Tasmäd asaktaù satataà käryaà karma samäcara asakto hy äcaran karma param äpnoti püruñaù ||

çrédharaù :yasmäd evambhütasya jïänina eva karmänupayogo nänyasya tasmät tvaà karma kurv ity äha tasmäd iti | asaktaù phala-saìga-rahitaù san käryam avaçya-kartavyatayä vihitaà nityaà naimittikaà karma samyag äcara | hi yasmäd asaktaù karmäcaran puruñaù paraà mokñaà citta-çuddhi-jïäna-dvärä präpnoti ||19||

madhusüdanaù : yasmän na tvam evaàbhüto jïäné kintu karmädhikåta eva mumukñuù | asaktaù phala-kämanä-rahitaù satataà sarvadä na tu kadäcit käryam avaçya-kartavyaà yävaj-jévädi-çruti-coditaà tam etaà vedänuvacanena brähmaëä vividiñanti yajïena dänena tapasänäçakena iti çrutyä jïäne viniyuktaà karma nitya-naimittika-lakñaëaà samyag äcara yathä-çästraà nirvartaya | asakto hi yasmäd äcarann éçvarärthaà karma kurvan sattva-çuddhi-jïäna-präpti-dväreëa paraà mokñam äpnoti püruñaù puruñaù sa eva sat-puruño nänya ity abhipräyaù ||19||

viçvanäthaù : tasmät tava jïäna-bhümikärohaëe nästi yogyatä | kämya-karmaëi tu sad-vivekavatas tava naivädhikäraù | tasmät niñkäma-karmaiva kurv ity äha tasmäd iti | käryam avaçya-kartavyatvena vihitaà paraà mokñam ||19||

baladevaù : yasmäl labdhätmävalokanasyaiva karmänupayogas tasmäd etädåktvaà käryaà kartavyatvena vihitaà karma samäcara | asaktaù phalecchä-çünyaù san | paraà dehädi-bhinnam ätmänam äpnoty avalokate yäthätmyena ||19||

(3.20)

Karmaëaiva hi saàsiddhim ästhitä janakädayaù loka-saàgraham eväpi saàpaçyan kartum arhasi ||

çrédharaù : atra sadäcäraà pramäëayati karmaëaiveti | karmaëaiva çuddha-sattväù santaù saàsiddhià samyag-jïänaà präptä ity arthaù | yadyapi tvaà samyag-jïäninam evätmänaà manyase, tathäpi karmäcaraëaà bhadram evety äha loka-saìgraham ity ädi | lokasya saìgrahaà sva-dharme pravartanam | mayä karmaëi kåte janaù sarvo’pi kariñyati | anyathä jïäni-dåñöäntenäjïo nija-dharmaà nityaà karma tyajan patet | ity evaà loka-rakñaëam api tävat prayojanaà saàpaçyan kathaà kartum evärhasi | na tyaktum ity arthaù ||20||

madhusüdanaù : nanu vividiñor api jïäna-niñöhä-präpty-arthaà çravaëa-manana-nididhyäsanänuñöhänäya sarva-karma-tyäga-lakñaëaù saànyäso vihitaù | tathä ca na kevalaà jïänina eva karmänadhikäraù kintu jïänärthino’pi viraktasya | tathä ca mayäpi viraktena jïänärthinä karmäëi heyäny evety arjunäçaìkäà kñatriyasya saànyäsänadhikära-pratipädanenäpanudati bhagavän karmaëaiveti |

janakädayo janakä-jäta-çatru-prabhåtayaù çruti-småti-prasiddhäù kñatriyä vidväàso’pi karmaëaiva saha na tu karma-tyägena sa saàsiddhià çravaëädi-sädhyäà jïäna-niñöhäm ästhitäù präptäù | hi yasmäd evaà tasmät tvam api kñatriyo vividiñur vidvän vä karma kartum arhaséty anuñaìgaù | brähmaëaù putraiñaëäyäç ca vittañaëäyäç ca lokaiñaëäyäç ca vyutthäyätha bhikñäcaryaà caranti iti saànyäsa-vidhäyake väkye brähmaëatvasya vivakñitatvät | sväräjya-kämo räjä räja-süyena yajeta ity atra kñatriyatvävat | catvära äçramä brähmaëasya trayo räjan yasya dvau vaiçyasya iti ca småteù | puräëe’pi—

mukhajänäm ayaà dharmo yad viñëor liìga-dhäraëam |

bähu-jätoru-jätänäm näyaà dharmaù praçasyate ||

iti kñatriya-vaiçyayoù saànyäsäbhäva uktaù | tasmäd yuktam evoktaà bhagavatä karmaëaiva hi saàsiddhim ästhitä janakädayaù |

sarve räjäçritä dharmä räjä dharmasya dhärakaù ity ädi småter varëäçrama-pravartakatvenäpi kñatriyo’vaçyaà karma kuryäd ity äha loketi | lokänäà sve sve dharme pravartanam unmärgän nivartanaà ca loka-saìgrahas taà paçyann api-çabdäj janakädi-çiñöäcäram api paçyan karma kartum arhasy evety anvayaù | kñatriya-janma-präpakeëa karmaëärabdha-çaréras tvaà vidvän api janakädivat prärabdha-karma-phalena loka-saìgrahärthaà karma kartuà yogyo bhavasi na tu tyaktuà brähmaëa-janmäläbhäd ity abhipräyaù | etädåça-bhagavad-abhipräya-vidä bhagavatä bhäñya-kåtä brähmaëasyaiva saànyäso nänyasyeti nirëétam | värtika-kåtä tu prauòhi-väda-mätreëa kñatriya-vaiçyayor api saànyäso’stéty uktam iti drañöavyam ||20||

viçvanäthaù : atra sadäcäraà pramäëayati karmaëeti | yadi vä tvam ätmänaà jïän¨dhikäriëaà manyase, tad api loke çikñä grahaëärthaà karmaiva kurv ity äha loketi ||20||

baladevaù : sadäcäram atra pramäëayati karmaëaiveti | karmaëaivopäyena viçuddha-cittäù santaù saàsiddhià svätmävalokana-lakñaëäm ästhitäù präpuù | karmaëaiveti viçeñaëa-sambandha eva-käras tasyäyogaà vyavacchinnatti çaìkha-päëòura evetivat | tena çravaëäder na vyudäsaù | karmaëä yajïädinä sahaiva çravaëädineti kecit |

nanu saniñöhasyätmävalokane karmänuñöhänaà nästéty uktam | mama pariniñöhitasyävalokita-sva-parätmanaù karmopadeçaù kuta iti cet taträha loketi | satyaà tvam édåça eva tathäpi loka-saìgrahäya karma kurv iti arjune mayi karma kurväëe sarva-lokaù karma kariñyati | itarathä mad-dåñöäntenäjïo’pi lokaù karma tyajan patiñyatéti loka-saàrakñaëaà tat phalam ||20||

(3.21)