Hariù oà tat sat

çré-veda-vyäsa-praëéta-mahäbhäratäntargatä

çré-çrémad-bhagavad-gétä

(1)

Atha prathamo’dhyäyaù arjuna-viñäda-yogaù

(1.1)

dhåtaräñöra uväca—

dharma-kñetre kuru-kñetre samavetä yuyutsavaù |

mämakäù päëòaväç caiva kim akurvata saàjaya ||

çrédharaù :

çeñäçeña-mukha-vyäkhyä-cäturyaà tv eka-vaktrataù |

dadhänam adbhutaà vande paramänanda-mädhavam ||

çré-mädhavaà praëamyo mädhavaà viçveçam ädarät |

tad-bhakti-yantritaù kurve gétä-vyäkhyäà subodhiném ||

bhäñya-kära-mataà samyak tad-vyäkhyätå-giras tathä |

yathämati samälocya gétä-vyäkhyäà samärabhe ||

gétä vyäkhyäyate yasyäù päöha-mätra-prayatnataù |

seyaà subodhiné öékä sadä dhyeyä manéñibhiù ||

iha khalu sakala-loka-hitävatäraù parama-käruëiko bhagavän devaké-nandanas tattväjïäna-vijåmbhita-çoka-moha-bhraàçita-vivekatayä nija-dharma-parityäga-pürvaka-para-dharmäbhisandhinam arjunaà dharma-jïäna-rahasyopadeça-plavena tasmäc choka-moha-sägaräd uddadhära | tam eva bhagavad-upadiñöam arthaà kåñëa-dvaipäyanaù saptabhiù çloka-çatair upanibabandha | tatra ca präyaçaù çré-kåñëa-mukhäd viniùsåtän eva çlokän alikhat | käàçcit tat-saìgataye svayaà ca vyaracayat | yathoktaà gétä-mähätmye—

gétä sugétä kartavyä kim anyaiù çästra-vistaraiù |

yä svayaà padmanäbhasya mukha-padmäd viniùsåtä || iti |

tatra tävad dharmakñetre ity-ädinä | viñédann idam abravéd ity antena granthena çré-kåñëärjuna-saàväda-prastäväya kathä nirüpyate | tataù param äsamäptes tayor dharma-jïänärthe saàvädaù | tatra dharma-kñetra ity-ädinä çlokena dhåtaräñörena hastinäpura-sthitaà sva-särathià samépasthaà saïjayaà prati kurukñetra-våttänte påñöhe saïjayo hastinäpurasthito’pi vyäsa-prasäda-labdha-divya-cakñuù kurukñetra-våttäntaà säkñät paçyann iva dhåtaräñöräya nivedayämäsa | dåñövä tu päëòavänékam ity-ädinä |

dhåtaräñöra uväceti | dharmakñetra iti | bhoù saïjaya | dharmakñete dharma-bhümau kurukñetre | dharma-kñetra iti kurukñetra-viçeñaëam | eñäm ädi-puruñaù kaçcit kuru-nämä babhüva | tasya kuror dharma-sthäne mämakä mat-puträù päëòu-puträç ca yuyutsavo yoddhum icchantaù samavetäù militäù santaù kim akurvata kià kåtavantaù ||1||

madhusüdanaù : oà namaù paramahaàsäsvädita-caraëa-kamala-cin-makarandäya bhakta-jana-mänasa-niväsäya çrémad-rämacandräya ||

bhagavat-päda-bhäñyärtham älocyätiprayatnataù |

präyaù pratyakñaraà kurve gétä-güòhärtha-dépikäm ||2||

sa-hetukasya saàsärasyätyantoparamätmakam |

paraà niçreyasaà gétä-çästrasyoktaà prayojanam ||3||

saccidänanda-rüpaà tat pürëaà viñëoù paraà padam |

yat-präptaye samärabdhä vedäù käëòa-trayätmakäù ||4||

karmopästis tathä jïänam iti käëòa-trayaà kramät |

tad-rüpäñöädaçädhyäyair gétä käëòa-trayätmikä ||5||

ekam ekena ñaökena käëòam atropalakñayet |

karma-niñöhä-jïäna-niñöhe kathite prathamäntyayoù ||6||

yataù samuccayo nästi tayor ativirodhataù |

bhagavad-bhakti-niñöhä tu madhyame parikértitä ||7||

ubhayänugatä sä hi sarva-vighnäpanodiné |

karma-miçrä ca çuddhä ca jïäna-miçrä ca sä tridhä ||8||

tatra tu prathame käëòe karma tat-tyäga-vartmanä |

tvaà-padärtho viçuddhätmä sopapattir nirüpyate ||9||

dvitéye bhagavad-bhakti-niñöhä-varëana-vartmanä |

bhagavän paramänandas tat-padärtho’vadhäryate ||10||

tåtéye tu tayor aikyaà väkyärtho varëyate sphuöam |

evam apy atra käëòänäà sambandho’sti parasparam ||11||

pratyadhyäyaà viçeñas tu tatra tatraiva vakñyate |

mukti-sädhana-parvedaà çästrärthatvena kathyate ||12||

niñkäma-karmänuñöhänaà tyägät kämya-niñiddhayoù |

taträpi paramo dharmo japa-stuty-ädikaà hareù ||13||

kñéëa-päpasya cittasya viveke yogyatä yadä |

nityänitya-vivekas tu jäyate sudåòhas tadä ||14||