53.Лютаўская і Кастрычніцкая рэвалюцыі

Прычыны:

царскае самадзяржаўе,

памешчыцкае землеўладанне,

адсутнасць дэмакратычных свабод,

няверашанасць нац. пытання.

Рухаючая сіла: рабочыя (патрабавалі 8/ч працоўнага дня) + сяляне, якія хацелі перадзела зямлі + салдаты.

Пачатак рэвалюцыі паклалі забаст. рабочых 23 лютага 1917. 26 лютага пачалося узбр. паўстанне. Лют/рэв. у Петрагр. перамагла: урад быў звергнуты, узнікла 2/уладдзе: 1.Савет рабочых і салдаткіх дэпутатаў як орган улады, 2.Часовы ўрад – орган дыктатуры буржуазіі на чале з князем. 1 сакав. 1917 г., калі звесткі аб перамозе дайшлі да Бел., у гар. і мяст. прайш. міт., дэманстр., акцыі непадпарадкав. ўладам. Пачалі ствар. Саветы раб. і салд. дэпут. 4 сакав. быў створаны Мінскі Савет раб. дэпут. і Часовы выкан. камітэт. Каб аб'ядн. сілы пралетарыяту і салдат 8 сакав. быў створаны адзіны Мінскі Савет раб. і салд. дэпут. і адзіны выкан. камітэт. Саветы на Бел. прызнав. кіруючую ролю Петраградскага Савета раб. і салд. дэпут., а разам з тым прызнав. і Часовы ўрад.

Лют/рэвал. дала штуршок для дэмакратызацыі грам-ва: пачалі ствар. прафсаюзы, выбарн. салдац. камітэты ў арміі. Аграрнае пыт. не вырашана. Кастрычніцкая рэвал. як вынік Лютаўскай.

Яе прычыны: народ устаў ад вайны, прамысловасць і с/г – у крызісе, нявырашанасць аграрнага пыт., супярэчлівасці 2/уладдзя. Лозунг, мэты: “Уся ўлада саветам”. Паўстанне пачалося ў ноч на 24 кастрычніка. К 25 кастрычніку паўстанцамі былі захоплены масты, тэлеграфы. ВРК аб’явіў аб свяржэнні Часовага ўраду і перадачы ўлады Петраградскаму Савету рабочых і салдацкіх дэпутатаў. 26 кастрычніка быў захоплены Зімовы палац і арыштаваны члены Часовага ўраду. 25 і 29 кастрычніка – ΙΙ Усерасійскі з’езд саветаў, дзе было створана першае савецкае кіраўніцтва – СНК. З’езд выбраў УЦВК. Фармір 2-парт сістэма бальш і эсэраў. Уводзіцца 8/ч працоўны дзень, сяляне атрымалі зямлю, прыняты дэкрэт аб міры. Вынік – усталявалася дыктатура пралетарыяту.

56.Заходняя Беларусь у скл Польшы.

18 сак. 1918г. - Рыжскі дагавор: Гродз. Губ., усх. р-ны Віленск. і зах р-ны Мінска = крэсы ўсходнія. Урад Польшы абяцаў забясп бел і укр права на сваб р-цё к-ры і вык-не рэліг-х абрадаў. Але да 1939 г. усе бел. шк. ператвораны ў пол, спын. выданне бел. газет, забар. ужываене бел/м ва установах. Зах. Бел – агр. прыдатак Польшчы, раб сіла і танная сыр-на. Пол урад засяляў бел землі асаднікамі-былымі пол афіцэрамі. Іх зямля павял. за кошт зямлі бел сядян. 12/ч рабочы дзень. Паліт. і эк. рэжым, устаноўлены ў 1926 г. у Зах Бел – санацыя (аздараўленне). На тэр. ЗБ - нац-вызв рух:

2 напрамкі - рэвал-вызваленчы (прадстаўлены КПЗБ і Кам Саюз моладзі ЗБ) лінія на дальн разг-не партыз. б-бы і давядзенне да змены паліт. улады ў ЗБ і нац-дэм (дэпутаты-беларусы, выбраныя ў пол сейм, прыхільнікі БНР). Пол. улады расправіліся з удзельнікамі руху - расстрэл дэм-цыю сялян у мяст. Косава. 1935 - паўстанне нарачанскіх рыбакоў. 1935 - КПЗБ распрац. курс на супр-ва з бел нац-дэм. напрамкам. 2 ліст 1939 – пакт Мол-Рыб. 28-30 кастр. 1939 - уваход ЗБ у склад БССР.