57.Беларусь у гады вав.

22 чэрв 1941 - пачатак ВАВ. На тэр. Бел - абарончыя баі. У адпав з планам “маланкавай вайны” гал удар па маск-му напрамку наносіла група арміі ,,Цэнтр". Спачатку сав. войскі адступалі. Кіжаватаў (лейтэнант Брэсцкай крэп) знішчыў батальён фаш. Штаб абароны ўзнач Зубачоў і Фамін. Кіраўнік абароны- Гаўрылаў. Паветраныя баі (подзвіг Гастэла каля Радашковіч). На сёмы дзень вайны захопл. Мінск. Магілёў абар. 23 дні (байцы Куцепава знішчылі 39 танкаў). 14 ліп. 1941 пад кам. Флёрава выкар. кацюшы. На акуп. тэр. устан акуп. рэжым. Адн-ны акуп да бел вызнач у плане ,,Ост" (75% руск, бел, укр знішч, а 25% ператв. у рабоў, цыг. і яўр. поўнасцю зніш- пал-ка генацыду. У Б-сі створ 260 лагераў смерці (Малы Трасцянец-206500чал). Яўр-е нас-ва зганялі ў гета (110 на Бел), халакост - зн-не яўр-га нас-ва. 140 карных аперацый на Бел (Хатынь). Былі калабарацыяністы (Бел цэнтр рада, Бел краёвая абарона). Партызанскі рух: на 5 дзень вайны ў Пінскім р-не створ партыз-я атрад пад кір Каржа. Падполле: Заслонаў у Оршы вывеў цягнікі. Б-бу вяло і нас-ва: 1943 - дзед Талаш, браты Цубы, Марат Казей (у Мінскай вобл ён падарваў сябе гранатай у акр-ні). У 1943г. пачалося наступ ЧА. 28 вер. вызвал 1 г. - Камарын., а потым Гомель. Аперацыя ,,Баграціён" пач 23чэрв 1944. 26 чэрв. вызв Віцебск, а затым Орша. 3 ліп 1944 вызв Мінск (танк Фролікава, Бурдзейны кам.). 28 ліп вызв. Брэст. На вайне змаг 1млн300тыс бел.

55.Беларусьсь у міжваенны перыяд

Пасля вайны- гасп-ка разбурана. Сак 1921 - Рыжскі дагавор - Зах. Беларусь у скл. Польшы. НЭП, 1921: замена харчразвёрсткі харчпад, свабода гандлю, разв с/г, кааперацыя - добраахв супрац-ва сялян пры вырошчванні ўраджаю і арг-і яго продажу. Уведз чырвонец (1924), допуск замежнага капіталу. Снеж. 1920 - план дзярж электрыф-цыі ГОЭРЛО: на тэр Бел. будуюцца электрастанцыі. Сталін прапан. Ўтаномію: БССР- саст. частка РСФСР, а Ленін -федэрацыю, у якую на раўнапр. аснове аб'ядн. усе савецкія рэсп. 30 снеж. 1922 на 1 Усесаюз з'ездзе саветаў у Маскве ствар. СССР. 1924, 1926 - узбуйненне тэр. БССР. 1927 - канст-я БССР. 1924-29 -палітыка беларусізацыі. Дзярж/м -пол, бел, руск, яўр. Перавод навуч. на бел/м. Выпуск газет, падр-каў спец-таў. 1921 - БДУ. 1922-Інбелкульт. 1929 - БелАН. 20-30гг – культ-я рэв-я (ліквідацыя непіс-ць, уведз абав. пачатк. нав-ня).

“Дрыгва” Я. Коласа, “Міколка-Паравоз” Лынькова. Прав-не індустр-цыі звяз. з р-цём лёгкай прам-ці (харч, тэкстыльная, швейная). 1928-1 пяцігодка (ств-не с/г машынабудавання, буд-ва прадпр. (шв фабр ”Сцяг інд-цыі”, Магіл. і Бабр. дрэваапр. камбд, завод с/г машын у Гомелі). 1933-37, 1938-1941-пяцігодкі. Звышінд-цыя (5 у 4 гады). 1928 –калектыв- цыя (калгасы, каапераванне сял. гаспадара, для забеспячэння калгасаў тэхнікай - маш-тракт. станцыі (у Койданаве). Таталіт. рэжым (культ асобы, дзяржаўны сацыялізм. рэпрэсіі). 1937- канст БССР (права выбір. і быць выбр, але фармальна). 1929-раскул-не.