Saàjaya uväca evam uktvä håñékeçaà guòäkeçaù parantapaù | na yotsya iti govindam uktvд tьслйа babhьva ha ||

çrédharaù : evam uktvärjunaù kià kåtavän ity apekñäyäà saïjaya uväca evam ity ädi | spañöärthaù ||9||

madhusüdanaù : tad-anantaram arjunaщ kiа kеtavдn iti dhеtarдсцrдkдмkсдyда saпjaya uvдca evam ity дdi | guтдkeзo jitдlasyaщ parantapaщ зatru-tдpano’rjuno hесйkeзaа sarvendriya-pravartakatvenдntaryдmiлaа govindaа gда veda-lakсaлда vдлйа vindatйti vyutpattyд sarva-vedopдdдnatvena sarvajпam дdдv evaа kathaа bhйсmam ahaа saмkhya ity дdinд yuddha-svarьpдyogyatдm uktvд tad-anantaraа na yotsya iti yuddha-phalдbhдvaа coktvд tьслйа babhьva bдhyendriya-vyдpдrasya yuddhдrthaа pьrvaа kеtasya nivеttyд nirvyдpдro jдta ity arthaщ | svabhдvato jitдlasye sarva-зatru-tдpane ca tasminn дgantukam дlasyam atдpakatvaа ca nдspadam дdhдsyatйti dyotayituа ha-зabdaщ | govinda-hесйkeзa-padдbhyда sarvajпatva-sarva-зaktitva-sьcakдbhyда bhagavatas tan-mohдpanodanam anдyдsa-sдdhyam iti sьcitam ||9||

viçvanäthaù : na vyäkhyätam.

baladevaù : tato’rjunaù kim akarod ity apekñäyäà saïjaya uväca evam uktvety ädi | guòäkeço håñékeçaà prati evaà na hi prapaçyäméty ädinä yuddhasya çokänivartakatvam uktvä parantapo’pi govindaà sarva-vedajïaà prati na yotsye iti coktveti yojyam | tatra håñékeçatväd buddhià yuddhe pravartayiñyati | sarva-veda-vittväd yuddhe sva-dharmatvaà grähayiñyatéti vyajya dhåtaräñöra-hådi saàjätä sva-putra-räjyäçä nirasyate ||9||

(2.10)

Tam uväca håñékeçaù prahasann iva bhärata | senayor ubhayor madhye viñédantam idaà vacaù ||

çrédharaù : tataù kià våttam ity apekñäyäm äha tam uväceti | prahasann iva prasanna-mukhaù sann ity arthaù ||10||

madhusüdanaù : evaà yuddham upekñitavaty apy arjune bhagavän nopekñitavän iti dhåtaräñöra-duräçä-niräsäyä’ha tam uväceti | senayor ubhayor madhye yuddhodyamenägatya tad-virodhinaà viñädaà mohaà präpnuvantaà tam arjunaà prahasann ivänucitäcäraëa-prakäçanena lajjämbudhau majjayann iva håñékeçaù sarväntaryämé bhagavän idaà vakñyamäëam açocyän ity ädi vacaù parama-gambhérärtham anucitäcaraëa-prakäçakam uktavän na tûpekñitavän ity arthaù |

anucitäcaraëa-prakäçanena lajjotpädanaà prahäsaù | lajjä ca duùkhätmiketi dveña-viñaya eva sa mukhyaù | arjunasya tu bhagavat-kåpä-viñayatväd anucitäcaraëa-prakäçanasya ca vivekotpatti-hetutväd eka-daläbhävena gauëa eväyaà prahäsa iti kathayitum iva-çabdaù | lajjäm utpädayitum iva vivkam utpädayitum arjunasyänucitäcaraëaà bhagavatä prakäçyate | lajjotpattis tu näntaréyakatayästu mästu veti na vivakñiteti bhävaù |

yadi hi yuddhärambhät präg eva sthito yuddham upekñeta tadä nänucitaà kuryät | mahatä saàrambheëa tu yuddha-bhümäv ägatya tad-upekñaëam atévänucitam iti kathayituà senayor ity ädi-viçeñaëam | etac cäçocyänityädau spañöaà bhaviñyati ||10||

viçvanäthaù : aho tväpy etävän khalv aviveka iti sakhya-bhävena taà prahasan anaucitya-prakäçena lajjämbudhau nimajjayan iveti tadänéà çiñya-bhävaà präpte tasmin häsyam anucitam ity adharoñöha-nikuïcanena häsyam ävåëvaàç cety arthaù | håñékeça iti pürvaà premäivärjuna-väì-niyamyo’pi sämpratam arjuna-hita-käritvät premëaivärjuna-mano-niyantäpi bhavatéti bhävaù | senayor ubhayor madhe ity arjunasya viñädo bhagavatä prabodhaç ca ubhäbhyäà senäbhyäà sämänyato dåñöa eveti bhävaù ||10||

baladevaù : vyaìgam arthaà prakäçayann äha tam uväceti taà viñédantam arjunaà prati håñékeço bhagavän açocyän ity ädikam atigambhérärthaà vacanam uväca | ahotaväpédåg vivekaù iti sakhya-bhävena prahasan | anaucitya-bhäñitvena trapä-sindhau nimajjayan ity arthaù | iveti tadaiva çiñyatäà präpte tasmin häsänaucityädéñad adharolläsaà kurvann ity arthaù | arjunasya viñädo bhagavatä tasyopadeçaç ca sarva-säkñika iti bodhayituà senayor ubhayor ity etat ||10||

(2.11)

çré-bhagavän uväca——