5 . Паняцце пра мысленне і ўяўленне.

Мысленне – г. пазнавальны працэс, які хар-ца абагульненым і апасродкаваным адлюстраваннем рэчаіснасці. Віды мыслення : па форме арганізацыі: 1) наглядна-дзейнаснае-самы ранні від мыслення, які ўласцівы дзецям да 3 год, калі дзіцё пазнае, маніпуліруе цацкамі. 2)наглядна-вобразнае – найбольш поўна і разгорнута ў дзяцей школьнага і дашкольнага ўзросту, а ў дарослых занятых практычнай дз-сцю, якім часта даводзіцца прымаць рашэнні аб прадметах сваёй дз-сці, толькі назіраючы за імі, не датыкаючыся. 3)абстрактна-лагічнае м. – з’-ца ў падлетк. Узросце, рашэнне задачы шляхам лагичн.аперацый.(а=с,в=с,значыць а=в) Віды. м. па хар-ру вырашаемых з-ч: 1) тэарэтычнае – на аснове тэарэт., разважанняў і высноваў. 2)практычнае – на аснове суджэнняў і высноваў, якія заснаваны на рашэнні практычных з-ч. Віды м. па ступені разгорнутасці: 1) дыскурсіўнае – м, якое апасродкавана логікай разваг, а не ўспрыняццем; 2) магчымае – м, якое абапіраецца на веды; 3)інтуітыўнае – м.,якое заснавана на непасрэднасці пачуццяў і ўспрыняццяў. Віды мыслення па ступені навізны і арыгінальнасці:1) рэпрадуктыўнае (узнаўляльнае) – на аснове вобразаў і ўяўленняў, узятых з як.-неб крыніц. 2) прадуктыўнае (творчае) – на аснове творчага ўяўлення. 3) эўрыстычнае м. – забяспечваецца матывацыйнымі і эмацыйнымі працэсамі, пачуццём натхнення, з ім звязана паняцце інсайту – раптоўнае і невывадзімае з мінулага вопыту разуменне або рашэнне як-неб з-чы.

Аперацыі мыслення: 1. Параўнанне - мысліцельная аперацыя, у працэсе якой адбываецца ўсталяванне падабенства і адрозненні паміж прадметамі. Першапачаткова неабходна вылучыць істотныя ўласцівасці. 2. Аналіз - …, у працэсе якой адбываецца расчляненне з'явы на асобныя часткі. 3. Сінтэз - …, у працэсе якой адбываецца разумовае ўз'яднанне розных элементаў з'явы. 4. Абстракцыя -…, у працэсе якой адбываецца адцягненне ад якіх-небудзь уласцівасцяў або частак прадмета для выдзялення яго найбольш істотных прыкмет. 5. Канкрэтызацыя - …, у працэсе якой адбываецца прадстаўленне прадмета ва ўсім разнастайнасці яго уласцівасцяў. 6. Абагульненне - …, якая заключаецца ў аб'яднанні предметау па іх істотных прыкметах.

Уяўленне – здольнасць уяўляць адсутны, або рэальна не існуючы аб'ект, утрымліваць яго ў свядомасці і ў думках маніпуляваць ім.

Ф-цыі ўяўлення: 1)уяўляць рэчаіснасць у вобразах і мець магчымасць карыстацца імі рашаючы з-чы; 2)рэгулявання эмацыйнага стану 3)удзел у рэгуляцыі пазнавальных працэсаў і стану ч-ка (успрыняцце, увага, памяць, маўленне, эмоцыі); 4)фармір-ня ўнутранага плану дз-няў (здольнасць выконваць іх у галаве, маніпуліруючы вобразамі); 5)планаванне і праграмаванне дз-сці (складанне праграм, ацэнка іх правільнасці, працэсу рэалізацыі). Фармір-не: пры дапамозе спецыяльных зад-няў і прыёмаў можна развіваць уяўленне. У творчых відах працы – навука літаратура, мова, мастацтва – раз-цё ўяўл. адбываецца праз заняткі па дадзеных відах дз-сці.