Karmaëy evädhikäras te mä phaleñu kadäcana | mä karma-phala-hetur bhür mä te saìgo’stv akarmaëi ||

çrédharaù : tarhi sarväëi karma-phaläni parameçvarärädhanäd eva bhaviñyantéty abhisandhäya pravarteta | kià karmaëä ity äçaìkya tad värayann äha karmaëy eveti | te tava tattva-jïänärthinaù karmaëy evädhikäraù | tat-phaleñu adhikäraù kämo mästu | nanu karmaëi kåti tat-phalaà syäd eva bhojane kåte tåptivat | ity äçaìkyäha meti | mä karma-phala-hetur bhüù | karma-phalaà pravåtti-hetur yasya sa tathäbhüto mä bhüù | kämyamänasyaiva svargäder niyojya-viçeñaëatvena phalatväd akämitaà phalaà na syäd iti bhävaù | ata eva phalaà bandhakaà bhaviñyatéti bhayäd akarmaëi karmäkaraëe’pi tava saìgo niñöhä mästu ||47||

madhusüdanaù : nanu niñkäma-karmabhir ätma-jïänaà sampädya paränanda-präptiù kriyate ced ätma-jïänam eva tarhi sampädyaà kià bahväyäsaiù karmabhir bahiraìga-sädhana-bhütair ity äçaìkyäha karmaëy eveti | te taväçuddhäntaùkaraëasya tättvika-jïänotpatty-ayogyasya karmaëy eväntaùkaraëa-çodhake’dhikäro mayedaà kartavyam iti bodho’stu na jïäna-niñöhä-rüpaà vedänta-väkya-vicärädau | karma ca kurvatas tava tat-phaleñu svargädiñu kadäcana kasyäàcid apy avasthäyäà karmänuñöhänät präg ürdhvaà tat-käle vädhikäro mayedaà bhoktavyam iti bodho mästu |

nanu mayedaà bhoktavyam iti buddhy-abhäve’pi karma sva-sämärthyäd eva phalaà janayiñyatéti cen nety äha mä karma-phala-hetur bhüù | phala-kämanayä hi karma kurvan phalasya heteur utpädako bhavati | tvaà tu niñkämaù san karma-phala-hetur mä bhüù | na hi niñkämena bhagavad-arpaëa-buddhyä kåtaà karma phaläya kalpata ity uktam | phaläbhäve kià karmaëety ata äha—mä te saìgo’stv akarmaëi | yadi phalaà neñyate kià karmaëä duùkha-rüpeëety akaraëe tava prétir mä bhüt ||47||

viçvanäthaù : evam ekam evärjunaà sva-priya-sakhaà lakñékåtya jïäna-bhakti-karma-yogän äcikhyäsur bhagavän jïäna-bhakti-yogau procya tayor arjunasyänadhikäraù vimåçya niñkäma-karma-yogam äha karmaëéti | mä phaleñv iti—phaläkäìkñiëo’py atyanta-çuddha-cittä bhavanti | tvaà tu präyaù çuddha-citta iti mayä jïätvaivocyasa iti bhävaù |

nanu karmaëi kåte phalam avaçyaà bhaviñyaty eveti | taträha mä karma-phala-hetur bhüù phala-kämanayä hi karma kurvan phalasya hetur utpädako bhavati | tvaà tu tädåço mä bhür ity äçér mayä déyata ity arthaù | akarmaëi sva-dharmäkaraëe vikarmaëi päpe vä saìgas tava mästu, kintu dveña evästv iti punar apy äçér déyata iti | aträgrimädhyäye vyämiçreëaiva väkyena buddhià mohayaséva me ity arjunokti-darçanäd aträdhyäye pürvottara-väkyänäm avatärikäbhir nätéva saìgatir vidhitsiteti jïeyam | kintu tva-äjïäyäà särathy-ädau yathähaà tiñöhämi, tathä tvam api mad-äjïäyäà tiñöheti kåñëärjunayor mano’nuläpo’yam atra drañöavyaù ||47||

baladevaù : nanu karmabhir jïäna-siddhir iñyate cet tarhi tasya çamädény eväntaraìgatväd anuñöheyäni santu kià bahu prayäsais tair iti cet taträha—karmaëy eveti | jätäv eka-vacanam | te tava sva-dharme’pi yuddhe’dharma-buddher açuddha-cittasya tävat karmasv eva yuddhädiñv adhikäro’stu mayaitäni bhoktavyänéti tat phaleñu bandhakeñu tavädhikäro mästu mayaitäni bhoktavyänéti |

nanu phalecchä-virahe’pi täni sva-phaair yojayeyur iti cet taträha mä karmeti | karma-phalänäà hetur utpädakas tvaà mäbhüù kämanayä kåtäni täni sva-phalair yojayanti kämitänäm eva phalänäà niyojya-viçeñaëatvena phalatvämnätät | ata eva bandhakäni phaläni äpatiñyantéti bhayäd akarmaëi karmäkaraëe tava saìgaù prétir mästu kintu vidveña evästv ity arthaù | niñkämatayänuñöhitäni karmäëi yañöidhänyavad antar eva jïäna-niñöhäà niñpädayiñyanti | çamädéni tu tat-påñöha-lagnäny eva syur iti bhävaù ||47||

(2.48)