
- •2. Ұйым қаржыларының атқаратын қызметтері .
- •4. Ұйым қаржысын ұйымдастыру принциптері
- •4. Ұйым қаржысын ұйымдастыру принциптері
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •4. Ұйым қаржысын ұйымдастыру принциптері
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •3. Басқа ұйымнан тегін алынған мүлік.
- •4. Мақсаттты қаржыландыру қаражатының инвестициялық ресурс нысандағы түсімі және басқа да түсім
- •1. Өткен жылдың бөлінбеген пайдасының сомасы
- •6. Қорлар.
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •Өткен сабақ бойынша сабақ сұрау
- •Тест материалдарын ұсыну
- •Есептер шығару
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •14. Ұйымның оперативті қаржы жұмысы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •1. Қаржы қаурыттылығы коэффициенті
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •1. Қаржы қаурыттылығы коэффициенті
- •3. Қаражат тарту коэффициенті:
- •5. Қаржылық тұрақтылықтың қорытындыланған коэффициенті
- •6. Капиталдандыру коэффициенті
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •3)Кумулятивті әдіс.
- •3) Кемімелі – қалдық әдісі.
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •42. Артық шығын құрамына кіретін шығындар, тұрақты және ауыспалы шығындар
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •1.Салықтар
- •2.Алымдар.
- •4.Мемлекеттік баж.
- •5.Кеден төлемдері:
- •1.Салықтар
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •«Халық банкінің зейнетақыкомпаниясының авансталынған капиталының құрамы мен құрылуы.
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •Пайыздық тәуекел
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •2009 Жылдағы ақ «Халық Банкінің Зейнетақы қоры»-ның мәліметтері негізіндегі баланс активінің өтімділік дәрежесі және оның пассивінің төлеу мерзімінің шұғылдығы бойынша баптардың өзгерісі
- •«Халық банкінің зейнетақыкомпаниясының авансталынған капиталының құрамы мен құрылуы.
- •IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
- •VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
- •2. Ұйым қаржыларының атқаратын қызметтері .
- •4. Ұйым қаржысын ұйымдастыру принциптері
- •3. Басқа ұйымнан тегін алынған мүлік.
- •4. Мақсаттты қаржыландыру қаражатының инвестициялық ресурс нысандағы түсімі және басқа да түсім
- •1. Өткен жылдың бөлінбеген пайдасының сомасы
- •6. Қорлар.
- •11. Ұйымды қаржыландырудың қарыз көздері:
- •12. Ұйымның есептік саясатындағы ақпарат құрамына кіретіндер және бухгалтерлік есеп қисабында көрсетілетін мәліметтер.
- •13. Қарыз капиталының құнын есептеу формулалары және кредитор банкіні таңдау мәселесін шешу үшін ескерілетін факторлар
- •14. Ұйымның оперативті қаржы жұмысы
- •16. Қарыз капиталың тиімділік қөрсеткіштері:
- •1. Қаржы қаурыттылығы коэффициенті
- •3. Қаражат тарту коэффициенті:
- •21. Кәсіперлік тәуекелдігі, түрлері, оған әсер ететін факторлар
- •22.Қаржы ресурстарының мәні және оны саралау
- •23. Қаржы ресурстарының қажеттілігін есептеу.
- •24. Меншікті капитал жеткіліктігі
- •25. Ұйымның негізгі қорларының құрамы мен құрылымы
- •26. Өндірістік қордың белсенді бөлігі
- •27. Өндірістік қордың енжарлы бөлігі
- •28. Ұйымның негізгі капиталы.
- •29. Кәсіпорын инвестициясы.
- •30. Инвестицияны пайдалану көздері:
- •31. Ұйымның айналым құралдары.
- •32. Ұйымның айналым қорлары
- •33. Ұйымдағы негізгі және көмекші материалдар
- •38. Айналым фазалары және әрбір фазадағы қаржылар рөлі
- •39. Ұйымның өнімді өндіруге және сатуға кеткен шығындары
- •41. Шығынды жоспарлаудың негізгі сатылары
- •42. Артық шығын құрамына кіретін шығындар, тұрақты және ауыспалы шығындар
- •43. Өнім мөлшерінің өзгеруіне шығынның әсерлену дәрежесі
- •44. Ұйымның жалпы табысы және оның жіктелуі
- •45. Кіріс пен шығыс туралы есепке кіретін көрсеткіштер
Т.Рысқұлов атындығы Қазақ Экономикалық Университетінің Экономикалық колледжі
КҮНДЕЛІКТІ САБАҚ ЖОСПАРЫ
Күні________ пәні Ұйым қаржысы тобы Қаржы-01-04 Сабақ реті___1______
Сабақ тақырыбы: «Қаржылар мазмұны. Ұйымдар қаржыларының мәні мен мақсаты, бағыты».
Сабақтың мақсаты: Тақырып бойынша талдау
Білімділік: Ұйым қаржысынан білімділікті арттыру
Дамытушылық: Студенттердің білім деңгейін дамыту
Тәрбиелік: Білімді тұлға тәрбиелеу
Сабақтың типі: Дәріс
Сабақтың әдісі Жаңа сабақты меңгеру әдісі
Сабақтың жабдықталуы, көрнектілі : Заңдар ж\е норматив актілері, заңдар, кестелер.
Сабақтың барысы
Ұйымдастыру кезеңі : Амандасу, журнал толтыру, студенттерді түгендеу.
Үй тапсырмасын тексеру : сұрақтар қою арқылы.
Жаңа сабақ
. . Ұйым қаржыларының мәні.Оның қарамағындағы барлық ақша қаражаттар жиынтығын, сондай-ақ оны қалыптастыру, бөлістіру және пайдалану жүйесін айтамыз, яғни к.о мен корпарациялардың қаржысы – олардың шар-қ қызметінің процесінде туындайтын ж/е капиталды, кіріс пен ақша қорын қалыптастыру, әрі оны пайдалану үшін қажет ақша қатынастарының жүйесі болып табылады.
IV. Жаңа сабақты бекіту: Сұрақтар қою арқылы
Үй тапсырмасы: Дәрісті оқу
Білімді бағалау: Белсенді студенттерді бағалау
VII. Сабақты қорыту: тест беру арқылы
Мұғалімнің аты жөні __Сейтқадырова А.С._________ 2010ж.
(қолы) мерзімі күні
Қаржылар мазмұны. Ұйымдар қаржыларының мәні мен мақсаты, бағыты.
1. Ұйым қаржыларының мәні.Оның қарамағындағы барлық ақша қаражаттар жиынтығын, сондай-ақ оны қалыптастыру, бөлістіру және пайдалану жүйесін айтамыз, яғни к.о мен корпарациялардың қаржысы – олардың шар-қ қызметінің процесінде туындайтын ж/е капиталды, кіріс пен ақша қорын қалыптастыру, әрі оны пайдалану үшін қажет ақша қатынастарының жүйесі болып табылады.
Капитал-активтің пайда болатын көзі.
Кіріс- тауар сатудан алынатын ж/е өзге де операциялар сонымен қатар сатудан тыс алынған түсіинің формасы б.т
Ақша қоры- тұтыну, жинақтау және резерв қорына бөлінеді, яғни ақша қоры, көзделген мақсатқа сәйкес қолданылатын шар-қ жүргізуші субьектілердің ақшалай қаражатаның бір бөлігі. Ол к.о айналымындағы ақшалай қаражаттың тек бір бөлігін ғана құрайды.
2. Ұйым қаржыларының атқаратын қызметтері .
капитал, кіріс, ақша қорын қалыптастыру
капитал, кіріс, ақша қорын пайдалану
бақылау функциясы
1 қызметі ұдайы өндіріс процесінің үздіксіздігін қамтамасыз ету үшін қажет. Тауар сатудан алынған түсімді бастапқы бөлу есебінен к.о-р қаржы жоспарында көрсетілетін арнай қоры пайда болады.
2 қызметі – капиталды, кірісті ж/е ақша қорын к.о-ң қаржы жоспарында қарастырылған мақсатында пайдалану.
Бұл функ-я мына процестерді атқарады:
1. Капиталды айналымнан тыс және айналымдағы активтеріне салуды айтамыз
2. Салық төлемін қамтамасыз ету
3. Бос ақша қаражатын ең өтімді активке салу
4. Кірісті тұтыну, даму ж/е резерв құру мақсатына салу.
5. Капиталды, кірісті және ақша қорын пайдаланудың есебін жүргізу.
3 қызметі- бақылау кірістің пайда болуына орай пайдаланылған кезде оны құндық, материалдық және мүліктік үйлесімінің сақталуын бақылау үшін қолданылады. Қаржыны бақылауға іске асыру құралына: б.е-тегі қаржы ақпараты жатады.
3. Ұйымның қаржылық қатынастар жүйесі. Ұйымның шар-қ іс-әрекеті барысында қаржылық қарым-қатынастар қалыптасады және ол 3 топтан құралады:
өзге кәсіпорын және ұйымдармен
өзінен жоғары тұратын және бірлесіп жұмыс атқаратын серіктестермен түзелетін кәсіпорын ішіндегі қарым-қатынас
қаржы несиелік жүйемен қарым-қатынас
4. Ұйым қаржысын ұйымдастыру принциптері
Ұйым қаржысын ұйымдастыру принциптері оның қызметінің мақсаттарымен және міндеттерімен тығыз бай/ы.
Ұйымның қаржысын ұйымдастыру принциптері:
ш-қ қызметте өзін-өзі реттеу – ұйым қолда бар, материалдық, еңбек және қаржы ресурстарының негізінде өндірістік және техникалық даму жөнінде шешім қабылдауға сондай-ақ оны іске асыруға толықтай дербестік береді
өзін-өзі өтеу және өзін-өзі қаржыландыру – өзін-өзі өтеу принципі ұйымды дамытуға салынған қаражат таза пайданың және амортизациялық аударымдардың есебінен өтелуге негізделген
айналым қаражатын қалыптастыру көзін меншік және қарыз қаражатқа бөлу ш-қтың жекелеген салаларында өндіріс технологиясымен оны ұйымдастыру ерекшеліктеріне байл. Болып келеді
қаржы қорларын құру принципі – нарық жағдайында ықтимал ауытқитын кәсіпорынның тұрақты жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін қажет
қаржыларды ұйымдастыру қағидалары
Ұйым қаржыларының атқаратын қызметтері .
капитал, кіріс, ақша қорын қалыптастыру
капитал, кіріс, ақша қорын пайдалану
бақылау функциясы
1 қызметі ұдайы өндіріс процесінің үздіксіздігін қамтамасыз ету үшін қажет. Тауар сатудан алынған түсімді бастапқы бөлу есебінен к.о-р қаржы жоспарында көрсетілетін арнай қоры пайда болады.
2 қызметі – капиталды, кірісті ж/е ақша қорын к.о-ң қаржы жоспарында қарастырылған мақсатында пайдалану.
Бұл функ-я мына процестерді атқарады:
1. Капиталды айналымнан тыс және айналымдағы активтеріне салуды айтамыз
2. Салық төлемін қамтамасыз ету
3. Бос ақша қаражатын ең өтімді активке салу
4. Кірісті тұтыну, даму ж/е резерв құру мақсатына салу.
5. Капиталды, кірісті және ақша қорын пайдаланудың есебін жүргізу.
3 қызметі- бақылау кірістің пайда болуына орай пайдаланылған кезде оны құндық, материалдық және мүліктік үйлесімінің сақталуын бақылау үшін қолданылады. Қаржыны бақылауға іске асыру құралына: б.е-тегі қаржы ақпараты жатады.
3. Ұйымның қаржылық қатынастар жүйесі. Ұйымның шар-қ іс-әрекеті барысында қаржылық қарым-қатынастар қалыптасады және ол 3 топтан құралады:
өзге кәсіпорын және ұйымдармен
өзінен жоғары тұратын және бірлесіп жұмыс атқаратын серіктестермен түзелетін кәсіпорын ішіндегі қарым-қатынас
қаржы несиелік жүйемен қарым-қатынас