Niyataà kuru karma tvaà karma jyäyo hy akarmaëaù | çarérayäträpi ca te na prasidhyed akarmaëaù ||

çrédharaù : niyatam iti | yasmäd evaà tasmän niyataà nityaà karma sandhyopäsanädi kuru | hi yasmät | sarva-karmaëo’karaëät sakäçät karma-karaëaà jyäyo’dhikataram | anyathäkarmaëaù sarva-karma-çünyasya tava çaréra-yäträ çaréra-nirväho’pi na prasidhyen na bhavet ||8||

madhusüdanaù : yasmäd evaà tasmän manasä jïänendriyäëi nigåhya karmendriyais tvaà präg ananuñöhita-çuddhi-hetu-karmä niyataà vidhy-uddeçe phala-sambandha-çünyatayä niyata-nimittena vihitaà karma çrautaà smärtaà ca nityam iti prasiddhaà kuru | kurv iti madhyama-puruña-prayogeëaiva tvam iti labdhe tvam iti padam arthäntare saàkramitam |

kasmäd açuddhäntaù-karaëena karmaiva kartavyaà hi yasmäd akarmaëo’karaëät karmaiva jyäyaù praçasyataram | na kevalaà karmäbhäve taväntaù-karaëa-çuddhir eva na sidhyet | kintu akarmaëo yuddhädi-karma-rahitasya te tava çaréra-yäträ çaréra-sthitir api na prakarñeëa kñätra-våtti-kåtatva-lakñaëena sidhyet | tathä ca präg uktam | api cety antaù-karaëa-çuddhi-samuccayärthaù ||8||

viçvanäthaù : tasmät tvaà niyataà nityaà sandhyopäsanädi# akarmaëaù karma-sannyäsät sakäçäj jyäyaù çreñöham | sannyäsa-sarva-karmaëas tava çaréra-nirväho’pi na sidhyet ||8||

baladevaù : niyatam iti tasmät tvam aviçuddha-citto niyatam ävaçyaka-karam kuru citta-viçuddhaye niñkämatayä sva-vihitaà karmäcarety arthaù | akarmaëam autsukya-mätreëa sarva-karma-saànyäsa-sakäçät karmaiva jyäyaù praçastataraà krama-sopäna-nyäyena jïänotpädakatvät | autsukya-mätreëa karma tyajator maline hådi jïäna-prakäçät | kià cäkarmaëaù saànyasta-sarva-karmaëas tava çaréra-yäträ deha-nirväho’pi na sidhyet | yävat sädhana-pürti-deha-dhäraëasyävaçyakatvät tad-arthaà jïäné bhikñäöanädi-karmänutiñöhati | tac ca kñatriyasya tavänucitam | tasmät sva-vihitena yuddha-prajä-pälanädi-karmaëä çulkäni vittäny upärjya tair nirvyüha-deha-yätraù svätmänam anusandhehéti ||8||

(3.9)

Yajïärthät karmaëo’nyatra loko’yaà karma-bandhanaù |

tad-arthaà karma kaunteya mukta-saìgaù samäcara ||

çrédharaù : säìkhyäs tu sarvam api karma-bandhaktavän na käryam ity ähuù | tanniräkurvann äha yajïärthäd iti | yajïo’tra viñëuù | yajïo vai viñëur iti çruteù | tad-ärädhanärthät karmaëo |nyatra tad ekaà loko’yaà karma-bandhanaù karmabhir vadhyate | na tu éçvarärädhanärthena karmaëä | atas tad-arthaà viñëu-préty-arthaà mukta-saìgo niñkämaù san karma samyag äcara ||9||

madhusüdanaù : karmaëä badhyate jantuù [ma.bhä. 12.241.7] iti småteù sarvaà karma bandhätmakatvän mumukñuëä na kartavyam iti matvä tasyottaram äha

yajïärthäd iti | yajïaù parameçvaraù yajïo vai viñëur [tai.saà. 1.7.4] iti çruteù | tad-ärädhanärthaà yat kriyate karma tad-yajïärthaà tasmät karmaëo’nyatra karmaëi pravåtto’yaà lokaù karmädhikäré karma-bandhanaù karmaëä badhyate na tv éçvarärädhnärthena | atas tad-arthaà yajïärthaà karma he kaunteya ! tvaà karmaëy adhikåto mukta-saìgaù san samäcara samyak-çraddhädi-puraùsaram äcara ||9||

viçvanäthaù : nanu tarhi karmaëä badhyate jantuù iti småteù | karmaëi kåte bandhaù syäd iti cen na | parameçvarärpitaà karma na bandhakam ity äha yajïärthäd iti | viñëv-arpito niñkämo dharma eva yajïa ucyate | yad-arthaà yat karma tato’nyatraiväyaà lokaù karma-bandhanaù karmaëä badhyamäno bhavati | tasmät tvaà tad-arthaà tädåça-dharma-siddhy-arthaà karma samäcara |

nanu viñëv-arpito’pi dharmaù kämanäm uddiçya kåtaç ced bandhako bhavaty evety äha mukta-saìgaù phaläkäìkñä-rahitaù | evam evoddhavaà praty api çré-bhagavatoktam—

sva-dharma-stho yajan yajïair

anäçéù-käma uddhava |

na yäti svarga-narakau

yady anyan na samäcaret ||

asmin loke vartamänaù

sva-dharma-stho’naghaù çuciù |

jïänaà viçuddham äpnoti

mad-bhaktià vä yadåcchayä || [bhä.pu.11.20.10-1] iti ||9||

baladevaù : nanu karmaëi kåte bandho bhavet | karmaëä badhyate jantur ity ädi-smaraëäc ceti taträha yajïärthäd iti | yajïaù parameçvaraù yajïo vai viñëur iti çruteù | tad-arthät tat-toña-phalät karmaëo’nyatra svasukha-phalaka-karmaëi kriyamäëe’yaà lokaù präëé karma-bandhanaù karmaëä badhyate | tasmät tad-arthaà viñëu-toñärthaà karma samäcara | he kaunteya mukta-saìgas tyakta-sukhäbhiläñaù san nyäyopärjita-dravya-siddhena yajïädinä viñëur ärädhya tac-cheñeëa deha-yäträà kurvan na badhyata ity arthaù ||9||

(3.10)