16 Жастан рұқсат етілген заңды іс әрекет.//

Кез келген заңды іс-әрекет 15 жастан бастап жүргізілуі мүмкін

***

Халық қолданатын тауарларды тасымалдау және сақтау үшін кәсіпорын нотариалдық куәландыруды өтпеген, салықтарды төлемеген, мемлекеттік тіркеу тәртібінде келісімі жоқ, акционерлік қоғаммен келісімге отырады.

Бір айдан кейін осы заңды тұлғаларға заңсыз келісімде отырғаны үшін шағым түседі. Әділет органы бұл шағымды орынды деп қабылдайды. Келісім шартты жасау барысыда қандай бұзушылық болды?//

Келісім шарт заң нормасын сәйкестігі емес.//

+Ол натариуспен расталмағандығы үшін.//

Екі жақтың келісімі болмауы.//

Қатысушылардың әрекеті толық еместігі.//

Барлық жақтың келісімі болмауы

***

Сотта «Изолятор» зауытының ісін қарастырғанда, құрылыс трес «Зодчий» атынан заң кеңесші Макурин қатысты. Өкілеттілігі оның сенімділігінде болатын себебі, трест басқарушының қолы мен мөрі басылған. Отырыс кезінде біраз келіспеушіліктер, сонымен қатар басқа да айғақтар дәлелді болып танылды. Макурин бұл айғақтарды тануға міндетті болды. Бұл іс дұрыс па?//

Ия, бұл іс дұрыс, құқықтық актіге қарсы келмейді.//

Талап Конститутциялық нормаға қайшы келмейді.//

+Ия, осы даудың сұрақтары Азаматтық кодекстің міндеттеріне сәйкес келеді.//

Мүмкін, Макурин осы іске қатысқандардың бірі.//

Ия, іс қаралу мерзіміне сәйкес келеді

***

Азамат Р.С. өзінің төлеу ақысыз демалысында кәсіпкерлік қызметпен айналысты. Екі айдан кейін бұл қызметін есірткіні қиянат жасағаны үшін тоқтатты. Бұл арада ол жұмыс орнынан ақшалай көмек алуды керек еді. Азамат Р.С. әрекеті заңды ма?//

Собес органдарының ескертуімен.//

Қамқоршысының рұқсатымен.//

Ата –аналарының ескертулерімен.//

+Қамқоршысының рұқсатымен кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыра алады.//

Мемлекеттік органдарының рұқсатымен

***

Қарт жастағы С.Т. азамат ұзақ уақыт бойы ішімдік ішкен және бір жыл бойы тұрмыстық химия заттарын сақтаған және сатқан. Осы уақытта ол әлеуметтік қамсыздандыру қорларына барып зейнетақаысын алуды көздеген, бірақ ол жерде оған зейнетақы беруден бас тартқан. Бас тартудан негізі болған наркодиспансердің дәрігерінің қорытындысы және қамқоршысының жоқтығы://

Бұл негіздеме неке және отбасы заңында көрсетілген.//

Азаматтың құқықтық қатынастарға сәйкестігі емес.//

Заңды актілердің нормаларына сәйкес.//

Бұл Конституциялық заңдарға қайшы келмейді.//

+Бұл бас тарту Азаматтық кодекстің талаптарына сәйкес

***

15 Жасар азамат л.П., өзі қамқорлықта бола тұра, коммерциялық заңды тұлғаға автокөлікті сату – сатып алу туралы ұсыныс жасады. Заңды тұлға бұл мәміледен бас тартты. Бұл іс- әрекет заңды ма?//

Бұл Конституциялық заңға қайшы емес.//

Бұл азаматтық құқықтық қатынасқа залал.//

Бұл дәлел неке және отбасы заңында қарастырылған. //

+Бұл бас тарту Азаматтық кодекстің талаптарына сәйкес.//

Бұл заң негізіндегі актілерге сәйкес

***

Азаматтығы жоқ азаматша Е.Г., бір ай бойы заңды тұлғамен 25 АТК-дан (МРП) асатын концерн деген келісім шартқа отырған және нотариуста куәлендірілмеген. Осы келісім шарттың қай түрі бұзылғанын анықтаңыз://

Барлық жақтан да келіспеушілік болған. (немесе бір жақтың).//

оның мазмұны заңға сәйкес келмейді.//

Екі жақтың да еркінділігі көрсетілмеген.//

Қатысушылардың ешқандай қабілеті болмаған.//

+Ол нотариуспен куәлендірілмеген

***

«Металлист» зауыты скобы шығаратын магазинның құрылтайшысы болып, келе- келе өз меншігіне ауыстырды. Соңғы қарызын коммерциялық банктен алып, оны өз уақытысында төлей алмады. Егер, банк осы зауыттың қарызын талап еткен жағдайда, оның іс - әрекеті дұрыс болады ма?//

+Ия құқылы, себебі бұл қарыздың қайтарып берудің немесе азаматтық құқықтық жауапкершіліктің негіздемесі.//

Банк іс - әрекеті құқылы, егерде талап қою уақытында қабылданса.//

Заңды, азаматтық құқықтың шегінде.//

Банктің іс- әрекеті құқылы болмайды, келісім болмауының жағдайына байланысты. //

Құқылы, өйткені ол азаматтық заңнамасымен қарастырылған

***

Қол жазба машина жасайтын зауытта шарт бойынша екі жұмыскер шрифт пен клавишке күнін қоймаған, ақырында зауыт қарапайым құралға бола біраз шығынға ұшырады. Зауыт шрифт жасайтын жұмыскерлерден шығынға ұшыраған құралдарды өтеуді талап етті. Соңғысы қарсылық көрсетті. Зауыттың іс - әрекеті дұрыс па?//

Заңды, азаматтық құқықтың шегінде.//

+Ия зауат құқылы, себебі бұл қарыздың қайтарып берудің немесе азаматтық құқықтық жауапкершіліктің негіздемесі.//

Зауыттың іс - әрекеті құқылы емес болып табылады, келісім болмауының жағдайына байланысты. //

Зауыттың іс - әрекеті құқылы, егерде талап қою уақытында қабылданса.//

Құқылы, өйткені ол азаматтық заңнамасымен қарастырылған

***

Павлодар қаласының шағын ауданының тұрғыны, балалар ойнайтын алаңды дұрыстамағаны үшін КСК –ның қызметі туралы, сотқа шағымданады. Осы шағын ауданның тұрғынының баласы, балалар ойнайтын алаңдағы сынған атракционнан жарақат алады. Бұл жағдай азаматтық талап қою арызын қанағаттандырды ма?//

Осы қатынастар азаматтық және басқа да заңнамамен карастырылуы мүмкін.//

Иә, КСК азаматтық – құқықтық жауапкершілікке тартылуы мүмкін.//

+Иә, КСК-ның іс-әрекеті келісім шарттың міндеттерін орындамағандығы.//

КСК заң жауапкершікке тартылуы мүмкін.//

Иә, КСК-ның міндеттері құқықтық актілермен реттелінеді

***

Алматы қаласының бір супермаркеті Ж.Ш.С (жауапкершілігі шектеулі серіктестігі) құрылыс кәсіпорнына супермаркетті жөндеу құрылысын жүргізуге азаматтық талап арызын жазып, олар келісім шартқа отырды. Бірақ кәсіпорын өз міндеттерін орындамаған, соның салдарынан супермаркеттің сату залының шатырынан су ағып, қабырғасы ылғаланды. Супермаркет азаматтық талап арызын жазды. Супермаркеттің азаматтық талап арызы заңды ма? Келісім шарт бойынша кәсіпорын өз міндеттерін атқарған жоқ.//

+Иә, бұл Ж.Ш.С.құрылыс кәсіпорны азаматтық құқықтық жауапкершілікке тартылуы мүмкін.//

Иә, Ж.Ш.С. міндеттері құқықтық актілермен реттелінеді.//

Бұл Ж.Ш.С. құрылыс кәсіпорны заң жауапкершілікке тартылуы мүмкін. //

Иә, Ж.Ш.С. іс әрекеттері – бұл шарттың міндеттерін орындамау.//

Мүмкін, бұл қатынастар азаматтық және басқа да заңнамасымен қарастырылады

***

Қарт жастағы С.Т. азамат ұзақ уақыт бойы ішімдік ішкен және бір жыл бойы тұрмыстық химия заттарын сақтаумен, оны және сатуымен айналысты. Осы уақытта ол әлеуметтік қамсыздандыру қорларына барып зейнетақысын алуды көздеген, бірақ ол жерде оған зейнетақы беруден бас тартқан. Бас тартудан негіз болған наркодиспансердің дәрігерінің қорытындысы және қамқоршысының жоқтығы?//

Бұл негіздеме неке және отбасы заңында көрсетілген.//

Бұл азаматтық құқықтық қатынастарға сәйкес болмайды.//

Бұл заңды актілердің нормаларына сәйкес.//

Бұл Конституциялық заңдарға қайшы келмейді.//

+Бұл бас тарту Азаматтық кодекстің талаптарына сәйкес

***

Өскемен қаласының Салахова Р.Т. тұрғыны Қытайдан заттарды тасымалдау және оны сатумен айналасатын. 2 жылдан кейін есерткі заттарымен теріс пайдалуына байланысты оны айыпты деп санады. Осы себепке байланысты оған халықтық тұтыну заттарын сатуына рұқсат берілмеді. Оның іс-әрекеттері құқылы ма?//

+Асырап алушының болуымен оның іс әрекеттері құқылы болу мүмкін.//

Оның іс-әрекеттері қамқоршылының болуымен құқылы болу мүмкін.//

Егер бұл Азаматтық кодекспен қарастырылса, онда толығымен заңды болып табылады.//

Бұл азаматтық құқық қатынастарға сәйкес болуы мүмкін.//

Ол азаматтық зандар жиынтығы бойынша құқылы болады

***

14-жастағы Жезқазған қаласының тұрғыны Бектемирова Л.С. жаз уақытында шағын кафеде жұмыс істеген кезінде валютаны айырбастады, косметиканы сатып алу үшін 100 долларды сатты. Оның іс-әрекеттері құқылы бола ма?//

Оның іс-әрекеттері құқылы.//

+Ата-аналардың қатысуымен оның іс-әрекеттері құқылы .//

Ол Азаматтық кодексті бұзбайды.//

Ол азаматтық құқық шегінде құқылы.//

Оның іс-әрекеттері көптеген актілерге сәйкес келеді

***

Азамат И.С. машина алғысы келді. Оны наркодиспансердегі есепте тұрған 1986 жылғы азаматша П.П.-дан алды. Мәмілені куәландыру үшін нотариусқа барады, бірақ оған бас тартады. Бұған себеп болған://

Бұл тұлғалардың заңға қайшы әрекет жасауы.//

Нормативтік актілердің талаптарын орындамау.//

+Қатысушылардың біреуінің әрекет қабілеттілігі шектеулі.//

Әрекет қабілеттілігі жоқ.//

Құқық қабілеттілігі жоқ

***

Ақсу қаласының тұрғыны көп уақыт бойы нашақор заттарын және алкогольді пайдаланған азамат В.В.-мен саяжай үйін сатып алу - сату туралы шарт жасасты. Бұл әрекеттерді заңды ету үшін заңгерге жүгінеді, бірақ ол бас тартады. Негіз болған://

Бұл тұлғамен шарт өз бетінше жасалынбайды. //

Қамқоршының ескертуінсіз жасалынды.//

Бұл әрекеттер азаматтық қатынастарға сәйкес келмейді. //

+Ол асырап алушының ескертуінсіз жасады.//

Бұл әрекеттер заңды актілерге сәйкес келмейді

***

«Манго» және «Пуча» фирмаларының арасында келісім-шарт құрылады. Біраз уақыттан кейін келіспеушіліктер орын алады. Келісім-шартты мерзімінен бұрын бұзу қажеттілігі туындайды. Келісім-шартты тоқтату құқықтың қай нормаларымен реттеледі?//

Әкімшілік құқық нормаларымен//

Конституциялық құқық нормаларымен//

Қылмыстық құқық нормаларымен//

Еңбек құқығы нормаларымен//

+Азаматтық құқық нормаларымен

***

Азамат К.С. және азаматша А.М. некелескендеріне 10 жыл толған. Отбасындағы дау жанжалдардың себебінен азамат К.С. АХАЖ бөліміне некелерін бұзу жөнінде өтініш жазады. Олардың кәмелетке толмаған 6 және 9 жасар балалары бар. Некелерін бұзуға азаматша А.М. қарсылығын білдіреді. АХАЖ бөлімінде азамат К.С. некесін бұза алады ма, егерде оның кәмілетке толмаған екі баласы бар және әйелінің келісімі жоқ. АХАЖ бөліміне оның өтініш жазуы дұрыс па?//

+Оның ісі дұрыс емес, балалары бар отбасының ажырасуын Сот қарастырады.//

Жоқ. бұл азаматтық жене неке мен отбасы заңдарына сәйкес келмейді.//

Жоқ, бұл неке мен отбасы заңымен реттеледі.//

АХАЖ бөлімі мұндай мәселелерді қарастырмайды, оның АХАЖ бөліміне баруы дұрыс емес.//

Жоқ, бұл азаматтық іс жүргізуіне кіреді, мұндай мәселелерді сот қарастырады және басқа да мемлекеттік органдар қарастыруы мүмкін

***

Неке келісіміне тұрғанан кейін, ерлі зайыптылар 1 жыл бірге тұрып , ажыраспақшы болды. Некелері бұзылғаннан кейін мүлікті бөлу барысында пәтер мен машинаны да тең бөлуді күйіуі талап етті. Пәтер мен машина неке келісіміне дейін әйелдің меншігінде болатын. Күйеуінің іс-әрекеті заңды ма?//

Әйелінің сұрақтары Неке және Отбасы заңының нормаларына қайшы болуы.//

+Неке келісіміне дейін пәтер мен машина әйел меншігінде болғандықтан күйеуінің іс-әрекеті заңды емес.//

Көптеген құқықтық актілерде әйелінің шағымы дұрыс емес.//

Мүлікке шағымдану Азаматтық заңының нормасына сәйкес келмейді.//

Бұл сұрақ неке келісімінде көрсетілгендіктен күйеуінің іс-әрекеті дұрыс емес

***

АХАЖ органдарына ерлі – зайыпты Степановтар неке бұзу туралы арыз берді, олардың кәмелет жасқа толған балалары бар. Дүние мүліктері де олардың келісімі бойынша бөлінбеді. АХАШ органдары бұлардың арыздарын қабылдамады. Некені бұзу үшін сотта қандай негіздемелер айтуға болады?//

Ерлі – заыптылардың әрекеттері қабілетсіз болуы.//

Ерлі –зайыптылардың мүліктік мәселеге байланысты бір шешімге келмеуі.//

+Келісімнің болмауы және мүліктік кінә қоюдың (қайшылықтар) болуы. //

Бір – бірін қамтамасыз етуі бойынша міндеттерінің орындалуы .//

Балаларын бірге қамқорға алмауы

***

Мүліктік қайшылықтармен К.Н азаматы О.Т. азаматшасынан некелерін бұзу туралы сотқа шағымданады, ол кезде О.Т азаматша 2 айлық жүктілігінде болатын. Мүліктік мәселелерге байланысты ол басқа қалаға туыстарына көшіп кетеді. Сот талапты қанағатандыруға бас тартады: //

Мүліктік қайшылықтар болуы.//

Балалардың болуы.//

Басқа жерге көшіп кетуі.//

+Әйелдің жүктілік кезінде және оның келісімінсіз некені бұзуға болмайды.//

Мүліктік белгілеріне байланысты сүрақтардың болуы

***

16 мен 18 жастағы А.Р және И.Г азаматтар АХАЖ бөліміне некеге тіркеу туралы арыз берді. Олардың некелерін тіркеуге келісім бермейді. Оның себебі маңызды себептердің болмауы.Неке жасы 16 жасқа дейін төмендету қандай міндеттерді орындайды?//

Некені бұзуына әкеліп соғатын жанжалдарды ескерту. //

Ерлі – зайыптардың құқығын қорғау.//

Азматтық құқықтарды қорғау.//

Азаматтық мүдделерін сақтау.//

+Болашақта ана мен баланың деңсаулығын сақтау

***

К.Л және Т.Р зейнеткерлері 30-35 жастағы өз балаларына қарсы сотқа шағымданады.Олар мүліктік қамтамасыз етуге бас тарты. Азаматтық істі қарау барысында мыналар анықталады: олар ата-аналарын асырауына байланысты өз міндеттерін орындамаған. Азаматтық талап қанағаттандырылады ма?//

+Иә, себебі зейнеткер ата-аналарды асырау-бұл балаларынның міндеті.//

Егерде ата-аналары баларына басқа кінәсі болмауы мүмкін.//

Иә, осы қатынастар азаматтық заңнамамен қарастырылады.//

Егер ата-аналарымен балаларының өзара сұрақтары неке мен отбасы туралы заңмен

қарастырылуы мүмкін.//

Осы сұрақтардың құқықтық актілерімен қарастырылуы мүмкін.

***

Азамат Р және азаматша З заңды некеде болды. 2 жылдан соң олар некені бұзуды шешті. Олардың балалары болмады. Неке қалай бұзылады? //

Неке сотта бұзылады.//

+Неке АХАЖ органдарында бұзылады.//

Неке мемлекеттік органда бұзылады.//

Неке нотариат органында бұзылады.//

Неке әділет органында бұзылады

***

23 жастағы Алматы қаласының тұрғыны және 19 жастағы қарағанды тұрғыны некеге тұруды шешті. Олар ЗАГС-ке арыз тапсырды.1 ай өткен соң бұл неке тіркелді.2 айдан соң жұбайында СПИД анықталды. Бұны білген азаматша бұл некені жоқ деп белгілеуге өтініш жазды. Осы әрекетке құқықтық баға беріңіз://

Некені бұзу бұл жағдайда заңды.//

Бұл ерлі-зайыптылардың әрекеті құқықтық қатынасқа сай емес.//

+Азаматшаның әрекеті дұрыс, жұбайы алдын ала ескерту керек еді.//

Жұбайлар қарым-қатынасы көптеген заңды актілерге қарама-қайшы.//

Жұбайына кез келген заң жауапкершілікке тартуға болады

***

19 жастағы Анастасия Никифорова мен 17 жастағы Виктор Кузнецов неке қиюға шешім қабылдады. Некені тіркеуге АХАЖ органдарына барғанда, кәмелетке толмаған Кузнецовқа тұрғылықты жері бойынша басқармадан келісім алу керектігін айтты. Ол бұл талапты орындамады.Некенің заңсыздығына қандай негіздер бар?//

+Ата-аналардың келісімнің болмауы.//

Жасы келмесе де неке қию.//

Уақытша келісімнің бар болуы.//

Әрекетке қабілетті және 18жастағы тұлғамен некеге тұру.//

Азаматтың ұлттарына қатысты шектеулер

***

Е.Ю.Молчанов тұрақты түрде, ішуге жұмсаған 2 рет ірі мұрагерлік алды. Соның ішінде «Москвич» автомобилі,ауылдағы үй, ақша, видеомагнитафон. Молчанова пәтеріндегі ішкіш топтар әйеліне қатысты жиі тіл тигізумен, кейде өлтіру қаупімен және күш қолданумен байқалады.Сотта некені бұзу кезінде әйелі Молчанова Татьяна Загорная Молчановты шектеулі әрекетке қабілетті деп тануды және өзін оның заңды қамқоршысы деп тағайындауды талап етті. Сот қандай шешім қабылдайды?//

Басқа мемлекеттік органдарға жүгіну. //

Асыраушылық және қамқоршылық органдарына жүгіну.//

Жергілікті атқарушы органға жүгіну.//

Прокуратура көмегіне жүгіну.//

+Азамат Молчановты шектеулі әрекетке қабілетті деп тану және асырап алушыны тағайындау

***

Азаматша Ф.Анна және азамат Н.Александр 15 жыл некелі отбасы болған, соңғы 3 жыл ішінде отбасылық өмірлерінде ұрыс-керіс және көптеген мәселелер бойынша келіспеушіліктер орын алған. Олар некені бұзу туралы арыз беруге шешім қабылдайды. Олардың 11 жастағы баласы болады. Заң бойынша бала кіммен қалады?//

Анасымен//

Әкесімен//

Туыстарымен//

+Заңға сәйкес , 10 жасқа толған бала кіммен қалатындығын өзі шешуге құқылы//

Оны балалар үйіне береді

***

Кәмелет жасқа толмаған С.Ольга мен Николай отбасын құруға шешім қабылдайды. Некені мемлекеттік тіркеу бөлімі оларды тіркеуден бас тартады. Бас тарту негізі?//

Кейбір құжаттардың болмауы//

+Неке жасына толмауы//

Азаматтығының жоқтығы//

Арнайы құжаттардың болмауы//

Көптеген заңдардың нормаларын орындамауы

***

12 жасар Александр Васильев 30 000 теңге сомасында сыйақы төленген көркем фильм түсірілімдеріне қатысты.Осы ақшаға ол концеляриялық қажеттіліктер алды. Александрдың ата-анасы ол ақшаны ақылсыз жұмсады деп есептеп,сатып алынған заттарды қайтадан дүкенге апарып және директордан оларды кері қабылдауын талап етті.Директор ата-ананың талабын қанағаттандырудан бас тартты. Баланың құқығын кім қорғауы тиіс?//

Отбасының барлық мүшелеріне кез келген жағдайда ата-ананың қатысуы қажет. //

Балалардың көптеген қызығушылықтарын қорғау – бұл туыстарының қызметі.//

+Баланың құқығын қорғау келісімдері мен шарттарын жасауда – бұл ата-ананың міндеті.//

Мүліктік және мүліктік емес құқықты қорғау – бұл асыраушының міндеті.//

Балалардың барлық мүдделерін қорғау – бұл ата-аналардың таңдаулы құқығы

***

Заңмен белгіленген тәртіпте әрекетке қабілетсіз деп танылған азамат Белов бірнеше ай бойы күніне 1 авторучкадан сол бір дүкеннен сатып алып тұрды. Оның асыраушысы болып тағайындалған әйелі, дүкенге барлық сатып алынған авторучкаларды алып келіп және дүкен директорынан олар үшін төленген ақшаны қайтаруды талап етті.Дүкен директоры: «Белов кез келген азамат өзінше жасауға құқылы ұсақ тұрмыстық келісім жасады» деп сүйене отырып, Беловтың әйелінің талаптарын орындаудан бас тартты.Бұл келіспеушілікте кім дұрыс?//

Ұсақ және ірі келісімдерді кез келген тұлғалар жасауға құқылы.//

Оның әркеттері азаматтық-поцессуалдық құқықтық нормаларына сәйкес келеді. //

Оның әрекеттері неке-отбасылық заңдылыққа қайшы келмейді.//

+Әрекетке қабілетсіз тұлға өз бетімен ешқандай келісім жасай алмайтындықтан, Белованың әрекеті заңды. //

Оның іс-әрекеттері азаматтық-процессуалдық құқыққа қайшы келмейді

***

Ерлі-зайыпты Козловтар бірнеше жыл некеде тұр. Козлова бизнеспен айналысады,Козлов жұмысынан айырылған және жұмыссыздық бойынша жәрдемақы алады.Козлова некеде тұрған кезіндегі мүлікті бөлу принципін кіргізіп күйеуіне некелік келісімге тұруды ұсынды.Козлов,егер олар некелік келісім жасайтын болса,онда оның заңды күші болмайтындығын айтты.Ерлі-зайыптылар өзара келісімге келе алмағандықтан, олар заңды кеңес алуға жүгінді. Некенің қандай кезінде некелік келісім жасауға құқылы?//

Некеге тұруды мемлекеттік тіркеу кезінен бастап.//

Некеге тұрғанға дейін.//

Некені тіркеу күні.//

Некеге тұрғаннан кейін.//

+Некенің кез келген кезінде

***

Кәсіпорынның қызметкері 30 жастағы Н.Н есімді әйелді қызметке қабылдау барысында, оны еңбек міндеттерімен, жұмыс аптасымен, еңбек мөлшерін және төмендегі мөлшердегі еңбек ақысымен, сонымен қатар еңбекті қорғау және мүліктік жауапкершілігімен таныстырады. Екі жақтың келісімімен жеке еңбек келісім шарттары 3 жылға жасалынады. Келісім шарттың тікелей міндетін көрсетіңіз://

+Еңбек міндеттері, жұмыс аптасы.//

Еңбекті қорғау.//

Жақтарының мүліктік жауапкершілігі.//

Әлеуметтік кепілдік.//

Жалақының минималдық мөлшері

***

Кәсіпорынның жабылуына байланысты Г.Ж азаматы жұмыссыз қалды, 6 ай өткеннен кейін ол жұмыспен қамтамассыз ету орталығында тіркеуге тұрады және жұмыссыздық үшін ақы көмегін алуға өтініш жазады. Бұл орталықтан азаматқа жұмыссыздық үшін ақы төлеуге шешім қабылдайды.Бұл орталықтың іс-әрекеті дұрыс па?//

Бұл орталықтың заңды іс-әрекетінің атқарылуы дұрыс болуы мүмкін.//

+Жоқ, өйткені көмек алу құқығы – бұл конституциялық ереже.//

Орталықтың іс-әрекеті, құқықтық шарасы толық емес, себебі азамат жұмыссыздық мәртебесінде болатын.//

Орталықтың шешімі құқықтық нормативтік актілердің ережелеріне қайшы болады.//

Орталықтың іс-әрекеті заңды емес, себебі ол азаматтың әлеуметтік көмегіне құқығын бұзды

***

«Боро-Плюс» кәсіпорны Семенова А.Р.азаматын қызметке қабылдау барысында төмен мөлшердегі еңбек ақымен, әлеуметтік кепілдікпен және еңбекті қорғау шарттармен таныстырды. Бұл шарттың аталуы: //

Қосымша деген, заң және заң актілеріндегі анықталған.//

Тікелей деген, жақтарының келісімімен анықталған.//

+Туынды деген, заңда белгіленген.//

Қажетті деген, екі жақтың еңбек қатынастарының келісімімен анықталған.//

Өзара шарттары

***

Ата – анасының келісімімен екі 15 жасар мектеп окушылары жазғы демалыс кезінде зауытқа орналасты. Біршама уақыт өткен соң, олардың келісімінсіз ауыр жұмысты істеткен. Осы себептен, олардың денсаулықтарына зиянды әсерін тигізді. Оқушылардың ата – аналары жұмыс берушіге материалдық және моральдік шығындырды өтеуін талап етті. Жұмыс беруші бұл талаптарды орындады. Жұмыс берушінің іс - әрекеті заңды ма?//

Жұмыс беруші Конституциялық заңдардың ережелерін бұзды. //

Жұмыс берушішің оқушыларға деген қарым – қатынасы жұмысқа орналастыру тәртібіне сәйкес болмайды.//

Оның әрекеті қате, себебі заңды актілерінен қарастырылмайды.//

+Жұмыс берушінің оқушыларды ауыр жұмысқа жұмылдырғандарды заңсыз, себебі бұл еңбек қорғау заңына қайшы келеді.//

Жұмыс беруші мен оқушылардың қарым – қатынасы заңды актілерде қарастырылмайды

***

Азамат Петровтың жұмысына қате іс әрекеттері себебінен бүкіл бөлімнің жұмысы тоқтады. Жұмыс беруші бірнеше ескертуден кейін Петровпен еңбек шартын бұзды. Бұған негіздеме болған://

Еңбектік құқық бұзушылық.//

Жұмысшының еңбек шартының талаптарын бұзуы.//

Азаматтың өз міндеттерін орындамауы.//

Еңбек шарттын орындамауы.//

+Жұмысшының өзінің квалификациясына сәйкес келмеуі

***

Мемлекеттік қызметте хатшы болып 2 жыл жұмыс істеген Иванова М.Т. жұмыс орнымен заңсыз шығарылды. Бұл мәселесі шешу үшін ол келесі әдістерді қолданды://

+Келісім комиссиясына үндеу.///

Кәсіподақ органдарына үндеу.//

Жоғары кәсіподақ органдарына үндеу.//

Лауазымды адамға үндеу.//

Сотқа үндеу

***

Азаматша Р.К. Тілешова жұмысын атқару барысында, көптеген қателік жіберуіне байланысты бүкіл бөлімнің жұмысы тоқтатылды. Жұмыс беруші бірнеше ескертуден кейін Тілешовамен еңбек шартын бұзды. Бұған негіздеме болған: //

Еңбек шарттын орындамау.//

Жұмысшының еңбек шартының талаптарын бұзуы.//

Жұмысшының еңбек шартының талаптарын бұзу.//

+Жұмысшының өзінің квалификациясына сәйкес келмеуі.//

Азаматтың өз міндеттерін орындамау

***

23 жастағы Демин Н.Н Кызылорданың тұрғыны. Ол 2003 жылы жергілікті әкімшілігімен ферросплав зауаты еңбек келісім шартына тұрды. Экономикалық жағдайына байланысты зауыт жалақы, премия және косымша жәрдемақы төлемеген. Еңбек келісім шарты тоқтатылды. Демин Н.Н еңбек келісім шартты бұзды. Оның іс-әрекеті дұрыс па?//

Оның іс - әрекеттері Еңбек туралы Заңға сәйкес болды.//

Ол құқылы болды, себебі еңбек құқығына сәйкес болды.//

+Оның іс-әрекеттері құқылы, өйткені жалақыны төлемеу жұмысшының қатысуымен еңбек келісімнің бұзуының негіздемесі болып табылады. //

Ол еңбек қатынастардың мазмұны бойынша құқылы болды.//

Оның іс-әрекеті заңды, себебі құқықтық актілерінің мазмұнына сәйкес келеді

***

32-жастағы Семей қаласының тұрғыны азамат Лезбаев жиhаз фабрикасына диспетчер болып жұмысқа орналасқан. Ол екі жұмыскермен бірігіп пластикалық терезені және арнайы жабдықты ұрлаған. Оның еңбек келісім шарты бұзылды. Занды ма?//

Еңбек қатынастар мазмұнына сәйкес болуы мүмкін.//

Иә, еңбек заңнамасына сәйкес болуы мүмкін.//

Мүмкін, өйткені көптеген құқықтық актілеріне сәйкес келмеуі мүмкін.//

+Иә, жақтарының шешіміне (сот шешіміне) тәуелді болмайтын негіздерге жатады.//

Еңбек құқығына сәйкес болады

***

Азамат И.Ж. «Али» құрылыс компаниясына шебер ретінде жұмысқа алынады. Келісім шартта мынадай шарттар көрсетілген: еңбек фунциялары, жалақы, жұмыс уақыты. Жарты жылдан кейін еңбек қорғау шарттарының әлсіздігінен өндірістік жарақат алады. Азамат И.Ж. жарақат үшін компенсация талап етеді. Бірақ оны кейін қайтарады. Жұмыс берушінің әрекеті құқықтық актілерге сай бола ма?//

Жұмыс беруші көптеген құқықтық актілерді бұзды.//

Жұмыс берушінің әрекеті заңнамалық актілерге сәйкес.//

Құрылыс компаниясының әрекеті құқық бұзушылыққа жатады. Себебі ол жарлықпен, ежерелермен қаралады. //

Құрылыс компаниясының әрекеті жұмысқа алу ережесіне қарама-қайшы.//

+Ол дұрыс істемеді, себебі минималды материалдық көмек көрсету әрбір жұмыс берушінің міндеті

***

Жеке кәсіпорын Теміртау қаласының тұрғынымен еңбек келісімі бойынша 3 жылға келісім-шартқа отырады. Бұл келісім-шартта еңбекақы, жұмыс уақыты және еңбек қорғау көрсетілген. Осыған байланысты еңбек қорғау бойынша нұсқаулықпен таныстырылып, оған арнайы құрал беріледі. Осы уақыт барысында ол өзінің жұмысындағы еңбек қауіпсіздігі жөніндегі мәселелерге ұқыпсыз қарайтын болған. нәтижесінде өзі жапа шеккен. Өзінің денсаулығына байланысты қандай іс-әрекеттер жасай алады?//

+Емханаға барып өзінің ақшасы есебінен дәрігерден кеңес алуы қажет//

Ол зиянды төлеу талабымен жұмыс берушіге жүгінуге құқылы//

Емдеу мәселелерін шешу үшін атқару органдарына жүгіне алады//

Сотқа жүгінуі қажет//

Жұмыс берушіні сот органдарына сотқа беруге құқылы

***

Жұмысшы Т.Р «Асыл Дән» АҚ –на инженер болып жұмысқа қабылданды. 5 айдан кейін АҚ өзінің қаржылық жағдайымен жұмыскерлер санын қысқартуға мәжбүр болды. Олар азамат Т.Р еңбек келісімін жою туралы хаттық жолдама жіберді. Еңбек келісім шарты бойынша, әрбір жұмыстағы жұмыстан шығарылуы барысында 10 айлық төлем ақы бойынша компенсация беруге уәде берді. Бірақ ол уәде орындалмады.Құқық бұзушылықтың обьектісін табыңдар?//

Жұмыс берушінің құқықтары мен міндеттері.//

+Жұмысшының мүліктік және мүліктік емес құндылығы.//

Адамның мүліктік құндылығы.//

АҚ материалдың жағдайы.//

Азаматтың мүліктік емес игіліктер

***

Б есімді азамат мектепте оқитын 14 жастағы Р есімді азаматты ата – анасының рұқсатынсыз жұмысқа алады. Бір айдан кейін жұмыс беруші Б есімді азамат 14 жастағы Р есімді азаматты аптасына 36 сағат жұмыс істеуге күштеп көндіреді.

Бұл жерде қандай заңсыз оқиға көрініс тапқан?//

+14 жастан-16 жасқа дейінгі қызметкерлер үшін жұмыс уақыты аптасына 24 сағаттан аспайды.//

14 жастағы қызметкерлердің жұмыс уақыты 30 сағаттан аспауы қажет. //

14 жастан- 16 жасқа дейінгі қызметкерлер үшін жұмыс уақыты 36 сағат, бірақ ата-анасының рұқсаты қажет.//

14 жастан – 16 жасқа дейінгі кәмилетке толмағандарды жұмысқа алуға тыйым салынады.//

14 жастан – 16 жасқа дейінгі қызметкерлерді жұсмыс істеуге күштетіп көндіруге болмайды

***

С есімді азаматша жұмыс орнына 25 минут кешігіп келді және ол бірнеше рет қайталанды. С есімді азаматтың ісі дұрыс па?//

Лауазымы төмендетіледі.//

+Қатаң сөгіс жарияланады.//

Жұмыстан шығару қолданылады.//

Дұрыс емес, ескерту жасалынады.//

Жалақысын төлемейді

***

Азамат О. еңбекке орналастыру және жұмыспен қамтамасыз ету тіркеу органында жұмыссыз ретінде тіркелген. Ол кәсіби дайындық курсынан өтуге жіберіледі, 3 ай оқуға барып жүреді, ал кейінгі 3 айда белгісіз себептермен бармай қалады. курс ұйымы жұмыссызды сабақтан шығаруға құқылы ма?//

Ия, бұл азаматтық құқықтық қатынасқа қарама қайшы емес//

Ия, еңбекке орналастыру және жұмыспен қамтамасыз ету тіркеу орталығының бұл іс-әрекеті түрлі құқықтық актілерге сәйкес//

Ия, бұндай жағдайда тәртіптік жаза қолданылуы мүмкін//

Ия, бұл ұйым конституциялық құқық шегінде дұрыс жасады//

+Ия, еңбекке орналастыру және жұмыспен қамтамасыз ету тіркеу орталығының іс-әрекеті Еңбек туралы заңымен реттеледі

***

Әлеуметтік қамсыздадыру органдары Сергеев азаматтың өтінішін қарастыра келе, жеке үй салуына жер алған, себебі экологиясы бұзылған районда ұзақ уақыт бойы тұрып келген Әлеуметтік қамсыздандыру органдарының бұл шешімі дұрыс па?//

Азаматтарға көрсетілген әлеуметтік көмек ізгілік мемлекеттің рөліне сәйкес//

Бұл шешім көптеген құқықтық актілерінің нормаларына сәйкес.//

Олардың іс-әрекеті құқылы.//

+Әлеуметтік заңда көрсетілген талаптарға сәйкес.//

Әлеуметтік қамтамассыз етудегі мемлекеттік ұйымның қатысуы адамның мүліктік жағдайына сәйкес болуы

***

Зейнеткер Иванова жер участігінде саяжай үйі құрылысына рұқсат сұрауы туралы әлеуметтік қамтамасыз ету органына шағымданды. Олар келісті. Оның негіздемесі://

Азаматтарға көрсетілген әлеуметтік көмек әлеуметтік мемлекеттің рөліне сәйкес//

Бұл шешім көптеген құқықтық актілердің ережелеріне сәйкес//

Олардың іс-әрекеттері заңды болды//

+Бұл негіздеме әлеуметтік қамсыздандыру туралы заң талаптарына сәйкес//

Әлеуметтік қамтамассыз етудегі мемлекеттік ұйымның қатысуы адамның мүліктік жағдайына сәйкес болуы

***

Зейнеткер Н.Р. жергілікті қалалық әкімшілікке пәтерін жөндеу жөнінде көмектесуді сұрады. Ол жерде оған собеске баруын, ол жақта ақшалай көмек беретінін айтты. Бұл іс - әрекет заңды ма?//

Әлеуметтік қамтамассыз етудегі мемлекеттік ұйымның қатысуы адамның мүліктік жағдайына сәйкес болуы.//

Бұл заңды әрекет, өйткені осы негіздеме құқықтық актілердің нормаларына кіреді.//

+Бұл әлеуметтік қамтамасыз ету заңына сәйкес келетін талап.//

Азаматтарға әлеуметтік көмек көрсету мемлекеттің әлеуметтік рөліне жатады.//

Олардың іс - әрекеттері заңды

***

Зейнеткер Николаев жергілікті қалалық әкімшілікке пәтерін жөндеу жөнінде көмектесуді сұрады. Ол жерде оған собеске баруын, ол жақта ақшалай көмек беретінін айтты. Бұл іс-әрекет заңды ма?//

Азаматтарға көрсетілген әлеуметтік көмек ізгілік мемлекеттің рөліне сәйкес//

Құқылы болды, бұл шешім көптеген құқықтық актілердің ережелеріне сәйкес//

Олардың іс-әрекеттері заңды болды//

+Бұл негіздеме әлеуметтік қамсыздандыру туралы заң талаптарына сәйкес//

Әлеуметтік қамтамассыз етудегі мемлекеттік ұйымның қатысуы адамның мүліктік жағдайына сәйкес болуы

***

Азаматша Сидорова тыныс алу органдарына кіші гірім ота жасалғаннан кейін бірден жұмысқа шығып кетемін деп ойлайды. Бірақ, отадан кейінгі асқынулардың себебінен сырқаттылығын растайтын құжат алуға мәжбүр болады. Сидорованың қандай жәрдемақы түрін алуға құқығы бар?//

Жұмыссыздық жәрдемақысы. //

Мүгедектік жәрдемақысы.//

Экологилық жәрдемақысы.//

Бала күтіміне берілетін жәрдемақы.//

+Уақытша еңбекке қабілетсіздігі бойынша берілетін жәрдемақы

***

Ақтөбе тау өндіру комбинатының шахтасында болған апаттың нәтижесінде жұмысшы Т.Смағұлов көз жұмады. Артында жұбайы және үш баласы қалады. Жұбайы екі ай өткеннен кейін әлеуметтік көмек құжаттарын рәсімдеу үшін әлеуметтік қамтамсыз ету орнына жүгінеді.Ол әлеуметтік көмектің қай түріне құқылы?//

+Асыраушының өлгендігі бойынша зейнетақы.//

Мүгедектік жәрдемақысы.//

Жас шамасы бойынша зейнетақы.//

1-ші еңбекақысы ретіндегі материалдық көмек.//

Қосымша демалыс

***

Азамат Б.С. соңғы жылдары жұмыс істемеді, еңбек кітапшасын жоғалтып алды, зейнеткерлік жасқа жеткенде ол мемлекеттік орталыққа зейнетақы төлеу жөнінде өтініш жазды. Бірақ оған бас тартты. Өзінің мәселесі бойынша ол Райсобеске, акиматқа барады. Өзінің мүдделерін қорғау үшін тағы қандай іс-әрекет қабылдауға болады?//

Облыстық Собеске арыз жазу.//

+Сот органдарына жүгіну.//

Лауазымды тұлғаларға жүгіну.//

Құқық қорғау органдарына жүгіну.//

Мәслихат депутатына өз мәселесін айту

***

Азаматша Д.И. өмір бойы жеке кәсіпорында жұмыс істеді, ол зейнетақы шартын жасамаған және зейнетақы қорына қаражат түспеген. Оның зейнетақы алуға құқығы бар ма?//

Иә, себебі экономикалық құқығы болып табылады. //

Иә, себебі жеке құқығы болып табылады. //

+Иә, себебі конституциялық құқығы болып табылады.//

Иә, себебі мәдени құқығы болып табылады.//

Иә, себебі әлеуметтік құқығы болып табылады

***

Азаматша Филатова 2 жыл бойы бірнеше рет әртүрлі инстанцияларға оған зейнетақының заңсыз келісімнің берілмеуі туралы шағым жазады. Бірақ барлық жоғары лауазымды халықты әлеуметтік қорғау органдары шағымға мән бермеді. Содан Филатова сотқа арызбен жүгінді, оның арызы қанағаттандырылмады. Осының болу негіздері? //

Әлеуметтік қорғау органдарының қызметкерлерімен заң талаптарын орындамауы.//

+Әр түрлі сатылардың әрекеттері зейнетақы заңының нормаларын бұзды.//

Зейнетақыны тағайындау туралы шешім атқарушы органмен қабылданады.//

Зейнетақы алу әркімнің конституциялық құқығы.//

Түрлі актілердің нысандарының бұзылуы

***

Әскери қызмет барысында қайтыс болғандықтан, асыраушысынан айырылған әскери қызметшінің отбасы жәрдем ақы алу бойынша арызбен сотқа жүгінді. Отбасының құрамына қайтыс болған әскери қызметшінің 65 жастағы әкесі,шешесі 49 жаста, балаларын тәрбиелеумен айналысатын 25 жастағы әйелі бар. ҚР заңында көзделген әлеуметтік көмектің қандай түрі осы отбасына беріледі?//

Жергілікті атқарушылардың төлемі.//

+Компенсациялық төлем,зейнетақы,жәрдемақы.//

Қамқорлық қор төлемі.//

Қорғаныс министрлігінің төлемі.//

Заңда көзделген зейнетақы,жәрдем ақы

***