Saànyäsaù karma-yogaç ca niùçreyasa-karäv ubhau | tayos tu karma-saànyäsät karma-yogo viçiñyate ||

çrédharaù : atrottaraà çré-bhagavän uväca—saànyäsa iti | ayaà bhävaù— na hi vedänta-vedyätma-tattvajïaà prati karma-yogam ahaà bravémi | yataù pürvoktena saànyäsena virodhaù syät | api tu dehätmäbhimäninaà tväà bandhu-vadhädi-nimitta-çoka-mohädi-kåtam enaà saàçayaà dehätma-viveka-jïänäsinä chittvä paramätma-jïänopäya-bhütaà karma-yogam ätiñöheti bravémi | karma-yogena çuddha-cittasyätma-tattva-jïäne jäte sati tat-paripäkärthaà jïäna-niñöhäìgatvena saànyäsaù pürvam uktaù | evaà saty aìga-pradhänayor vikalpa-yogät saànyäsaù karma-yogaç cety etäv ubhäv api bhümikä-bhedena samuccitäv eva niùçreyasaà sädhayataù | tathäpi tu tayor madhye tu karma-saànyäsät sakäçät karma-yogo viçiñöo bhavatéti ||2||

madhusüdanaù : evam arjunasya praçne tad-uttaram çré-bhagavän uväca—saànyäsa iti | niùçreyasa-karau jïänotpatti-hetutvena mokñopayoginau | tayos tu karma-saànyäsäd anadhikäri-kåtät karma-yogo viçiñyate çreyän adhikära-sampädakatvena ||2||

viçvanäthaù : karma-yogo viçiñyata iti jïäninaù karma-karaëe na ko’pi doñaù | pratyuta niñkäma-karmaëä citta-çuddhi-däròhyäj jïäna-däròhyam eva syät | saànyäsinas tu kadäcit citta-vaiguëye sati tad-upaçamanärthaà kià karma niñiddham ? jïänäbhyäsa-pratibandhakaà tu citta-vaiguëyam eva | viñaya-grahaëe tu väntäçitvam eva syäd iti bhävaù ||2||

baladevaù : evaà påñöaù çré-bhagavän uväca—saànyäsa iti | niùçreyasa-karau mukti-hetü | karma-saànyäsäj jïäna-yogäd viçiñyate çreñöho bhavati | ayaà bhävaù—na khalu labdha-jïänasyäpi karma-yogo doñävahaù | kintu jïäna-garbhatväj jïäna-däròhya-kåd eva | jïäna-niñöhatayä karma-sannyäsinas tu citta-doñe sati tad-doña-vinäçäya karmänuñöheyaà pratiñedhaka-çästrät | karma-tyäga-väkyäni tv ätmani ratau satyäà karmäëi taà svayaà tjayantéty ähuù | tasmät sukaratväd apramädatväj jïäna-garbhatväc ca karma-yogaù çreyän iti ||2||

(5.3)

Jïeyaù sa nitya-saànyäsé yo na dveñöi na käìkñati | nirdvandvo hi mahä-bäho sukhaà bandhät pramucyate ||

çrédharaù : kuta ity apekñäyäà saànyäsitvena karma-yoginaà stuvaàs tasya çreñöhatvaà darçayati jïeya iti | räga-dveñädi-rähityena parameçvarärthaà karmäëi yo’nutiñöhati sa nityaà karmänuñöhäna-käle’pi saànyäséty evaà jïeyaù | tatra hetuù nirdvandvo räga-dveñädi-dvandva-çünyo hi çuddha-citto jïäna-dvärä sukham anäyäsenaiva bandhät saàsärät pramucyate ||3||

madhusüdanaù : tam eva karma-yogaà stauti jïeya iti tribhiù | sa karmaëi pravåtto’pi nityaà saànyäséti jïeyaù | ko’sau ? yo na dveñöi bhagavad-arpaëa-buddhyä kriyamäëaà karma niñphalatva-çaìkayä | na käìkñati svargädikam | nirdvandvo räga-dveña-rahito hi yasmät sukham anäyäsena he mahäbäho bandhäd antaùkaraëäçuddhi-rüpäj jïäna-pratibandhät pramucyate nityänitya-vastu-vivekädi-prakarñeëa mukto bhavati ||3||

viçvanäthaù : na ca sannyäsa-präpyo mokño’kåta-saànyäsenaiva tena na präpya iti väcyam ity äha jïeya iti | sa tu çuddha-cittaù karmé nitya-saànyäsé eva jïeyaù | he mahäbäho iti mukti-nagaréà jetuà sa eva mahävéra iti bhävaù ||3||

baladevaù : kuto viçiñyate taträha jïeya iti | sa viçuddha-cittaù karma-yogé nitya-saànyäsé | sa sarvadä jïäna-yoga-niñöho jïeyaù | yaù karmäntargatätmänubhavänanda-paritåptas tato’nyat kiàcit na käìkñati na ca dveñöi | nirdvandvo dvandva-sahiñëuù sukham anäyäsena sukara-karma-niñöhayety arthaù ||3||

(5.4)