Болат құбырлар мен материалдарға қойылатын талаптар

1. Газ өткізгіштерді жарақтау үшін құрамында 0,27 % артық емес көміртегі, 0,05 % артық емес күкірт және 0,04 % артық емес фосфоры бар жақсы пісірілетін болаттардан жасалған немесе аталған талаптарға сәйкес келетін болат табақшадан жасалған жапсарсыз, тік жапсарлы және шиыршықталған жапсарлы болат құбырлар қолданылады.

2. Барлық жанғыш газдардың цех аралық және цехтағы газ өткізгіштерін, сұйылтылған көмірсутегінің сұйық фазасынан басқа, жарақтау үшін қысқы есептелген сыртқы температурасы минус 40⁰ және одан төмен болғанда 4-кестеде келтірілген болат құбырларын қолданады.

3. 4-кестеде келтірілген құбырларды, сонымен қатар газ қысымы 1,6 МПа дейін және оны қоса сұйылтылған көмірсутегінің бу фазасының құбырлы өткізгіштерін жарақтау үшін қолданылады.

4. Газ құбырларының құрылысы үшін тағайындалған болат құбырларды таңдау кезінде қысқы ауа температурасының есептеу шамасы ретінде ҚР СНжЕ 2.04-01-2001* және ҚР СНжЕ 2.0-01-2001 тарауы бойынша бес күндіктің неғұрлым суық температурасы алынады.

5. Қысымы 1,6 МПа дейін және оны қоса сұйылтылған көмірсутегі газдарының сұйық фазасының газ өткізгіштері және сыртқы ауаның есептеу температурасы минус 40⁰ және одан жоғары болғанда жапсарсыз құбырлар қолданылады. Бұл кезде МЕСТ 8731-74 бойынша шығарылған құбырларды қысым 0,6 МПа жоғары болған кезде сұйық фазаның құбырлы өткізгіштері үшін ғана қолдану ұсынылады. Мына құбырлы өткізгіштер үшін қолдануға рұқсат етіледі:

1) диаметрі 50 мм кіші электрмен пісірілген құбырлар;

2) құбырлардың пісіру жапсарлары 100 % бұзбай сынау бақылауына және созуға сынауға ұшыратылғанда диаметрі 50 мм және одан жоғары электрмен пісірілген құбырлар.

4-кесте

П.п. номері	Құбырлар стандарты немесе техникалық шарттары	Болат маркасы, болат стандарты немесе техникалық шарттар	Құбырдың сыртқы диаметрі, мм
1. Электрмен пісірілген тік жапсарлы құбырлар
1)	МЕСТ 10704-91	ВСт2СП2, ВСт3сп2-6 ВСт4сп2 МЕСТ Ст0, сталь 10, сталь 15, Сталь 20, МЕСТ 1050-88, ВСт2сп2, ВСт3сп2-ВСт4сп2 МЕСТ 370-93	10-530
2)	МЕСТ 10706 (В тобы)	ВСт2сп2, ВСт3сп2-ВСт4сп2 МЕСТ 370-93	630-1220
3)	МЕСТ 20295-85	ВСт3сп2 (К38) МЕСТ 380-94, сталь 10 (К34), сталь 15 (К38), сталь 20 (К42) МЕСТ 1050-88	159-219
4)	ТУ 14-3-943-80	ВСт2сп2 МЕСТ 380-71, сталь 10 (К34), МЕСТ 1050-88	219-530
2. Электрмен пісірілген шиыршықталған жапсарлы құбырлар
5)	МЕСТ 20295	ВСт3сп2 МЕСТ 380-94, сталь 10 (К34), сталь 15 (К38), сталь 20 (К42) МЕСТ 1050-88	159-273
6)	ТУ 14-3-3684-77	Сталь 20 МЕСТ 1050-88	530-820

Барлық құбырлар 1,2 МПа есептеу қысымына қолданылады.

6. Діріл жүктемесіне ұшыратылатын (ГРП, ГРҚ, компрессорлар, тағы басқалар) барлық қысымды газ өткізгіштердің учаскелері үшін құрамында 0,22 % артық емес көміртегі бар 206 санатты, Ст2 және СТ3 маркалы В тобының МЕСТ 380-94 бойынша және СТ08, Сталь 10, Сталь 15, Сталь 20 маркалы МЕСТ 1050-88 бойынша тыныш болаттан жасалған құбырлар қолданылуы керек.

7. Сыртқы ауаның есептеу температурасы минус 40⁰С дейін және оны қоса алғандағы аудандарда жарақталған газ өткізгіштер үшін құбыр металының соққы тұтқырлығына қойылатын талаптар, талапқа сай қойылмайды, бұған қысымы 0,6 МПа жоғары газ өткізгіштердің учаскелері, сонымен қатар діріл жүктемесі, жетуі қиын және аса маңызды орындарда төселген жағдайда құбырлардың қабырға қалыңдығы 5 мм артық құбырлы өткізгіштердің учаскелері қосылмайды. Бұл кезде құбыр металының соққы тұтқырлығының шамасы эксплуатациялаудың минимал температурасы кезінде 0,3 МПа төмен болмайды.

8. Сыртқы құбырлы өткізгіштер үшін келесі жағдайларда жартылай тыныш болаттан жасалған құбырларды қолдануға рұқсат етіледі:

1) құбырлар температурасы газ өткізгіштерді эксплуатациялау үрдісінде минус 20⁰С төмен болмайды;

2) құбырлы өткізгіштер диаметрі 720 мм аспайды, ал құбырлар қабырғасының қалыңдығы 8 мм аспайды;

3) болаттағы көміртегінің мөлшері 0,24 % аспайды.

Жартылай тыныш болаттан жасалған құбырларда бір қалыпқа келтірілген бөліктер және өтемдеуіш құрылғыларға суықтай майыстыру әдісін қолдануға жол берілмейді.

9. Сыртқы ауаның қысқы есептеу температурасы минус 40⁰С-тан төмен аудандарда барлық газдардың газ өткізгіштері құрылысы үшін 5-кестеде келтірілген болат құбырлар қолданылады.

10. 5-кестеде келтірілген құбырларды, сонымен қатар қысымы 1,6 ПМа дейін және оны қоса сұйылтылған көмірсутегі газдарының бу фазасының газ өткізгіштерін жарақтау үшін қолданылады.

11. Газ құбырлары өндірісі кезінде құбырларға, электродтарға, пісіру сымтемірлеріне, флюстерге және басқа да материалдарға зауыт-дайындаушылардың құбырлар, электродтар және басқа да материалдардың осы Талаптарға сәйкестігін растайтын сертификаттары немесе сертификаттың иесімен куәләндырылған оның көшірмелері болуы керек. Сертификаттары немесе оның көшірмелері жоқ құбырларды, егер олар бір балқытумен алынған құбырлар болса, әрбір партия құбырларынан алынған үлгілерді, егер олардың бір балқытумен алынғандығын бекіту мүмкін болмаса әрбір құбырдан (олардың осы Талапқа сәйкес келген жағдайда) механикалық сынақ және химиялық талдау жасағаннан кейін ғана қолдануға рұқсат етіледі.

12. Газ өткізгіштердің бір қалыпқа келтірілген учаскелерін дайындау кезінде майыстырылған, пісірілген немесе штампталған бүгілмелер, бұрыштамалар және жалғастырғыштар қолданылуы керек. Фитингтер болаттан жасалған болады.

5-кесте

П.п. номері	Құбырлар стандарты немесе техникалық шарттары	Болат маркасы, болат стандарты немесе техникалық шарттар	Құбырдың сыртқы диаметрі, мм
1. Жапсарсыз суықтай және ыстықтай деформацияланған құбырлар
1)	МЕСТ 8733-74 (В және Г топтары)	Сталь 10, сталь 20 МЕСТ 1050-88	10-108
2)	МЕСТ 8734-75	Сталь 10, сталь 20 МЕСТ 1050-88	10-108
2. Жапсарсыз ыстықтай деформацияланған құбырлар
3)	МЕСТ 8731-74 (В және Г топтары	Сталь 10, сталь 20 МЕСТ 1050-88 СТ09Г2с (К6) МЕСТ 19281-89, Сталь 10Г2С МЕСТ 4543-71	45-108 127-325
4)	МЕСТ 8732-78	Сталь 10Г2С МЕСТ 4543-71	127-325
3. Электрмен пісірілген тік жапасарлы құбырлар
5)	МЕСТ 20295-85	Сталь 17Г1С (К52), сталь 17ГС (52), 6-8 МЕСТ 19281-89	530-820
6)	МЕСТ 10704-91	ВСт2сп2-СВт6сп2 МЕСТ 380-94, Ст 0,8, сталь 10, сталь 15, сталь 20 МЕСТ 1050-88	10-108
4. Электрмен пісірілген шиыршықталған жапсарлы құбырлар
7)	МЕСТ 20295-85	Сталь 17Г1С (К52), сталь 17ГС (К52), 6-8 МЕСТ 19281-89	520-820

1) және 3) позициялар бойынша құбырларды 0,6 дан 1,2 МПа есептеу қысымы кезінде; барлық қалған позициялар бойынша 1,2 МПа кезінде қолдану ұсынылады.

13. БӨА және газ өткізгіштердің басқа да элементтерін қосу үшін фланецтер, тығындар, төсеме сақиналары, бобышкалар болаттан жасалған және құбыр материалына сәйкес келеді, ал бекіту бұйымдары (болаттар, шпилькалар, гайкалар, шайбалар) таза және мемлекеттік стандарттарға сәйкес келеді.

_________________

Қара металлургия

кәсіпорындарындағы

газ шаруашылығының

өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына

8-қосымша

Бекітемін

Техникалық меңгеруші

«____» ______ 20__ж.