2.2.4 Көмірсутегі тотықтырғыш микроорганизмдерді анықтау
Көмірсутегі тотықтырғыш микроорганизмдер. 100 мл В-Д қоректік ортасын араластырғыш колбаларға 250 мл көлемде құяды (қосымша 3). Содан соң шикі мұнайдан 3 мл қосу керек. Ортаға ластанған топырақтың 5г салып, колбаны араластырғыш (170 айн/мин) аппаратқа 27-29оС температураға 7 күн шамасындағы уақытқа қояды. Көмірсутек қосылысының ортада болуы микроорганизмдер үшін жалғыз қорек көзі болып табылғандықтан, көмірсутекті тотықтырғыш микроорганизмдердің жақсы өсуіне себеп болады. 7 күннен соң колбадан топырақтық суспензияны тура тығыз В-Д қоректік ортаға себу жүргізілді.
Көмірсутекті тотықтыратын микроорганизмдерді өсіру жағдайы.
Сурет-3.
Көмірсутекті тотықтырушы микроорганиздердің мұнайды тотықтыру қасиетін бағалау. В-Д қоректік ортасына, таза культураларын 3%, 5%, 7% шикі мұнай қоса отыра егілді. Өзгірісті байқау мақсатында 7 тәулік бойы көзбен шола отырып байқадық. Культуралардың қарқындылығын мұнай пленкасаның өзгеруі, қоректік ортаның лайлануы арқылы көзбен шолып, 4 балды шкала арқылы бағаладық [30].
Микроорганизмдердің оптималды өсу температурасын анықтау. Зерттелген микроорганизмдер культурсын 4 тен 50°С дейін температурада нафталинді қоса отырып, В-Д агарозды қоректік ортада із қалдыру (қосымша 5) әдісі арқылы егеді. Өсу қарқындылығын күн ара тексеріп және көз шола отырып 4 баллды шкала арқылы бағаладық.
Көмірсутек тотықтыратын микроорганизмдердің галотолерантылығын NaCl концентрациясының жоғарлануына байланысты тұрақтылықты анықтау мақсатында жасайды. Агар қоректік ортасында көміртегі ретінде 5, 7, 9, 15% концентрациялы NaCl және энергия ретінде нафталин (0,1%) қосады. Із қалдыру әдісі бойынша микрооргнизмдерді егеді. Сонымен бірге микроорганизмдерсіз бақылау есебінде қоректік орта қойылады. Егілген Петри табақшаларын термостатқа 30°С температурасына қояды. 7 тәуліктен кейін қорытынды көрсеткішін бекітеді.
Эмульгирлі белсенділікті анықтау. Эмульгирлі белсенділікті үшін методикаға сай [31]. 4 баллды шкала мен бағалай отырып және методикаға сай [17] вазелинді өсірген культураны, центрифугирлеген кейін супернатанттық оптикалық тығыздығы өзгеруі бойынша көз шола анықтадық. 48 сағат ішінде вазелин қосылған В-Д қоректік ортасында өсірілген көлемі 1 мл культура сынамасын «Eppendorf 5415» (Германия, 2005) микроцентрифугирледік. Супернатант (1 мл) сынамаға тасып, 1 мл В-Д қоректік ортасын және 0,5 мл вазелин майын қостық. Сынама ішіндегісін 2 мин бойы миксирде араластырдық. Бақылау сынамасы ретінде 2 мл В-Д қоректік ортасына қосылған 0,5 мл вазелин алдық. Бетіндегі белсенділікті бағалау зертеліп жатқанын үлгінің оптикалық тығыздығы бойынша КФК-2-де 540 Нм толқынның ұзындығы бойынша жүргізілді.
Таңдап алынған культураның тазалығын анықтау. Микроскопирлеу бойынша кейінші жасушалар суспензиясын петри табақшасындағы ҚҚА
қоректік ортасына себу арқылы жұмыс жүргізілді. Біртекті емес мұнайдеструкторы микроорганизмдерді көпшішілік таныған қатты қоректік орта бетінде азутып себу әдісімен тазаладық [20].
Мұнай тотықтыратын штаммдардың патогендігін анықтау процессі Тағам Қазақ академиясының азық – түлік қауіпсіздігі және сапасын бақылау зертханасында сәйкес [32,23] жүргізілді.
Штаммдардың потенциальді-патогенді белгілерін in vitro жағдайында жұмыртқа сарыуызын және қан (қанды агар) ЕПА-ға қосу арқылы тексерілді.