IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы

Үй тапсырмасы: Дәрісті оқу

Білімді бағалау: Белсенді студенттерді бағалау

VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы

Мұғалімнің аты жөні __Сейтқадырова А.С._________ 2010ж.

(қолы) мерзімі күні

17. Қаржы ресурстарын тарту түрлері

18. Несиелерді тарту артықшылықтары мен кемшіліктері

19. Облигациялар, векселдер шығару және стратегиялық инвестициялар артықшылығы мен кемшіліктері

20. Акцияларды жеке адамдар арасында тарту мен көпшілік арасында тарту артықшылығы мен кемшіліктері

Қаржы ресурстарынсыз бизнес жасау мүмкін емес, бірақ қазір елімізде қаржы ресурстарын тарту үлкен қиындықтар туғызып отыр. Қолайлы қаржы-у тізбесін таңдау қиын екенін суреттеп беру үшін ең кең тараған қарж-у көзедерінің артықшылығы мен кемшілігінің салыстырмалы кестесі төмендегідей.

І Несиелерді тарту

а) теңгелік банк несиелері

б) валюталық несиелер

артықшылықтары	кемшіліктері
АҚ көп адамдар қарамағында болмайды.% өзіндік құнға жатқызылады, яғни салықтан қорғайды. Несиені алу мен өтеудің қолайлылығы АК құнсыздануы болмайды % өзіндік құнға жатқызылады, яғни салықтан қорғайды. Несиені алу мен өтеудің қолайлылығы	Несиелік % жоғары болуы. Қысқа мерзімді әдетте қалпына келетін несиелік түрде беріледі. Кепілдік талап етіледі. Өзге қаржыландыру түрлерін пайдалану кедергі болуы немесе оның құнын жоғарлатып жіберуі мүмкін. Валюталық тәуекел деңгейі өсіп кетпеуі үшін одан табыс алынуы керек. Кепілдік талап етілуі. Өзге қаржыландыру түрін пайдалану кедергі болуы немесе оның құнын жоғарлататып жіберуі мүмкін.

ІІ Меншікті капитал (таза пайда мен амортизация)

АК көп адамның қарамағында болмайды

Меншік иелері мен арада дау жанжал туу мүмкін

ІІІ Лизинг

АК көп адамның қарамағында болмайды. Мүлік құнын кейінге шегеріп төлеу. Лизингтік төлемдер өнімнің өзіндік құнына қосылады. Лизингтік құрал жабдық келісімшартқа кепілдік болады. Лизингтік төлемдердің өтелмеуі банкротқа ұшыратпайды. Лизинг тұтынушы – кіші кн-ң лизинг келісімшарт б-ша төлемдері ҚҚС тыс босатылады. Құрал жабдықтың құны өтелгенге дейін оның сапасын тексеріп белу мүмкіндігі бар

Лизинг тұтынушының құрал-жабдықтың амортизация өнімнің өзіндік құнына қосылмайды. Өтімді емес жабдыққа қосымша жабдықтау қажет. Лизинг келісімшартында шектеулер көп

ІҮ Акцияларды жеке адамдар арасында тарату

Қарыз көлемі өзгермейді. Акциялар б-ша дивидендтер төлеу міндетті емес және банкротқа ұшырау қаупі жоқ. Әрі қарай қосымша қаржыландыру көздерін тарту мүмкіндігі бар

АК көп адамның қарамағында болады. Акцияны қосымша шығару көп жағдайда шектеулермен байланысты

Ү Акцияларды көпшілік арасында тарату

Акциялар б-ша дивидендтер төлеу міндетті емес және банкротқа ұшырау қаупі жоқ. Акциялар өтімділігі артады, кн-ң беделі рейтингі көтеріледі. Айтарлықтай инвестиция тарту жеңілдетеді

АК көп адамнаі қарамағында болады. Акцияларды қосымша шығару жоғары трансакциялық шығындарды қажет етеді. Ықтималды инвесторға қаржылық ақпарат беру жайлы талаптар жоғары болады. Азаматтар мен ықтималды инвесторлар көпшілік арасында акция тартуға сақтықпен қарауы. Акцияларды табысты тарту үшін АК көпшіліктің қолында болуы керек

ҮІ Облигация шығару

АК көп адамның қарамағында болмайды. Ұзақ инвестордың ақша капиталын тарту мүмкіндігі болады. Қосымша қаржыландыруға әрі қарай кедергі болуы мүмкін. Қамтамасыз етілмеген облигациялар шығару үшін қоғам кемінде 3 жыл жұмыс атқаруы керек

Қайталама нарықтың өтімділігінің жоқтығы. Нарықтың % мөлшерлемесі тым жоғары. Корпоративтік облигацияның % пайда салығы мөлшерінде салық салынады.

ҮІІ Вексельдер шығару

АК көп қолда болмайды.% салық салынатын пайдадан төленеді. Шығару рәсімдерінің қарапайымдылығы. Есеп айырысу және несиеге кепілдік ретінде пайдалану мүмкіндігі бар

Қысқа мерзімді қаржыландыру түрінде пайдалану Айтарлықтай үлкен сомалар тартудың шектеулі болуы. Өтімділігі жоғары емес

ҮІІІ Стратегиялық инвестициялар

Ст инвестор қаржы қаражаттары мен қоса тех-қ, басқарушылық көмек көрсетеді. Ауқымды инвестициялар тарту едәуір жеңіл болады

Шектулі шарттар (компанияның директорлар кеңесіненсорын алу, көп акцияны немесе көп уақытқа бақылау пакетін беру)

Кәсіперлік тәуекелдігі

Кәсіпкерлік тәуекелдік – белгіленген іс шара іске аспаған, сондай-ақ басқару шешімдерін қабылдау кезінде қателіктер жіберген жағдайда кәсіпкердің зиян шегу ықтималдылығын айтамыз

Кәсіпкерлік тәуекелдер қызметті жүзеге асыру нәтижесінде көптеген факторлардың әсерінен туындайды.

Ішкі факторларға: басшының және қызметкердің жіберген қателіктері, дұрыс шешім қабылдай алмауы, тәжиребесіздігі, өзгермелі жағдайға тез бейімделе алмауы, кәсіпкердің білімі мен біліктілігі, нақты жағдайды талдау және болашақты болжау мүмкіншілігі және т.б. жатады

Сыртқы факторларға:инфляция, банктік %ставкалары мен кедендік рәсімдеу жүйесінің өзгеруі, нормативтік құқықтық актлерімен заңнамалардағы өзгерістермен толықтырулар, бәсекелі орта, саяси жағдайлар , елдегі эк-қ жағдай және т.б. жатады

Кәсіпкерләк тәуекелді:

1. өндірістік тәуекел – өнім қндіру кезінде немесе өндірістік қызмет үрдісінде туындайды

Себептері: жоспарлаған өндіріс көлемінің төмендеуін, кәсіпкердің тапсырыс берушілермен жасаған келісімі б-ша өз міндеттемелерін орындай алмау ықтималдығын материалдық еңбек шығынының өсімін және баға саясатындағы қателіктер және т.б жатқызуға болады

2. коммерциялық тәуекел – өнімді сату мен, шикізаттар мен мат-ы сатып алумен және т.б. байланысты орын алады

Себептері: шикізат тапшылығы немесе шикізаттар мен мат-ы өз уақытында және қажетті көлемде қамтамасыз ете алмау, логистика жөніндегі кемшіліктер және т.б. жатады

3. қаржылық тәуекел – кәсіпкердің қаржы институттарымен қарым қатынас негізінде туындауы мүмкін. Ол ақшалай қаражаттарды жоғалту қаупін білдіреді. Қаржылық тәуекел инвляциялық тәуекелділігі, банк ставкаларының % өсуі, б.қ. Құнының төмендеуі және т.б. себептерге байл.пайда болады

Т.Рысқұлов атындығы Қазақ Экономикалық Университетінің Экономикалық колледжі

КҮНДЕЛІКТІ САБАҚ ЖОСПАРЫ

Күні________ пәні Ұйым қаржысы тобы Қаржы-01-04 Сабақ реті___19_____

Сабақ тақырыбы Кәсіперлік тәуекелдігі

Сабақтың мақсаты: Тақырып бойынша талдау

Білімділік: Ұйым қаржысынан білімділікті арттыру

Дамытушылық: Студенттердің білім деңгейін дамыту

Тәрбиелік: Білімді тұлға тәрбиелеу

Сабақтың типі: Дәріс

Сабақтың әдісі Жаңа сабақты меңгеру әдісі

Сабақтың жабдықталуы, көрнектілі : Заңдар ж\е норматив актілері, заңдар, кестелер.

Сабақтың барысы

Ұйымдастыру кезеңі : Амандасу, журнал толтыру, студенттерді түгендеу.

Үй тапсырмасын тексеру : сұрақтар қою арқылы.

Жаңа тақырып Кәсіпкерлік тәуекелдік – белгіленген іс шара іске аспаған, сондай-ақ басқару шешімдерін қабылдау кезінде қателіктер жіберген жағдайда кәсіпкердің зиян шегу ықтималдылығын айтамыз

Кәсіпкерлік тәуекелдер қызметті жүзеге асыру нәтижесінде көптеген факторлардың әсерінен туындайды.

Ішкі факторларға: басшының және қызметкердің жіберген қателіктері, дұрыс шешім қабылдай алмауы, тәжиребесіздігі, өзгермелі жағдайға тез бейімделе алмауы, кәсіпкердің білімі мен біліктілігі, нақты жағдайды талдау және болашақты болжау мүмкіншілігі және т.б. жатады

Сыртқы факторларға:инфляция, банктік %ставкалары мен кедендік рәсімдеу жүйесінің өзгеруі, нормативтік құқықтық актлерімен заңнамалардағы өзгерістермен толықтырулар, бәсекелі орта, саяси жағдайлар , елдегі эк-қ жағдай және т.б. жатады