12. Паняцце пра групу. Школьны клас

Сацыяльная псіхалогія вывучае тыя супольнасці, у сярэдзіне, якіх ажыццяўляецца зносіны: малыя і вялікія групы, кал-вы. Менавіта ў гэтых калектывах адбываецца фарміраванне асобы.

Група - супольнасць, якая выдзяляецца на аснове пэўнай прыкметы (соц прыналежнасць). Для асобы, якая ўваходзіць у групу, ўсведамленне прыналежнасці да яе ажыццяўляецца праз ўсведамленне факту псіх.супольнасці з іншымі членамі гэтай групы. Становішча ў групе вызначаецца: статусам (становішчам чалавека ў сістэме міжасобасных адносін, якія вызначаюць яго правы, абавязкі); сістэмай групавых адносін (сукупнасць меркаванняў аб чаканым поведении членаў групы); групавымі нормамі (агульны правилы паводзин, яких прытрымл група).

1. Па памеры (малая да 40 асоб, вялікая – ад 40 асоб).2 Па непасрэднасці ўзаемасувязей:Умоўныя (створаная паэўнай умоўнай прыкмеце (узроставая, нацыянальнай, гістарычнай г.д.). У яе людзі не ўваходзяць, а ўключаюцца. Яны не маюць між сабой прамых ці ўскосных адносін.Рэальная – складаецца абавязкова з рэальных людзей, што жывуць у 1 часе і прасторы і маюць між сабой рэальныя сувязі.3. Па ўмовах функцыянавання: лабараторныя (клас) і натуральныя (сям’я) 5. Па ступені адкрытасці: адкрытыя і закрытыя (секта) 7. Па спосабу ўтварэння:Фармальная – група, утвораная на падставе афіцыйных папераў (БРСМ, прафсаюз), Нефармальная – гэта і ёсць група, што складаецца на падставе супадзення інтарэсаў, захапленняў, кампетэнтнасці і г.д. (сяброўскія кампаніі, калектыў работнікаў). Цэментуючай асновай тут сімпатыі і захапленні, знікаюць яны распадаецца і група. Школьны клас - малая сацыяльная група, а дзеці,якія навучаюцца ў ім - члены гэтай групы. У рамках існавання і развіцця внутриклас.калектыва як малой групы вядучую ролю адыгрывае працэс міжасобасных ўзаемадзеяння. У працэсе ўзаемадзеяння школьнікі абменьваюцца сац.вопытам, дзеляцца рознымі ведамі. Ва ўмовах адукацыйнай асяроддзя сучаснай школы асаблівае значэнне набывае сац.бок жыццядзейнасці удзельнікаў адукацыйнага працэсу. Сац.развіццё школьнікаў працякае, у асноўным, у зносінах з аднагодкамі, у арганізацыі міжасобасных узаемадзеянняў, дзе клас выступае малой сацыяльнай групай. Каб ўзровень развіцця класа як малой сацыяльнай групы быў дастаткова высокім, а дзейнасць групы была плённай і сацыяльна-значнай, неабходна:Настаўніку накіроўваць і падтрымліваць сацыяльныя пачынанні школьнікаў.Заахвочваць і стымуляваць сацыяльна-карысныя імкненні і інтарэсы дзяцей,Ствараць умовы для праяўлення і развіцця сац.здольнасцяў школьнікаў з дапамогай сацыяльна-значнай дзейнасці.Толькі пры згуртаванасці групы мы зможам дамагчыся развіцця паўнавартаснай, рознабакова развітой і сацыяльна-арыентаванай асобы

13)Міжасабовыя зносіны ў малых групах. Канфлікты, аптымізацыя сац-псіхал.Клімату ў класе.

Малая група - гэта група нешматлікая па складзе ўдзельнікаў, ад 2-ух да 30-40 чал,аб'яднаны цесным зносінамі і агульнай сумеснай дзейнасцю. Адукацыя і развіццё малой групы: 1) працэс знаёмства - людзі вывучаюць 1 аднаго; ў ходзе зносін ажыц-ца першасная адаптацыя людзей.2) перыяд першаснага збліжэння членаў групы - будуецца сістэма міжасобасных адносін, фар-ца груп.нормы,кантакты людзей ужо прадуманы,адбываецца шмат канфліктаў. 3) стадыя фарміравання актыву групы. Канфлікты паступова спыняюцца. Зносіны становіцца адкрытым. З'яўляецца групавая згуртаванасць і салідарнасць..4) з'яўляецца адчуванне «МЫ» - падтрымліваюцца ўсімі адзіныя групавыя мэты і інтарэсы. Міжасабовыя адносіны можна разглядаць як фактар ​​Ψ-га «клімату» групы. Эмацыйная аснова міжасабовых адносін азначае, што яны ўзнікаюць, і складаюцца на аснове пэўных пачуццяў, якія нарадж-ца ў людзей па адносінах 1 да аднаго.

К. у малой групе - гэта сутыкненне процілегла накіраваных інтарэсаў, мэтаў, поглядаў, успрымаецца чалавекам як значная для яго Ψ -ая праблема, якая патрабуе свайго вырашэння і выклікае актыўнасць, накіраваную на яго пераадоленне. Апанентамі ў дадзеным канфлікце могуць выступаць: 1.асобныя члены групы, 2.асобныя групоўкі ўнутры яе, 3.член групы і астатняя яе частка. К. могуць адбывацца ў такіх мал.групах, як: 1.сям'я, 2.подростово-юнацкія групы, 3. рабочыя групы, 4.камітэты і групы па вырашэнні праблем, 5.трэнінгавыя і тэрапеўтычныя групы. К. у групе можа ўзнікаць на аснове:.асабістага канфлікту , міжасабовага канфлікта,.канфлікту прыналежнасці (прыналежнасці да падгрупе),міжгрупавога канфлікту, сацыяльнага канфлікту (наступствы сацыяльнага ціску). Наступствамі к. ў групе могуць быць: 1. Адукацыя падгруп. 3. Арганізацыйныя змены ў групе. 4. З'яўленне або змена кіраўніка. 5. Распад групы. Формы завяршэння канфлікту ў малой групе: Без прыцягнення трэцяй асобы: 1. гвалт, 2. раз'яднанне, 3. прымірэнне. З прыцягненнем трэцяй асобы: 1. гвалт, 2. сацыяльны ціск, 3. Суд.

Фактары, якія ўплываюць на стан псіхалагічнага клімату: фактары макраасяроддзя і мікраасяроддзя, асабістыя якасці членаў калектыву і стыль кіраўніцтва. Найважнейшымі прыкметамі спрыяльнага Ψ -га клімату калектыву з'яўл: давер і высокая патрабавальнасць членаў гр.; добразычлівая і дзелавая крытыка; адсутнасць ціску наст. на вучняў і прызнанне за імі права прымаць значныя для групы рашэнні; дастатковая інфармаванасць членаў вучнёўскага калектыву аб яго задачах; задаволенасць прыналежнасцю да калектыву.