Saha-yajïäù prajäù såñövä puroväca prajäpatiù | anena prasaviñyadhvam eña vo’stv iñöa-käma-dhuk ||

çrédharaù : prajäpati-vacanäd api karma-kartaiva çreñöha ity äha sahayajïä iti | yaïena saha vartanta iti sahayajïäù yajïädhikåtä brähmaëädi-prajäù purä sargädau såñövä idam uväca brahmä anena yajïena prasaviñyadhvam | prasavo hi våddhiù | uttarottaräbhivåddhià labhadhvam ity arthaù | tatra hetuù | eña yajïo vo yuñmäkam iñöa-käma-dhuk | iñöän dogdhéti tathä | abhéñöa-bhoga-prado’stu ity arthaù | atra ca yajïa-grahaëam ävaçyaka-karmopalakñaëärtham | kämya-karma-praçaàsä tu prakaraëe’saìgatäpi sämänyato’karmaëaù karma çreñöham ity etad artham ity adoñaù ||10||

madhusüdanaù : prajäpati-vacanäd apy adhikåtena karma kartavyam ity äha sahayajïä ity-ädi-caturbhiù | saha yajïena vihita-karma-kaläpena vartanta iti sahayajïä samädhikåtä iti yävat | vopasarjanasya [pä. 6.3.82] iti pakñe sädeçäbhävaù | prajäs trén varëän purä kalpädau såñövoväca prajänäà patiù srañöä | kim uväcety äha—anena yajïena sväçramocita-dharmeëa prasaviñyadhvam prasüyadhvam | prasavo våddhiù | uttarottaräm abhivåddhià labhadhvam ity arthaù | katham anena våddhiù syäd ity äha eña yajïäkhyo dharmo vo yuñmäkam iñöa-käma-dhuk | iñöän abhimatän kämän kämyäni phaläni dogdhi präpayatéti tathä | abhéñöa-bhoga-prado’stv ity arthaù |

atra yadyapi yajïa-grahaëam ävaçyaka-karmopalakñaëärtham akaraëe pratyaväyasyägre kathanät | kämya-karmaëäà ca prakåte prastävo nästy eva mä karma-phala-hetur bhür ity anena niräkåtatvät | tathäi nitya-karmaëäm änuñaìgika-phala-sadbhävät | eña vo’stv iñöa-käma-dhuk ity upapadyate | tathä ca äpastambaù smarati tad yathämre phalärthe nimitte chäyä-gandhäv anütpadyete evaà dharmaà caryamäëam arthä anütpadyante no ced anütpadyante na dharma-hänir bhavati iti | phala-sad-bhäve’pi tad-abhisandhy-anabhisandhibhyäà kämya-nityayor viçeñaù | anabhisaàhitasyäpi vastu-svabhäväd utpattau na viçeñaù | vistareëa cägre pratipädayiñyate ||10||

viçvanäthaù : tad eväçuddha-cittau niñkämaà karmaiva kuryän na tu sannyäsam ity uktam | idänéà yadi ca niñkämo’pi bhavituà na çaknuyät tadä sakämam api dharmaà viñëv-arpitaà kuryän na tu karma-tyägam ity äha saheti saptabhiù | yajïena sahitäù saha-yajïäù vopasarjanasya iti sahasyädeçäbhävaù | purä viñëv-arpita-dharma-käriëéù prajäù såñövä brahmoväca anena dharmeëa prasaviñyadhvaà prasavo våddhir uttarottaram ativåddhià labhadhvam ity arthaù | täsäà sa-kämatvam abhilakñyäha eña yajïo va iñöa-käma-dhug-abhéñöa-bhoga-prado’stv ity arthaù ||10||

baladevaù : ayajïeçeñeëa deha-yäträà kurvato doñam äha saheti | prajäpatiù sarveçvaro viñëuù patià viçvasyätmeçvaram ity ädi-çruteù | brahma prajänäà patir acyuto’säv ity ädi-smaraëäc ca | purä ädi-sarge saha-yajïä yajïaiù sahitä deva-mänavädi-rüpäù prajäù såñövä näma-rüpa-vibhäga-çünyäù prakåti-çaktike svasmin vilénäù puruñärthäyogyäs täs tat-sampädaka-näma-rüpa-bhäjo vidhäya yajïaà tan-nirüpakaà vedaà ca prakäçyety arthaù | täù pratédam uväca käruëikaù | anena vedoktena mad-arpitena yajïena yüyaà prasaviñyadhvam | prasavo våddhiù sva-våddhià bhajadhvam ity arthaù | eña mad-arpito yajïo vo yuñmäkam iñöa-käma-dhuk håd-viçuddhy-ätma-jïäna-deha-yäträ-sampädana-dvärä väïchita-mokña-prado’stu ||10||

(3.11)