41. Першап-е засяленне б.Славянская каланізацыя

Славяне адна з галін індаеўрапейцаў, якая рассялілася на еўрап-м кантыненце(+балты, германцаы, кельты і інш.) Рымскія аўтары І-ІІ стст. наз. славян венедамі. Гісторыкі VI ст. – антамі і склавінамі. У пачатку VI ст. н.э. пач. “Вялікае перасяленне народаў”. VI-VIІ стст. Сл. падзяліліся на 3 групы: зах. сл. (Вісла-Одэрскае міжрэчча-палякі, чэхі, славакі і інш.), пд. сл. (Балканскі паўвостраў-балгары, сербы, харваты, славенцы і інш.) і ўсх. сл. (беларусы, рускія і украінцы). Ус. Сл. каланізавалі Усх. Еўропу. Каланізацыя – гэта працэс засялення і асваення незанятых або новых зямель перасяленцамі. слав-я каланізацыя бел. зямель - VI – VIІІ стст. н.э. У гэты час на поўдні Б. - помнікі тыпова славянскай пражскай архелаг. К-ры. Спачатку прышлае сл. насельніцтва жыло на неўмацав.пасяленнях – селішчах. С. былі невялікіх памераў і размяшч. “гнёздамі” (некалікі селішч непадалёк адно ад аднаго). Жытламі сл.б. паўзямлянкі зрубнага тыпу з печамі-каменкамі, мясцовае балцкае нас-ва выкарыст.наземныя жытлы слупавой кантрукцыі з адкрытымі ачагамі пасярэдзіне. З VIІ ст. узнік. умацав.равамі і валамі гарадзішчы(г-ча ля в. Хатомель (Столінскі раён) належала славянам-дулебам). ворыўнае земляробства і жывёлагадоўля. з прыходам славян былі удасканалены прылады працы на Б. на змену ралу прыйшла саха. На змену зерняцёркам – каменныя жорны. Сл. б. добрымі рамеснікамі і займаліся гандлем. на тэрыторыі Беарусі з’явілася ганчарнае кола. Поўнач і цэнтр Беларусі ў VI – VIІІ стст., засялялі плямёны банцараўскай к-ы. Найб. даследаваным помнікам к-ры з’яўл. гарадзішча Банцараўшчына (Мінскі раён). У Падняпроўі сфар. калочынская к-ра (Горацкі раён). У матэ. н-ры гэт. народаў прыкметы к-ы славян (паўзямлянкавыя жытлы з печамі-каменкамі, асноўны тып пасялення – селішча, гаршкі з выпуклымі бакамі, крэмацыя) і балтаў (наземныя пабудовы слупавой канструкцыі, размяшчэнне побач з пасяленнем гарадзішча-сховішча, інгумацыя і інш.). Паўночнымі суседзямі банцараўскіх плямён былі плямёны к-ры доўгіх курганоў. Кіраўніком племені з’яўл. правадыр. У VIІІ-ІХ стст. на землях Верх. Падняпроўя і Падзвіння ў выніку славяна-балцкага сінтэзу сфарм.некалькі аб’яднанняў усх. сл. Крывічы-палачане ў сяр-м цячэнні Заходняй Дзвіны. Першае датаванае ўпамінанне пра іх у “А. мінулых часоў” - 859 г., дзе гаворыцца, што варагі бралі з іхданіну. Назву племені – “крывічы” выводзяць ад прозвішча старэйшыны роду Крыва, ці ад слова “кроўныя” (блізкія па крыві). Ці ад імя язычніцкага святара Крыва-Крывейтэ. Дрыгавічы значную частку Паўднёвай і Цэнтр.Б. Важнымі дрыгавіцкімі гарадамі з’яўл. Тураў, Пінск, Слуцк, Менск. Назва “дрыгавічы” паходзіць ад імя правадыра Драгавіта. Больш абгрунт-м тлумачэнне назвы племені ад слова “дрыгва” (балоцістая мясцовасць). прыкметай дрыгавічоў сталі вял. металічныя пацеркі авальнай формы, упрыгожаныя металічнай (срэбранай) зерні і пярсцёнкападобныя скроневыя кольцы. Радзімічы ў Пасожжы. Найб. значнымі гарадамі б. Гомель, Чачэрск.. Але гэтае сцвярджэнне не падцвярджаецца археолагамі. Першыя летапісныя звесткі пра іх - да 885 г. (кіеўскі князь Алег абавязаў радзімічаў плаціць даніну яму, а не хазарам) Назва “радзімічы”, згодна з летапісам, ад імя правадыра Радзіма. Паўночна-зах.частка Б.ў гэты час, як і раней была заселена балтамі. на аснове племянных княжанняў крывічоў, дрыгавічоў і радзімічаў сфарм. асобныя княствы, якія стануць часткамі адзінай цэнтралізаванай дзяржавы пры кіеўскім князі Уладзіміры Святаславічы.