IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы

Үй тапсырмасы: Дәрісті оқу

Білімді бағалау: Белсенді студенттерді бағалау

VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы

Мұғалімнің аты жөні __Сейтқадырова А.С.______

Баланстың қанағаттанғысыз құрылымын анықтау барысында критериилерді есептеу

2009 Жылдағы ақ «Халық Банкінің Зейнетақы қоры»-ның мәліметтері негізіндегі баланс активінің өтімділік дәрежесі және оның пассивінің төлеу мерзімінің шұғылдығы бойынша баптардың өзгерісі

чАктив	Сомасы	Пассив	Сомасы	Төлеу артықтығы (+) жетпеушілігі (-)
1. Ең өтімді активтер	89000583	1. Тез төленуге тиісті міндеттемелер	68991126	+200009457
2. Тез өтімді активтер	100511720	2. Қысқа мерзімді міндеттемелер	51508489	+49003231
3. Баяу өткізілетін активтер	55502199	3. Ұзақ мерзімді міндеттемелер	232083135	-176580936
4. Қиын өткізілетін активтер	657289614	4. Тұрақты міндеттемелер	549721366	+107568248
Жиыны	902304116	Жиыны	9023041116	-

Баяу өткізілетін активтерді ұзақ мерзімді міндеттемелермен салыстыру перспективалы өтімділікті бейнелейді және болашақ кірістер мен төлемдерді салыстыру негізінде төлем қабілеттілігін жобалауды көрсетеді, яғни кәсіпорынның бұдан алыс алдағы уақытқа қаржылық жағдайының жақсаруы немесе нашарлауын алдын-ала біліп отыруға мүмкіндік береді. Талданып отырған кәсіпорында 2009 жылдары төлем қаражаттарының айтарлықтай азшылығы болған.

Баланс активі мен пассиві баптарының төртінші тобының жиындарын салыстыру кәсіпорынның оның иеленушілері алдындағы міндеттемелерін орындау мүмкіндіктерін аз екендігін көрсетеді. Бірақ бұл кәсіпорын жабылатын кезде ғана керек болады, ал үздіксіз принціпін сақтау немесе жұмыс жасап жатқан кәсіпорын үшін шаруашылық субьектінің өз меншікті айналым капиталының болуы талап етіледі. Ол үшін келесі теңсіздік сақталуы тиіс: А4 < П4, яғни меншікті қаражаттардың көзі иммобильді активтерден көп болуы керек, алайда Қорда бұл теңсіздік керісінше.

А1>П1 А3>П3

А2>П2 А4 <П4

8900583< 68991126

100511720 >51508489

55502199 < 232083135

657289614 > 549721366 осы көрсеткіштерді салыстыра отырып баланстық өтімді емес екендігін көре аламыз.

Баланс активтерінің құрамы мен құрылымының динамикасын талдау- кәсіпорынның барлық мүліктерінің және оның жекелеген түрлерінің абсолютті және салыстырмалы арту немесе кему мөлшерін белгілеуге мүмкіндік береді.

Қаржылық маңызды элементі болып саналатын активтерді, талдау барысында, осы активтердің нақты қолда бары, құрамы, құрылымы және оларда болған өзгерістер зерттеледі. Активтердің жалпы құрылымын және оның жеке топтарын талдау, олардың рационалды таратылуын талқылауға мүмкіндік береді.

АҚ «Халық Банкінің Зейнетақы қоры» есепті кезеңнің соңында баланс валютасындағы активтердің жалпы көрсеткіші 27 826 265 теңгені құрап отыр, ал есепті кезеңнің аяғында 26 785 647. Баланс валютасының 2009 мен 2010 жылға қарағанда 1,03 пайызға өскендігін көруге болады. Бұл Қордың әрі қарайғы дамуын көрсеткендіктен, оның жұмысының 2009 жылы одан әрі жақсарғандығын көре аламыз, ал 2010 жылы баланс валютасының өсуі айтарлықтай көп болмағандықтан және инфлиця жағдайларын ескеретін болсақ, Қор қызметінің жеткілікті түрде жақсармағандығын көруге болады. Дегенмен өсім бар, сол себептен Қор қызметіне оң баға беруге болады.

Қысқа және ұзақ мерзімді активтердің қатынасы 2011 жылы қысқа мерзімді активтер баланс валютасында 2009 жылы 0,5 болып, қарыз капиталы мен меншікті капитал қатынасының коэффициенті 0,9-дан кем болып отыр.

Талдаушының маңызды жұмысы-к.о-ң қаржылық жағдайын, оның қаржылық тұрақтылығы дәрежесі б/ша топтауға мүмкіндік беретін абсолютті көрсеткіштерін зерттеу.

Қаржылық тұрақтылықтың абсолютті көрсеткіштері: ТМҚ-ң олардың қалыптастыру көздерімен қамтамасыз етілу дәрежесін көрсететін көрс-р.

Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын бағалау

№	Көрсеткіш	Көрсеткіш мақсаты	Есептеу формуласы	Қолайлы мәні
1	Тәуелсіздік коэф-і	М.к-ң к.о активтерін қалыптасытыру көзінің жалпы көлеміндегі үлесін сипаттайды. Ол б/ша к.о-ң қаншалықты деңгейде қарыз қаражатқа тәуелді екендігін және меншікті қаражатын қалай пайдаланатынын білуе болады	меншікті капитал/ авансталған капитал	0,5-0,6
2	Тәуелділік коэф-і	Қарыз қаражаттардың жиынтық капиталдағы үлесін сипаттайды. Авансталған капиталдағы қарыз үлес неғұрлым көп болса, соғұрлым к.о қаржыландырудың сыртқы көздері көбірек тәуелді болады.	қарыздық капитал/ авансталған капитал	0,4-0,5
3	Қаржыландыру коэф-і	Меншікті және таратылған капиталдың арақатынасын сипаттайды. Ол к.о активтерінің қай бөлігі меншікті қаражат есебінен, қай бөлігі қарыз қаражаты есебінен қаржыландыратынын көрс-і.	меншікті капитал/тартылған капиталға	>1