kñetrajïänäà sarga-kriyäyäm asau pareço nimitta-mätram eva devädi-bhäva-vaicitryäà käraëébhütäs tu såjyänäà teñäà präcéna-karma-çaktaya eva bhavantéti tad-arthaù | evam äha sütrakåt—vaiñamya-nairghåëyena [ve.sü. 2.1.35] ity ädinä | evaà jïänasya phalam äha iti mäm iti | itthambhütaà mäà yo’bhijänäti, sa tad-virodhibhis tad-dhetubhiù präcéna-karmabhir na badhyate | tair vimucyata ity arthaù ||14||

(4.15)

Evaà jïätvä kåtaà karma pürvair api mumukñubhiù | kuru karmaiva tasmät tvaà pürvaiù pürvataraà kåtam ||

çrédharaù : ye yathä mäm ity ädi caturbhiù çlokaiù präsaìgikam éçvarasya vaiñamyaà parihåtya pürvoktam eva karma-yogaà prapaïcayitum anusmärayati evam iti | ahaìkärädi-rähityena kåtaà karma bandhakaà na bhavati | ity evaà jïätvä pürvair janakädibhir api mumukñubhiù sattva-çuddhy-arthaà pürvataraà yugäntareñv api kåtam | tasmät tvam api prathamaà karmaiva kuru ||15||

madhusüdanaù : yato nähaà kartä na me karma-phala-spåheti jïänät karmabhir na badhyate’ta äha evam iti | evam ätmano’kartuù karmälepaà jïätvä kåtaà karma pürvair atikräntair api asmin yuge yayäti-yadu-prabhåtibhir mumukñubhiù | tasmät tvam api karmaiva kuru na tüñëém äsanaà näpi saànyäsam | yady atattvavit tadätma-çuddhy-arthaà tattva-vic cel loka-saìgrahärtham | pürvair janakädibhiù pürvataram atipürvaà yugäntare kåtam | etenäsmin yuge’nya-yuge ca pürva-pürvataraiù kåtatväd avaçyaà tvayä kartavyaà karmeti darçayati ||15||

viçvanäthaù : evambhütam eva mäà jïätvä pürvair janakädibhir api loka-pravartanärtham eva karma kåtam ||15||

baladevaù : evam iti | mäm eva jïätvä tad-anusäribhir mac-chiñyaiù pürvair vivasvad-ädibhir mumukñubhir niñkämaà karma kåtam | tasmät tvam api karmaiva tat kuru | na karma-saànyäsam | açuddha-cittaç cej jïäna-garbhäyai citta-çuddhyai çuddha-cittaç cel loka-saìgrahäyety arthaù | kédåçaà pürvais taiù kåtaà ? pürvataraà atipräcénam ||15||

(4.16)