Добавил:
Upload
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз:
Предмет:
Файл:bhagavad-gita_-_four commentaries_-_1.doc
X
- •Hariù oà tat sat
- •Atha prathamo’dhyäyaù arjuna-viñäda-yogaù
- •Ihämuträrtha-vairägyaà vaçékäräbhidhaà kramät |
- •Vidvat-saànyäsa-kathanam etad-arthaà çrutau kåtam |
- •Vyuttiñöhate svatastvädye dvitéye parabodhitaù |
- •Vidheyä bhagavad-bhaktis täà vinä sä na siddhyati ||37||
- •Saàjaya uväca— dåñövä tu päëòavänékaà vyüòhaà duryodhanas tadä | äcäryam upasaàgamya räjä vacanam abravét ||
- •Paçyaitäà päëòuputräëäm äcärya mahatéà camüm |
- •Vyüòhäà drupadaputreëa tava çiñyeëa dhématä ||
- •Asmäkaà tu viçiñöä ye tän nibodha dvijottama | näyakä mama sainyasya saàjïärthaà tän bravémi te ||
- •Aparyäptaà tad asmäkaà balaà bhéñmäbhirakñitam | paryäptaà tv idam eteñäà balaà bhémäbhirakñitam ||
- •Ayaneñu ca sarveñu yathä-bhägam avasthitäù | bhéñmam eväbhirakñantu bhavantaù sarva eva hi ||
- •Tasya saàjanayan harñaà kuru-våddhaù pitämahaù | siàha-nädaà vinadyoccaiù çaìkhaà dadhmau pratäpavän ||
- •Tataù çaìkhäç ca bheryaç ca paëavänakagomukhäù | sahasaiväbhyahanyanta sa çabdas tumulo’bhavat ||13||
- •Tataù çvetair hayair yukte mahati syandane sthitau | mädhavaù päëòavaç caiva divyau çaìkhau pradadhmatuù ||
- •Sa ghoño dhärtaräñöräëäà hådayäni vyadärayat | nabhaç ca påthivéà caiva tumulo vyanunädayan ||
- •Taträpaçyat sthitän pärthaù pitèn atha pitämahän | äcäryän mätulän bhrätèn puträn pauträn sakhéàs tathä || çvaçurän suhådaç caiva senayor ubhayor api ||
- •Tän samékñya sa kaunteyaù sarvän bandhün avasthitän | kåpayä parayäviñöo viñédann idam abravét ||
- •Na ca çaknomy avasthätuà bhramatéva ca me manaù | nimittäni ca paçyämi viparétäni keçava ||
- •Na ca çreyo’nupaçyämi hatvä svajanam ähave | na käìkñe vijayaà kåñëa na ca räjyaà sukhäni ca ||
- •Päpam eväçrayed asmän hatvaitän ätatäyinaù | tasmän närhä vayaà hantuà dhärtaräñörän svabändhavän | svajanaà hi kathaà hatvä sukhinaù syäma mädhava ||
- •Kula-kñaye praëaçyanti kula-dharmäù sanätanäù | dharme nañöe kulaà kåtsnam adharmo’bhibhavaty uta ||
- •Adharmäbhibhavät kåñëa praduñyanti kula-striyaù | stréñu duñöäsu värñëeya jäyate varëa-saàkaraù ||
- •Saàkaro narakäyaiva kula-ghnänäà kulasya ca | patanti pitaro hy eñäà lupta-piëòodaka-kriyäù ||
- •Doñair etaiù kulaghnänäà varëasaàkarakärakaiù | utsädyante jätidharmäù kuladharmäç ca çäçvatäù ||42||
- •Utsanna-kula-dharmäëäà manuñyäëäà janärdana | narake niyataà väso bhavatéty anuçuçruma ||
- •Aho bata mahat päpaà kartuà vyavasitä vayam | yad räjya-sukha-lobhena hantuà svajanam udyatäù ||
- •Yadi mäm apratékäram açastraà çastra-päëayaù | dhärtaräñörä raëe hanyus tan me kñemataraà bhavet ||
- •Evam uktvärjunaù saàkhye rathopastha upäviçat |
- •Visåjya saçaraà cäpaà çoka-saàvigna-mänasaù ||
- •Arjuna-viñädo näma prathamo’dhyäyaù ||1||
- •Iti çrémat-paramahaàsa-parivräjakäcärya-viçveçvara-sarasvaté-päda-çiñya-sünu-madhusüdana-sarasvaté-viracitäyäà çrémad-bhagavad-gétä-güòhärtha-dépikäyäà prathamo’dhyäyaù ||1||
- •Atha dvitéyo’dhyäyaù
- •Kutas tvä kaçmalam idaà viñame samupasthitam | anärya-juñöam asvargyam akérti-karam arjuna ||2||
- •Klaibyaà mä sma gamaù pärtha naitat tvayy upapadyate | kñudraà hådaya-daurbalyaà tyaktvottiñöha paraàtapa ||
- •Arjuna uväca—— kathaà bhéñmam ahaà saàkhye droëaà ca madhusüdana |
- •Iñubhiù pratiyotsyämi püjärhäv arisüdana ||
- •Saàjaya uväca evam uktvä håñékeçaà guòäkeçaù parantapaù | na yotsya iti govindam uktvд tьслйа babhьva ha ||
- •Tam uväca håñékeçaù prahasann iva bhärata | senayor ubhayor madhye viñédantam idaà vacaù ||
- •Açocyän anvaçocas tvaà prajïä-vädäàç ca bhäñase | gatäsün agatäsüàç ca nänuçocanti paëòitäù ||
- •Na tv evähaà jätu näsaà na tvaà neme janädhipäù | na caiva na bhaviñyämaù sarve vayam ataù param ||
- •Dehino’smin yathä dehe kaumäraà yauvanaà jarä | tathä dehäntara-präptir dhéras tatra na muhyati ||
- •Mäträ-sparçäs tu kaunteya çétoñëa-sukha-duùkhadäù | ägamäpäyino’nityäs täàs titikñasva bhärata ||
- •Yaà hi na vyathayanty ete puruñaà puruñarñabha | sama-duùkha-sukhaà dhéraà so’måtatväya kalpate ||
- •Näsato vidyate bhävo näbhävo vidyate sataù | ubhayor api dåñöo’ntas tv anayos tattva-darçibhiù ||
- •Avinäçi tu tad viddhi yena sarvam idaà tatam |
- •Vinäçam avyayasyäsya na kaçcit kartum arhati ||
- •Antavanta ime dehä nityasyoktäù çarériëaù | anäçino’prameyasya tasmäd yudhyasva bhärata ||
- •Ya enaà vetti hantäraà yaç cainaà manyate hatam | ubhau tau na vijänéto näyaà hanti na hanyate ||
- •Vedävinäçinaà nityaà ya enam ajam avyayam | kathaà sa puruñaù pärtha kaà ghätayati hanti kam ||
- •Väsäàsi jérëäni yathä vihäya naväni gåhëäti naro’paräëi | tathä çaréräëi vihäya jérëäni
- •Nainaà chindanti çasträëi nainaà dahati pävakaù | na cainaà kledayanty äpo na çoñayati märutaù ||
- •Acchedyo’yam adähyo’yam akledyo’çoñya eva ca | nityaù sarva-gataù sthäëur acalo’yaà sanätanaù ||
- •Avyakto’yam acintyo’yam avikäryo’yam ucyate | tasmäd evaà viditvainaà nänuçocitum arhasi ||
- •Atha cainaà nitya-jätaà nityaà vä manyase måtam | tathäpi tvaà mahäbäho naivaà çocitum arhasi ||
- •Jätasya hi dhruvo måtyur dhruvaà janma måtasya ca | tasmäd aparihärye’rthe na tvaà çocitum arhasi ||
- •Avyaktädéni bhütäni vyakta-madhyäni bhärata | avyakta-nidhanäny eva tatra kä paridevanä ||
- •Dehé nityam avadhyo’yaà dehe sarvasya bhärata | tasmät sarväëi bhütäni na tvaà çocitum arhasi ||
- •Dharmyäd dhi yuddhäc chreyo’nyat kñatriyasya na vidyate ||
- •Yadåcchayä copapannaà svarga-dväram apävåtam | sukhinaù kñatriyäù pärtha labhante yuddham édåçam ||32||
- •Atha cet tvam imaà dharmyaà saàgrämaà na kariñyasi | tataù sva-dharmaà kértià ca hitvä päpam aväpsyasi ||
- •Akértià cäpi bhütäni kathayiñyanti te’vyayäm | saàbhävitasya cäkértir maraëäd atiricyate ||34||
- •Bhayäd raëäd uparataà maàsyante tväà mahärathäù | yeñäà ca tvaà bahumato bhütvä yäsyasi läghavam ||35||
- •Aväcya-vädäàç ca bahün vadiñyanti tavähitäù | nindantas tava sämarthyaà tato duùkhataraà nu kim ||
- •Hato vä präpsyasi svargaà jitvä vä bhokñyase mahém | tasmäd uttiñöha kaunteya yuddhäya kåta-niçcayaù ||37||
- •Sukha-duùkhe same kåtvä läbhäläbhau jayäjayau | tato yuddhäya yujyasva naivaà päpam aväpsyasi ||
- •Eñä te’bhihitä säàkhye buddhir yoge tv imäà çåëu | buddhyä yukto yayä pärtha karma-bandhaà prahäsyasi ||
- •Nehäbhikrama-näço’sti pratyaväyo na vidyate | svalpam apy asya dharmasya träyate mahato bhayät ||
- •Vyavasäyätmikä buddhir ekeha kuru-nandana | bahu-çäkhä hy anantäç ca buddhayo’vyavasäyinäm ||
- •Traiguëya-viñayä vedä nistraiguëyo bhavärjuna | nirdvandvo nitya-sattva-stho niryoga-kñema ätmavän ||
- •Yävän artha udapäne sarvataù saàplutodake | tävän sarveñu vedeñu brähmaëasya vijänataù ||
- •Karmaëy evädhikäras te mä phaleñu kadäcana | mä karma-phala-hetur bhür mä te saìgo’stv akarmaëi ||
- •Yogasthaù kuru karmäëi saìgaà tyaktvä dhanaïjaya | siddhy-asiddhyoù samo bhütvä samatvaà yoga ucyate ||
- •Düreëa hy avaraà karma buddhi-yogäd dhanaïjaya | buddhau çaraëam anviccha kåpaëäù phala-hetavaù ||
- •Buddhi-yukto jahätéha ubhe sukåta-duñkåte | tasmäd yogäya yujyasva yogaù karmasu kauçalam ||50||
- •Karmajaà buddhi-yuktä hi phalaà tyaktvä manéñiëaù | janma-bandha-vinirmuktäù padaà gacchanty anämayam ||
- •Yadä te moha-kalilaà buddhir vyatitariñyati | tadä gantäsi nirvedaà çrotavyasya çrutasya ca ||
- •Çruti-vipratipannä te yadä sthäsyati niçcalä | samädhäv acalä buddhis tadä yogam aväpsyasyi ||
- •Arjuna uväca—— sthita-prajïasya kä bhäñä samädhi-sthasya keçava | sthita-dhéù kià prabhäñeta kim äséta vrajeta kim ||
- •Prajahäti yadä kämän sarvän pärtha mano-gatän | ätmany evätmanä tuñöaù sthita-prajïas tadocyate ||
- •Duùkheñv anudvigna-manäù sukheñu vigata-spåhaù |
- •Véta-räga-bhaya-krodhaù sthita-dhér munir ucyate ||
- •Yaù sarvatränabhisnehas tat tat präpya çubhäçubham | näbhinandati na dveñöi tasya prajïä pratiñöhitä ||
- •Yadä saàharate cäyaà kürmo’ìgänéva sarvaçaù |
- •Indriyäëéndriyärthebhyas tasya prajïä pratiñöhitä ||
- •Viñayä vinivartante nirähärasya dehinaù | rasa-varjaà raso’py asya paraà dåñövä nivartate ||
- •Yatato hy api kaunteya puruñasya vipaçcitaù |
- •Indriyäëi pramäthéni haranti prasabhaà manaù ||
- •Täni sarväëi saàyamya yukta äséta mat-paraù |
- •Vaçe hi yasyendriyäëi tasya prajïä pratiñöhitä ||
- •Räga-dveña-viyuktais tu viñayän indriyaiç caran | ätma-vaçyair vidheyätmä prasädam adhigacchati ||
- •Prasäde sarva-duùkhänäà hänir asyopajäyate | prasanna-cetaso hy äçu buddhiù paryavatiñöhate ||
- •Nästi buddhir ayuktasya na cäyuktasya bhävanä | na cäbhävayataù çäntir açäntasya kutaù sukham ||
- •Indriyäëäà hi caratäà yan mano’nuvidhéyate | tad asya harati prajïäà väyur nävam ivämbhasi ||
- •Tasmäd yasya mahäbäho nigåhétäni sarvaçaù |
- •Indriyäëéndriyärthebhyas tasya prajïä pratiñöhitä ||
- •Yä niçä sarva-bhütänäà tasyäà jägarti saàyamé | yasyäà jägrati bhütäni sä niçä paçyato muneù ||
- •Vihäya kämän yaù sarvän pumäàç carati niùspåhaù | nirmamo nirahaàkäraù sa çäntim adhigacchati ||
- •Eñä brähmé sthitiù pärtha nainäà präpya vimuhyati | sthitväsyäm anta-käle’pi brahma-nirväëam åcchati ||
- •Iti çrémat-paramahaàsa-parivräjakäcärya-çré-viçveçvara-sarasvaté-päda-çiñya-çré-madhusüdana-sarasvaté-viracitäyäà çrémad-bhagavad-gétä-güòhärtha-dépikäyäm sarva-gétärtha-sütraëaà näma
- •Jïänaà karma ca vispañöam aspañöaà bhaktim uktavän | ataeväyam adhyäyaù çré-gétä-sütram ucyate ||
- •Iti särärtha-varñiëyäà harñiëyäà bhakta-cetasäm |
- •Iti çrémad-bhagavad-gétopaniñad-bhäñye dvitéyo’dhyäyaù |
- •Atha tåtéyo’dhyäyaù
- •Arjuna uväca— jyäyasé cet karmaëas te matä buddhir janärdana | tat kià karmaëi ghore mäà niyojayasi keçava ||
- •Vyämiçreëaiva väkyena buddhià mohayaséva me | tad ekaà vada niçcitya yena çreyo’ham äpnuyäm ||
- •Ihetareñäà kumataà samastaà
- •Loke’smin dvividhä niñöhä purä proktä mayänagha | jïäna-yogena säàkhyänäà karma-yogena yoginäm ||
- •Na karmaëäm anärambhän naiñkarmyaà puruño’çnute | na ca saànyasanäd eva siddhià samadhigacchati ||
- •Na hi kaçcit kñaëam api jätu tiñöhaty akarma-kåt | käryate hy avaçaù karma sarvaù prakåtijair guëaiù ||
- •Karmendriyäëi saàyamya ya äste manasä smaran |
- •Indriyärthän vimüòhätmä mithyäcäraù sa ucyate ||
- •Yas tv indriyäëi manasä niyamyärabhate’rjuna karmendriyaiù karma-yogam asaktaù sa viçiñyate ||
- •Niyataà kuru karma tvaà karma jyäyo hy akarmaëaù | çarérayäträpi ca te na prasidhyed akarmaëaù ||
- •Yajïärthät karmaëo’nyatra loko’yaà karma-bandhanaù |
- •Saha-yajïäù prajäù såñövä puroväca prajäpatiù | anena prasaviñyadhvam eña vo’stv iñöa-käma-dhuk ||
- •Devän bhävayatänena te devä bhävayantu vaù | parasparaà bhävayantaù çreyaù param aväpsyatha ||
- •Iñöän bhogän hi vo devä däsyante yajïa-bhävitäù | tair dattän apradäyaibhyo yo bhuìkte stena eva saù ||
- •Yajïa-çiñöäçinaù santo mucyante sarva-kilbiñaiù | bhuïjate te tv aghaà päpä ye pacanty ätma-käraëät ||
- •Annäd bhavanti bhütäni parjanyäd anna-saàbhavaù | yajïäd bhavati parjanyo yajïaù karma-samudbhavaù ||
- •Karma brahmodbhavaà viddhi brahmäkñara-samudbhavam tasmät sarva-gataà brahma nityaà yajïe pratiñöhitam ||
- •Evaà pravartitaà cakraà nänuvartayatéha yaù | aghäyur indriyärämo moghaà pärtha sa jévati ||
- •Yas tv ätma-ratir eva syäd ätma-tåptaç ca mänavaù ätmany eva ca saàtuñöas tasya käryaà na vidyate ||
- •Naiva tasya kåtenärtho näkåteneha kaçcana | na cäsya sarvabhüteñu kaç cid arthavyapäçrayaù ||
- •Tasmäd asaktaù satataà käryaà karma samäcara asakto hy äcaran karma param äpnoti püruñaù ||
- •Karmaëaiva hi saàsiddhim ästhitä janakädayaù loka-saàgraham eväpi saàpaçyan kartum arhasi ||
- •Yad yad äcarati çreñöhas tat tad evetaro janaù | sa yat pramäëaà kurute lokas tad anuvartate ||
- •Na me pärthästi kartavyaà triñu lokeñu kiàcana | nänaväptam aväptavyaà varta eva ca karmaëi ||
- •Yadi hy ahaà na varteyaà jätu karmaëy atandritaù | mama vartmänuvartante manuñyäù pärtha sarvaçaù ||
- •Utsédeyur ime lokä na kuryäà karma ced aham | saàkarasya ca kartä syäm upahanyäm imäù prajäù ||
- •Saktäù karmaëy avidväàso yathä kurvanti bhärata | kuryäd vidväàs tathäsaktaç cikérñur loka-saàgraham ||
- •Na buddhi-bhedaà janayed ajïänäà karma-saìginäm | joñayet sarva-karmäëi vidvän yuktaù samäcaran ||
- •Prakåteù kriyamäëäni guëaiù karmäëi sarvaçaù | ahaàkära-vimüòhätmä kartäham iti manyate ||
- •Tattvavit tu mahä-bäho guëa-karma-vibhägayoù | guëä guëeñu vartanta iti matvä na sajjate ||
- •Prakåter guëa-saàmüòhäù sajjante guëa-karmasu | tän akåtsna-vido mandän kåtsna-vin na vicälayet ||
- •Mayi sarväëi karmäëi saànyasyädhyätma-cetasä | niräçér nirmamo bhütvä yudhyasva vigata-jvaraù ||
- •Ye me matam idaà nityam anutiñöhanti mänaväù | çraddhävanto’nasüyanto mucyante te’pi karmabhiù ||
- •Ye tv etad abhyasüyanto nänutiñöhanti me matam | sarva-jïäna-vimüòhäàs tän viddhi nañöän acetasaù ||
- •Sadåçaà ceñöate svasyäù prakåter jïänavän api | prakåtià yänti bhütäni nigrahaù kià kariñyati ||
- •Indriyasyendriyasyärthe räga-dveñau vyavasthitau | tayor na vaçam ägacchet tau hy asya paripanthinau ||
- •Çreyän sva-dharmo viguëaù para-dharmät svanuñöhität |
- •Arjuna uväca— atha kena prayukto’yaà päpaà carati püruñaù | anicchann api värñëeya baläd iva niyojitaù ||36||
- •Käma eña krodha eña rajo-guëa-samudbhavaù | mahäçano mahä-päpmä viddhy enam iha vairiëam ||
- •Dhümenävriyate vahnir yathä-darço malena ca | yatholbenävåto garbhas tathä tenedam ävåtam ||
- •Ävåtaà jïänam etena jïänino nitya-vairiëä | käma-rüpeëa kaunteya duñpüreëänalena ca ||
- •Indriyäëi mano buddhir asyädhiñöhänam ucyate | etair vimohayaty eña jïänam ävåtya dehinam ||
- •Tasmät tvam indriyäëy ädau niyamya bharatarñabha | päpmänaà prajahihy enaà jïäna-vijïäna-näçanam ||
- •Indriyäëi paräëy ähur indriyebhyaù paraà manaù | manasas tu parä buddhir yo buddheù paratas tu saù ||
- •Evaà buddheù paraà buddhvä saàstabhyätmänam ätmanä | jahi çatruà mahä-bäho käma-rüpaà duräsadam ||
- •Iti çrédhara-svämi-kåtäyäà bhagavad-gétä-öékäyäà subodhinyäà
- •Iti çrémat-paramahaàsa-parivräjakäcärya-çré-viçveçvara-sarasvaté-päda-çiñya-çré-madhusüdana-sarasvaté-viracitäyäà çrémad-bhagavad-gétä-güòhärtha-dépikäyäm
- •Iti särärtha-darçinyäà harñiëyäà bhakta-cetasäm |
- •Atha caturtho’dhyäyaù
- •Imaà vivasvate yogaà proktavän aham avyayam |
- •Vivasvän manave präha manur ikñväkave’bravét ||
- •Evaà paramparä-präptam imaà räjarñayo viduù | sa käleneha mahatä yogo nañöaù parantapa ||
- •Sa eväyaà mayä te’dya yogaù proktaù purätanaù | bhakto’si me sakhä ceti rahasyaà hy etad uttamam ||3||
- •Arjuna uväca— aparaà bhavato janma paraà janma vivasvataù | katham etad vijänéyäà tvam ädau proktavän iti ||
- •Bahüni me vyatétäni janmäni tava cärjuna | täny ahaà veda sarväëi na tvaà vettha parantapa ||
- •Ajo’pi sann avyayätmä bhütänäm éçvaro’pi san | prakåtià sväm adhiñöhäya saàbhavämy ätma-mäyayä ||
- •Yadä yadä hi dharmasya glänir bhavati bhärata | abhyutthänam adharmasya tadätmänaà såjämy aham ||
- •Pariträëäya sädhünäà vinäçäya ca duñkåtäm | dharma-saàsthäpanärthäya saàbhavämi yuge yuge ||
- •Janma karma ca me divyam evaà yo vetti tattvataù | tyaktvä dehaà punar janma naiti mäm eti so’rjuna ||
- •Véta-räga-bhaya-krodhä man-mayä mäm upäçritäù | bahavo jïäna-tapasä pütä mad-bhävam ägatäù ||
- •Ye yathä mäà prapadyante täàs tathaiva bhajämy aham | mama vartmänuvartante manuñyäù pärtha sarvaçaù ||
- •Käìkñantaù karmaëäà siddhià yajanta iha devatäù | kñipraà hi mänuñe loke siddhir bhavati karmajä ||
- •Cätur-varëyaà mayä såñöaà guëa-karma-vibhägaçaù | tasya kartäram api mäà viddhy akartäram avyayam ||
- •Na mäà karmäëi limpanti na me karma-phale spåhä |
- •Iti mäà yo’bhijänäti karmabhir na sa badhyate ||14||
- •Evaà jïätvä kåtaà karma pürvair api mumukñubhiù | kuru karmaiva tasmät tvaà pürvaiù pürvataraà kåtam ||
- •Kià karma kim akarmeti kavayo’py atra mohitäù | tat te karma pravakñyämi yaj jïätvä mokñyase’çubhät ||
- •Karmaëo hy api boddhavyaà boddhavyaà ca vikarmaëaù | akarmaëaç ca boddhavyaà gahanä karmaëo gatiù ||
- •Karmaëy akarma yaù paçyed akarmaëi ca karma yaù | sa buddhimän manuñyeñu sa yuktaù kåtsna-karma-kåt ||
- •Yasya sarve samärambhäù käma-saàkalpa-varjitäù | jïänägni-dagdha-karmäëaà tam ähuù paëòitaà budhäù ||
- •Tyaktvä karma-phaläsaìgaà nitya-tåpto niräçrayaù | karmaëy abhipravåtto’pi naiva kiàcit karoti saù ||
- •Niräçér yata-cittätmä tyakta-sarva-parigrahaù | çäréraà kevalaà karma kurvan näpnoti kilbiñam ||
- •Yadåcchä-läbha-santuñöo dvandvätéto vimatsaraù | samaù siddhäv asiddhau ca kåtväpi na nibadhyate ||
- •Gata-saìgasya muktasya jïänävasthita-cetasaù | yajïäyäcarataù karma samagraà praviléyate ||
- •Brahmärpaëaà brahma havir brahmägnau brahmaëä hutam | brahmaiva tena gantavyaà brahma-karma-samädhinä ||
- •Daivam eväpare yajïaà yoginaù paryupäsate | brahmägnäv apare yajïaà yajïenaivopajuhvati ||
- •Çroträdénéndriyäëy anye saàyamägniñu juhvati | çabdädén viñayän anya indriyägniñu juhvati ||
- •Sarväëéndriya-karmäëi präëa-karmäëi cäpare | ätma-saàyama-yogägnau juhvati jïäna-dépite ||
- •Dravya-yajïäs tapo-yajïä yoga-yajïäs tathäpare | svädhyäya-jïäna-yajïäç ca yatayaù saàçita-vratäù ||
- •Apäne juhvati präëaà präëe’pänaà tathäpare | präëäpäna-gaté ruddhvä präëäyäma-paräyaëäù ||
- •Apare niyatähäräù präëän präëeñu juhvati | sarve’py ete yajïa-vido yajïa-kñapita-kalmañäù ||
- •Yajïa-çiñöämåta-bhujo yänti brahma sanätanam | näyaà loko’sty ayajïasya kuto’nyaù kuru-sattama ||
- •Evaà bahu-vidhä yajïä vitatä brahmaëo mukhe | karmajän viddhi tän sarvän evaà jïätvä vimokñyase ||
- •Çreyän dravya-mayäd yajïäj jïäna-yajïaù parantapa | sarvaà karmäkhilaà pärtha jïäne parisamäpyate ||
- •Tad viddhi praëipätena paripraçnena sevayä | upadekñyanti te jïänaà jïäninas tattva-darçinaù ||
- •Yaj jïätvä na punar moham evaà yäsyasi päëòava | yena bhütäny açeñeëa drakñyasy ätmany atho mayi ||
- •Api ced asi päpebhyaù sarvebhyaù päpa-kåttamaù | sarvaà jïäna-plavenaiva våjinaà santariñyasi ||
- •Yathaidhäàsi samiddho’gnir bhasmasät kurute’rjuna | jïänägniù sarva-karmäëi bhasmasät kurute tathä ||
- •Na hi jïänena sadåçaà pavitram iha vidyate | tat svayaà yoga-saàsiddhaù kälenätmani vindati ||
- •Çraddhäväàl labhate jïänaà tatparaù saàyatendriyaù | jïänaà labdhvä paräà çäntim acireëädhigacchati ||
- •Ajïaç cäçraddadhänaç ca saàçayätmä vinaçyati | näyaà loko’sti na paro na sukhaà saàçayätmanaù ||
- •Yoga-saànyasta-karmäëaà jïäna-saàchinna-saàçayam | ätmavantaà na karmäëi nibadhnanti dhanaïjaya ||
- •Tasmäd ajïäna-saàbhütaà håt-sthaà jïänäsinätmanaù | chittvainaà saàçayaà yogam ätiñöhottiñöha bhärata ||42||
- •Atha païcamo’dhyäyaù
- •Arjuna uväca— saànyäsaà karmaëäà kåñëa punar yogaà ca çaàsasi | yac chreya etayor ekaà tan me brühi suniçcitam ||
- •Saànyäsaù karma-yogaç ca niùçreyasa-karäv ubhau | tayos tu karma-saànyäsät karma-yogo viçiñyate ||
- •Jïeyaù sa nitya-saànyäsé yo na dveñöi na käìkñati | nirdvandvo hi mahä-bäho sukhaà bandhät pramucyate ||
- •Säàkhya-yogau påthag bäläù pravadanti na paëòitäù | ekam apy ästhitaù samyag ubhayor vindate phalam ||
- •Yat säàkhyaiù präpyate sthänaà tad yogair api gamyate | ekaà säàkhyaà ca yogaà ca yaù paçyati sa paçyati ||
- •Saànyäsas tu mahäbäho duùkham äptum ayogataù | yoga-yukto munir brahma na cireëädhigacchati ||
- •Yoga-yukto viçuddhätmä vijitätmä jitendriyaù | sarva-bhütätma-bhütätmä kurvann api na lipyate ||
- •Brahmaëy ädhäya karmäëi saìgaà tyaktvä karoti yaù | lipyate na sa päpena padma-patram ivämbhasä ||
- •Käyena manasä buddhyä kevalair indriyair api | yoginaù karma kurvanti saìgaà tyaktvätma-çuddhaye ||
- •Yuktaù karma-phalaà tyaktvä çäntim äpnoti naiñöhikém | ayuktaù käma-käreëa phale sakto nibadhyate ||
- •Sarva-karmäëi manasä saànyasyäste sukhaà vaçé | nava-dväre pure dehé naiva kurvan na kärayan ||
- •Na kartåtvaà na karmäëi lokasya såjati prabhuù | na karma-phala-saàyogaà svabhävas tu pravartate ||14||
- •Nädatte kasya cit päpaà na caiva sukåtaà vibhuù | ajïänenävåtaà jïänaà tena muhyanti jantavaù ||
- •Jïänena tu tad ajïänaà yeñäà näçitam ätmanaù | teñäm ädityavaj jïänaà prakäçayati tatparam ||
- •Gacchanty apunar-ävåttià jïäna-nirdhüta-kalmañäù ||
- •Vidyä-vinaya-saàpanne brähmaëe gavi hastini | çuni caiva çvapäke ca paëòitäù sama-darçinaù ||
- •Ihaiva tair jitaù sargo yeñäà sämye sthitaà manaù | nirdoñaà hi samaà brahma tasmäd brahmaëi te sthitäù ||
- •Bähya-sparçeñv asaktätmä vindaty ätmani yat sukham | sa brahma-yoga-yuktätmä sukham akñayam açnute ||
- •Ye hi saàsparçajä bhogä duùkha-yonaya eva te |
- •Çaknotéhaiva yaù soòhuà präk çaréra-vimokñaëät | käma-krodhodbhavaà vegaà sa yuktaù sa sukhé naraù ||
- •Yo’ntaù-sukho’ntarärämas tathäntar-jyotir eva yaù | sa yogé brahma-nirväëaà brahma-bhüto’dhigacchati ||
- •Labhante brahma-nirväëam åñayaù kñéëa-kalmañäù | chinna-dvaidhä yatätmänaù sarva-bhüta-hite ratäù ||
- •Käma-krodha-viyuktänäà yaténäà yata-cetasäm | abhito brahma-nirväëaà vartate viditätmanäm ||
- •Bhoktäraà yajïa-tapasäà sarva-loka-maheçvaram | suhådaà sarva-bhütänäà jïätvä mäà çäntim åcchati ||
- •Vikalpa-çaìkäpohena yenaivaà säìkhya-yogayoù |
- •Iti çrémat-paramahaàsa-parivräjakäcärya-çré-viçveçvara-sarasvaté-päda-çiñya-çré-madhusüdana-sarasvaté-viracitäyäà çrémad-bhagavad-gétä-güòhärtha-dépikäyäm
- •Iti särärtha-darçinyäà harñiëyäà bhakta-cetasäm |
- •Iti çrémad-bhagavad-gétopaniñad-bhäñye païcamo’dhyäyaù
- •Atha ñañöho’dhyäyaù
- •Anäçritaù karma-phalaà käryaà karma karoti yaù | sa saànyäsé ca yogé ca na niragnir na cäkriyaù ||1||
- •Yaà saànyäsam iti prähur yogaà taà viddhi päëòava | na hy asaànyasta-saàkalpo yogé bhavati kaçcana ||
- •Ärurukñor muner yogaà karma käraëam ucyate | yogärüòhasya tasyaiva çamaù käraëam ucyate ||
- •Yadä hi nendriyärtheñu na karmasv anuñajjate | sarva-saàkalpa-saànyäsé yogärüòhas tadocyate ||4||
- •Uddhared ätmanätmänaà nätmänam avasädayet | ätmaiva hy ätmano bandhur ätmaiva ripur ätmanaù ||5||
- •Bandhur ätmätmanas tasya yenätmaivätmanä jitaù | anätmanas tu çatrutve vartetätmaiva çatruvat ||6||
- •Jitätmanaù praçäntasya paramätmä samähitaù | çétoñëa-sukha-duùkheñu tathä mänäpamänayoù ||
- •Jïäna-vijïäna-tåptätmä küöastho vijitendriyaù | yukta ity ucyate yogé sama-loñöäçma-käïcanaù ||
- •Suhån-miträry-udäséna-madhyastha-dveñya-bandhuñu | sädhuñv api ca päpeñu sama-buddhir viçiñyate ||
- •Yogé yuïjéta satatam ätmänaà rahasi sthitaù | ekäké yata-cittätmä niräçér aparigrahaù ||
- •Vyäkhyätåtve’pi me nätra bhäñya-käreëa tulyatä |
- •Yuïjann evaà sadätmänaà yogé niyata-mänasaù | çäntià nirväëa-paramäà mat-saàsthäm adhigacchati ||
- •Nätyaçnatas tu yogo’sti na caikäntam anaçnataù | na cätisvapna-çélasya jägrato naiva cärjuna ||
- •Yuktähära-vihärasya yukta-ceñöasya karmasu | yukta-svapnävabodhasya yogo bhavati duùkha-hä ||
- •Yadä viniyataà cittam ätmany evävatiñöhate | niùspåhaù sarva-kämebhyo yukta ity ucyate tadä ||
- •Yathä dépo niväta-stho neìgate sopamä småtä | yogino yata- cittasya yuïjato yogam ätmanaù ||
- •Saàkalpa-prabhavän kämäàs tyaktvä sarvän açeñataù | manasaivendriya-grämaà viniyamya samantataù ||
- •Çanaiù çanair uparamed buddhyä dhåti-gåhétayä | ätma-saàsthaà manaù kåtvä na kiàcid api cintayet ||
- •Yato yato niçcarati manaç caïcalam asthiram | tatas tato niyamyaitad ätmany eva vaçaà nayet ||
- •Praçänta-manasaà hy enaà yoginaà sukham uttamam | upaiti çänta-rajasaà brahma-bhütam akalmañam ||
- •Yuïjann evaà sadätmänaà yogé vigata-kalmañaù | sukhena brahma-saàsparçam atyantaà sukham açnute ||28||
- •Sarva-bhüta-stham ätmänaà sarva-bhütäni cätmani | ékñate yoga-yuktätmä sarvatra sama-darçanaù ||29||
- •Yo mäà paçyati sarvatra sarvaà ca mayi paçyati | tasyähaà na praëaçyämi sa ca me na praëaçyati ||
- •Sarva-bhüta-sthitaà yo mäà bhajaty ekatvam ästhitaù | sarvathä vartamäno’pi sa yogé mayi vartate ||
- •Ätmaupamyena sarvatra samaà paçyati yo’rjuna | sukhaà vä yadi vä duùkhaà sa yogé paramo mataù ||
- •Arjuna uväca— yo’yaà yogas tvayä proktaù sämyena madhusüdana | etasyähaà na paçyämi caïcalatvät sthitià sthiräm ||
- •Caïcalaà hi manaù kåñëa pramäthi balavad dåòham | tasyähaà nigrahaà manye väyor iva suduñkaram ||
- •Asaàçayaà mahäbäho mano durëigrahaà calam | abhyäsena tu kaunteya vairägyeëa ca gåhyate ||
- •Asaàyatätmanä yogo duñpräpa iti me matiù |
- •Vaçyätmanä tu yatatä çakyo’väptum upäyataù ||
- •Arjuna uväca— ayatiù çraddhayopeto yogäc calita-mänasaù | apräpya yoga-saàsiddhià käà gatià kåñëa gacchati ||
- •Kaccin nobhaya-vibhrañöaç chinnäbhram iva naçyati | apratiñöho mahäbäho vimüòho brahmaëaù pathi ||
- •Etan me saàçayaà kåñëa chettum arhasy açeñataù | tvad-anyaù saàçayasyäsya chettä na hy upapadyate ||
- •Pärtha naiveha nämutra vinäças tasya vidyate | na hi kalyäëa-kåt kaçcid durgatià täta gacchati ||
- •Çucénäà çrématäà gehe yoga-bhrañöo’bhijäyate ||
- •Atha vä yoginäm eva kule bhavati dhématäm | etad dhi durlabhataraà loke janma yad édåçam ||
- •Tatra taà buddhi-saàyogaà labhate paurvadehikam yatate ca tato bhüyaù saàsiddhau kurunandana ||
- •Pürväbhyäsena tenaiva hriyate hy avaço’pi saù | jijïäsur api yogasya çabda-brahmätivartate ||
- •Prayatnäd yat tu yogé saàçuddha-kilbiñaù | aneka-janma-saàsiddhas tato yäti paräà gatim ||
- •Tapasvibhyo’dhiko yogé jïänibhyo’pi mato’dhikaù | karmibhyaç cädhiko yogé tasmäd yogé bhavärjuna ||
- •Yoginäm api sarveñäà mad-gatenäntarätmanä | çraddhävän bhajate yo mäà sa me yuktatamo mataù ||
- •Iti çrémat-paramahaàsa-parivräjakäcärya-çré-viçveçvara-sarasvaté-päda-çiñya-çré-madhusüdana-sarasvaté-viracitäyäà çrémad-bhagavad-gétä-güòhärtha-dépikäyäm adhyätma-yogo näma ñañöho’dhyäyaù
- •Iti särärtha-darçinyäà harñiëyäà bhakta-cetasäm |
- •Iti çrémad-bhagavad-gétopaniñad-bhäñye ñañöho’dhyäyaù
Iti çrémad-bhagavad-gétopaniñad-bhäñye ñañöho’dhyäyaù
||6||
1 Only found in manu.
2 This is a reference to chapter 11.25. See VCT to 18.28.
3 akämasya kriyä käcid dåçyate neha karhicit | yad yad dhi kurute kiàcit tat tat kämasya ceñöitam || [manu 2.4]
Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]