11. Жүректің бұлшықетті қабаты:

A) Миокард.

B) Құлақша.

C) Эпикард.

D) Эндокард.

E) Қарынша.

12. Адамның органикалық дүниенің даму заңдарына байланысты емесін белгілеңіз:

A) Өлмейді.

B) Өледі.

C) Өседі.

D) Көбейеді.

E) Дамиды.

13. Автотрофты қоректенетін ағзалар:

A) Вирустар.

B) Адам.

C) Саңырауқұлақтар.

D) Жануарлар.

E) Өсімдіктер.

14. Жердің геологиялық қабығы биосфера:

A) Газ тектес заттардан тұрады.

B) Топырақтан тұрады.

C) Қатты заттардан тұрады.

D) Тірі организмдерден тұрады.

E) Сұйық заттардан тұрады.

15. Кіндік тамыр жүйесі бар өсімдік:

A) Күріш.

B) Пияз.

C) Бидай.

D) Бақ-бақ.

E) Жүгері.

16. Дәнді дақылды өсімдіктер біріктірілген тұқымдас:

A) Астық.

B) Бұршақтар.

C) Раушангүлділер.

D) Алқалар.

E) Орамжапырақгүлділер (шаршыгүлділер).

17. Балықтардың судың бағытын, ағын күшін қабылдайтын мүшесі:

A) естуі

B) иіс сезуі

C) торсылдағы

D) бүйір сызығы

E) көруі

18. Жиырылуға қабілетті ұлпа:

A) Сүйек.

B) Эпителий.

C) Дәнекер.

D) Жүйке.

E) Бұлшықет.

19. Көру аймағы мидың бөлімінде орналасқан:

A) орталық ми қыртысында

B) шүйдеде

C) үлкен ми сыңарларының маңдай бөлімінде

D) ми қыртысында

E) самай бөлімінде

20. Бассүйектің бет сүйектеріне жатпайтыны:

A) мұрын сүйегі

B) маңдай сүйегі

C) астыңғы жақ сүйек

D) жақ сүйектері

E) жоғарғы жақ сүйек

21. Тұқым қуалайтын өкпе ауруы:

A) силикоз

B) тұмаусүзек

C) маңқа

D) плеврит

E) туберкулез

22. 1 гр ақуыз ыдырағанда бөлінетін жылу мөлшері:

A) 17,6 кДж

B) 17,2 кДж

C) 16,8 кДж

D) 17,0 кДж

E) 16,0 кДж

23. Бүйректі тексеріп емдейтін дәрігер

A) дерматолог

B) уролог

C) терапевт

D) невропатолог

E) хирург

24. Организмдердің табиғи ортаға бейімделуі:

A) Медицина.

B) Экологиялық физиология.

C) Акклиматизация (жерсіндіру).

D) Физиология.

E) Гигиена.

25. Аш ішекте және өт жолында тіршілік ететін паразит қарапайым жәндік:

A) қантышқақ амебасы

B) безгек паразиті

C) құртамыш

D) лямблия

E) трипоносома

26. Бақалшақсыз, басаяқты жыртқыш былқылдақденелілер:

A) Айқұлақ

B) Жүзім ұлуы

C) Шалшық ұлуы

D) Үлкен тоспаұлу

E) Кальмар

27. Ересек ағзаның жеке мүшелері қалыптасатын саты

A) постэмбрион

B) нейрула

C) гаструла

D) эмбрион

E) бластула

28. Қызыл гүлді ас бұршағын (генотипі АА) гүлі ақ түсті дарамен будандастырғанда (генотипі аа) бірінші ұрпағында (F1) алынатын гибридтері:

A) 100% қызыл гүлділер.

B) 50% қызыл гүлді және 50% ақ гүлділер.

C) 25% қызыл гүлді және 75% ақ гүлділер.

D) 100% ақ гүлділер.

E) 25% ақ гүлділер және 75% қызыл гүлділер.

29. Физиологиялық критерийдің негізгі ерекшелігі:

A) Түрдің таралған белгілі бір аймағы.

B) Сыртқы орта факторларының жиынтығы.

C) Ағзаның сыртқы белгілерінің жиынтығы.

D) Нақты түрге тән хромосомалар жиынтығы.

E) Ағзалардың тіршілік әрекеттері мен қасиеттері.

30. Экожүйе

A) түрлердің дамуы

B) аймақ

C) түрлердің тұрақты деңгейі

D) түрлердің өзгеруі

E) түрлер жиынтығы

32 нұсқа

1. Жарықта жасыл өсімдіктер тәрізді, ал қараңғыда жануарлар тәрізді қоректенетін қарапайымдар:

A) Трипаносома

B) Кірпікшелі кебісше

C) Лейшмания

D) Амеба

E) Жасыл эвглена

2. Адамның денесіндегі қозғалмайтын сүйектер:

A) Бас және жамбас

B) Иық және омыртка

C) Қол және аяқ

D) Жілік және шынтақ

E) Қабырға және шыбық

3. Ақуызды ыдырататын фермент:

A) Инсулин.

B) Амилаза.

C) Өт.

D) Пепсин.

E) Липаза.

4. Организмнің қорғаныш тежелуі:

A) Сөйлеу

B) Тынысалу

C) Ұйқы

D) Зат алмасу

E) Тамақ

5. Генотипте бірдей доминанты немесе рецессивті гендермен көрсетілген болса, ондай ағза аталады:

A) Гомогаметалы

B) Гомозиготалы

C) Гетероаллельді

D) Гетерогаметалы

E) Гетерозиготалы

6. Қылқан жапырақты өсімдік

A) Қайың

B) Сексеуіл

C) Тобылғы

D) Терек

E) Арша

7. Бидайдың дәнегінде қоректік заттар қорының жиналуы:

A) Тамыршада

B) Тұқымжарнақта

C) Эндоспермде

D) Сабақшада

E) Бүршікшеде

8. Гүлді өсімдіктердің кластары:

A) Үш.

B) Бір.

C) Екі.

D) Төрт.

E) Бес.

9. Қарағайлы ормандарда өсетін қына

A) Жапырақ қына

B) Талшық қына

C) Жіп тәрізі қына

D) Қабыршақ қына

E) Бұта қына

10. Шұбалшаңдардың класы-

A) азқылтанды құрттар.

B) кірпікшелі құрттар.

C) көпқылтанды құрттар.

D) сорғыш құрттар.

E) таспа құрттар.

11. Кесірткенің терісі:

A) жалаңаш(жылтыр)

B) қабыршақты, құрғақ

C) тікенекті өскіншелі

D) тері безінен сұйық шырыш бөлініп тұрады

E) дымқыл

12. Ми бағанасынан тарайтын жүйке саны:

A) 8 жұп

B) 5 жұп

C) 12 жұп

D) 10 жұп

E) 6 жұп

13. Жыныс жасушасының атауы:

A) сома

B) талшық

C) зигота

D) нейрон

E) гамета

14. Ақуыз (нәруыз) құрамына кіретін:

A) Эфир майы

B) Май

C) Аминқышқылы

D) Су

E) Аммиак

15. Тұқымдары жел арқылы таралатын өсімдік :

A) Тұңғиық.

B) Шоңайна.

C) Бөрібұршақ.

D) Терек.

E) Долана.

16. Бунақталған тамырсабағы бар споралы өсімдік:

A) Көкек зығыры

B) Қырықбуын

C) Сальвиния

D) Ақ мүк

E) Плаун

17. Жүйке арқылы тірі ағзалардың тітіркендіргіштерге жауап беруі:

A) Сезу.

B) Қозғалмау.

C) Рефлекс.

D) Қозу.

E) Өткізу.

18. Шаянтәрізділердің есту және тепе-теңдік мүшесі:

A) Екі ұзын мұртша.

B) Екі қысқа мұртша.

C) Желбезек.

D) Хитинді жабын.

E) Күрделі көзшелері.

19. Ішкі және сыртқы секреция бездерінің қызметін қатар атқарады

A) Эпифиз

B) Гипофиз

C) Сілекей безі

D) Ұйқы безі

E) Май безі

20. Жүрек қабырғасы ... тұрады:

A) эпителий ұлпасынан

B) шеміршекті ұлпадан

C) бірыңғай салалы бұлшықеттен

D) жүйкеден

E) көлденең жолақты бұлшықет ұлпасынан

21. Тыныс алу мүшелеріне жатпайды

A) көмей

B) аңқа

C) кеңсірек

D) бүйрек

E) өкпе

22. Заттар ыдырауынан пайда болатын өнімдеріне жатпайтынын анықтаңыз:

A) Тер.

B) Энергия.

C) Нәжіс.

D) Жас.

E) Несеп.

23. Құты тәрізді мүше

A) - бауыр

B) - қуық

C) - бүйрек

D) - өкпе

E) - көкбауыр

24. Жер ғаламшасының пайда болу кезеңі

A) - 4,55 млрд жыл бұрын

B) - 3,5 млрд жыл бұрын

C) - 3,8 млрд жыл бұрын

D) - 2,5 млрд жыл бұрын

E) - 2 млрд жыл бұрын

25. Ұрықтанған тұқымбастамадан дамиды.

A) Тұқым

B) Тозаң

C) Аталық

D) Жеміс

E) Аналық

26. Бақалшақсыз былқылдақденелі жәндік.

A) Айқұлақ.

B) Каракатица.

C) Шалшықұлу.

D) Үлкен тоспа ұлуы.

E) Жүзім ұлуы.

27. Торлы қабықшада орналасқан таяқшадағы қызыл түсті зат родопсинді түзетін витамин

A) A

B) D

C) B12

D) C

E) B6

28. Гомологиялық хромосомалардың бір-біріне жақындауы:

A) Коньюгация

B) Кроссинговер

C) Митоз

D) Трансляция

E) Транскрипция

29. Адамдағы атавизм белгілері-

A) Үшінші қабақ.

B) Соқыр ішек өскіні.

C) Адам қаңқасындағы құйымшақ.

D) Қалың түктілігі.

E) Құлақ қалқаны.

30. Әр түрге жататын ағзалардың өзара жағдай туғыза отырып тіршілік етуі:

A) Жыртқыштық.

B) Паразиттік.

C) Арамтамақтық.

D) Бәсекелестік.

E) Селбесу.

33 нұсқа

1. Жасуша дегеніміз:

A) Жеміс.

B) Органоид.

C) Ағзаның ең кіші бөлшегі.

D) Жапырақ.

E) Ұлпа.

2. Аяқтары буын арқылы жақсы қимылдайтын бірнеше бунақтардан тұратын жәндіктер типі:

A) Қарапайымдар

B) Буынаяқтылар

C) Былқылдақденелілер

D) Ішекқуыстылар

E) Жалпақ құраттар

3. Ішқұрт ауруының алдын алу:

A) Антибиотиктер пайдалану.

B) Егу (прививка) жасау.

C) Өз бетімен емделу.

D) Алкоголь пайдаланбау.

E) Тазалық сақтау.

4. Адамның қалқанша безінің құрамына кіреді:

A) Хлор .

B) Күкірт.

C) Иод.

D) Кальций.

E) Фосфор.

5. Ауырсынуды сезетін сезім ... рецепторы

A) Қызу

B) Тепе-теңдік

C) Сипап сезу

D) Дірілдеу

E) Ноцицептор

6. Споралар арқылы көбейетін өсімдік:

A) Інжугүл

B) Шаңжапырақ

C) Бегония

D) Алқа

E) Бидай

7. Күнбағыстың жемісі-

A) Дәнек.

B) Жидек.

C) Тұқымша.

D) Бұршақ қын.

E) Қауашақ.

8. Паразиттік тіршілік ететін амебаның түрі:

A) бақалшақты

B) қантышқақ

C) сәулелі

D) кәдімгі

E) бақалшақсыз

9. Сиыр цепенінің көзі:

A) Жақсы дамыған.

B) Нашар дамыған.

C) Күрделі көз.

D) Дамымаған.

E) Жай көз.

10. Жорғалаушыларға жататын:

A) бақбақылдар

B) бақалар

C) тритондар

D) саламандрлар

E) кесірткелер

11. Тірек-қимыл жүйесінің қызметін атқаратын мүше:

A) Сүйек, бұлшықет

B) Өкпе

C) Жүйке

D) Бүйрек

E) Жүрек

12. Жүректен шыққан қанды денеге тарататын тамыр:

A) Қолқа.

B) Лимфа.

C) Көктамыр.

D) Салатамыр.

E) Қылтамыр.

13. Шылым түтінінің ішінде болады:

A) Улы газ, шаң, қүйе.

B) Улы газ, шаң, тозаң.

C) Улы газ, шаң, өттегі.

D) Улы газ, шаң, шемен.

E) Улы газ, оттегі, шемен.

14. Есте сақтау байланысты:

A) Сопақша миға

B) Мишыққа

C) Ортаңғы миға

D) Аралық миға

E) Үлкен ми сыңары қыртысы қызметіне

15. Тұқым кіндігі дегеніміз-

A) Тұқымжарнағы.

B) Ұрық.

C) Қауызы.

D) Тұқымның жеміске бекінген жері.

E) Бүршікше.

16. Бактериялар дегеніміз:

A) Біржасушалы, ядросы толық қалыптаспаған ағзалар.

B) Жасыл өсімдік.

C) Ядросы бар көпжасушалы ағзалар.

D) Жасушаға дейінгі ағзалар.

E) Ядросы бар жасуша.

17. Адам жасушаның энергия көзі

A) цитоплазма

B) митохондрий

C) ядро

D) вакуоль

E) ядрошық

18. Бүйректің сыртқы қабаты:

A) боз қабат

B) ақшыл қабат

C) терілі қабат

D) нағыз қабат

E) қыртыс қабат

19. Нәресте үйге келгендегі алғашқы тойы

A) ат қою

B) қырқынан шығару

C) шілдехана

D) бесік тойы

E) тұсау кесу

20. Жасушада ең көбі …

A) Фосфор

B) Сутек

C) Оттек

D) Көміртек

E) Азот

21. Зиготадан туғанға дейінгі ұрықтық даму процесі:

A) филогенез

B) тікелей даму

C) постэмбриогенез

D) эмбриогенез

E) онтогенез

22. Даралардың айналадағы әр түрлі күрделі орта жағдайларымен қарым-қатынасын Ч.Дарвин ... деп атады.

A) қолдан сұрыптау

B) табиғи сұрыптау

C) бейімделушілік

D) тіршілік үшін күрес

E) тұқымқуалау өзгергіштік

23. Агрономиялық әдіске жатпайды

A) канал салу

B) себу тереңдігін білу

C) органикалық тыңайтқыш себу

D) мол түсімді іріктеме таңдау

E) себу мерзімін білу

24. Тірі ағзалар жиынтығы жер бетінде құрайды

A) ғаламшар биомассасын

B) су биомассасын

C) құрлық биомассасын

D) ауа биомассасын

E) орман биомассасын

25. Минералды заттар мен суды сору және тірек қызметін атқаратын тамырдың -

A) Өткізу аймағы.

B) Оймақшасы.

C) Бөліну аймағы.

D) Өсу аймағы.

E) Сору аймағы.

26. Тұмау тигенде түтінін иіскеуге болады

A) Майқарағай

B) Қарағай

C) Балқарағай

D) Арша

E) Самырсын

27. Гидраның жынысты көбеюі:

A) Қорек көп болғанда.

B) Күзде.

C) Температура жоғарлағанда.

D) Жазда.

E) Көктемде.

28. Тоспа ұлуы бақалшағының бұрала иірленуі-

A) 2-3 бұрама.

B) 4-5 бұрама.

C) 6-7 бұрама.

D) 5-6 бұрама.

E) 3-4 бұрама.

29. Дәрумендердің (витаминдердің) нашар сіңуінен болатын өзгеріс-

A) Сал болады.

B) Бұлшық еттердің жиырылғыштық қасиеті бұзылады.

C) Ақыл-есінің және денесінің қалыпты дамуын тежейді.

D) Қозғаушы нейрондардың қызметі бұзылады.

E) Жүйке ауруларына душар етеді.

30. Дигибридті будандастырудағы F ұрпақта фенотипі төрт түрлі генотипті көрініс береді:

A) 9:3:3:1

B) 3:2:1

C) 1:1

D) 3:1

E) 1:2:1

34 нұсқа

1. Лейкопластардың қызметі:

A) Қор затын жинауға қатысу.

B) Гүл, жеміске қызыл, сары түс беру.

C) Өсімдікке жасыл түс беру.

D) Фотосинтезге қатысу.

E) Көбеюге қатысу.

2. Ењ мањызды органикалық тыњайтқыш:

A) Күл

B) Ағаш шірінділері

C) Көњ

D) Қарашірік және құс сањғырығы

E) Құс сањғырығы

3. Тұқымныњ қоректiк заттар жинайтын жасушалары-

A) Түйiн.

B) Эндосперм.

C) Тұқымбастама.

D) ¤зек.

E) Бүршiк.

4. Балықтардыњ көбейіп, даму циклы –

A) Жұмыртқа –дернәсіл – имаго.

B) Жұмыртқа – дернәсіл – қуыршақ – ересек бунақ денелілер.

C) Жұмыртқа – итшабақ – ересек балық.

D) Жұмыртқа – жұлдызқұрт – қуыршақ – имаго.

E) Уылдырық – ұрық – дернәсіл – шабақ – ересек балық.

5. Асқорыту жүйесініњ қызметі-

A) Ағзаны сыртқы ортамен байланыстыру.

B) Мүшелер жұмысын гуморальды реттеу.

C) Кенеулі қоректік заттарды күрделі түрінен жай, қанныњ құрамына өте алатын күйіне айналдыру.

D) Денедегі керексіз зиянды заттарды шығару.

E) Қоректік заттар мен оттегіні жасушаларға тасымалдау.

6. Ішекқуыстылардың затқа бекінетін дене бөлігі-

A) аралық жасушалары.

B) аузы.

C) табаны.

D) қармалауыштары.

E) сыртқы қабаты.

7. Жауынқұрттың денесіндегі қылтанының атқаратын қызыметі:

A) Зәр шығару.

B) Қозғалу.

C) Денені орнықты ұстау.

D) Иіс сезу.

E) Жиырылу.

8. Хитинді жабынның атқаратын қызметі:

A) Тыныс алу.

B) Сыртқы ортамен байланыс.

C) Қорғаныш.

D) Қанайналым.

E) Сезім мүшесі.

9. Жасушаның бейорганикалық заты:

A) Май

B) Тұз

C) Нуклейн қышқылы

D) Ақуыз

E) Көмірсу

10. Шеткі жүйке жүйесінің бөлімі:

A) ми бағаны

B) үлкен ми сыңары

C) мишық

D) жүйкелер, жүйке түйінділері

E) жұлын

11. Қантамырларының қабырғасы түзіледі:

A) Көлденең жолақты жүрек ұлпасынан.

B) Көлденең жолақты қаңқа ұлпасынан.

C) Үшбасты бұлшық еттен.

D) Екібасты бұлшық еттен.

E) Бірыңғай салалы бұлшық ет ұлпасынан.

12. Адамның жүрегінің бөлігі:

A) 4

B) 5

C) 1

D) 3

E) 2

13. Бір тәуліктегі ересек адамға қажетті майдың мөлшері:

A) 100 гр.

B) 200 гр.

C) 400 гр.

D) 500 гр.

E) 300 гр.

14. Өсімдіктің азот жинақтаушы-түйнек бактериялары орналасқан орны:

A) Тұқымда.

B) Жемісте.

C) Сабақта.

D) Жапырақта.

E) Тамырда.

15. Тұқымбастаманың орналасқан орны-

A) Аналықтың аузында

B) Аналықтың мойнында

C) Тозаң түтігінде.

D) Жатын қуысында

E) Жұмыртқа клеткасында.

16. Жазда жас балауса күйінде пайдаланатын орамжапырақ

A) Кольраби

B) Ерте пісетін

C) Ортан мерзімде пісетін

D) Кеш пісетін

E) Қызыл қауденді орамжапырақ

17. Мұрын қуысының сілемейлі қабықшасының қабынуын атаңыз:

A) Тұмау

B) Ревматизм.

C) Пәле

D) Туберкулез

E) Микроб

18. Адам ұрығына ұқсас болып келетін жануардың ұрығы

A) гидра

B) көбелек

C) инелік

D) маса

E) кесіртке

19. Ортаңғы құлақтың бөлімдері

A) дыбыс сүйекшелер.

B) доға қуысы.

C) иірім түтік.

D) сүйек лабиринті.

E) жарғақша лабиринті.

20. Адам өмірінің ұйқымен өтуі:

A) Бестен бірі

B) Жартысы

C) Төртен бірі

D) Үштен бірі

E) Алтан бірі

21. РНҚ молекуласының тізбегі:

A) 5

B) 2

C) 3

D) 1

E) 4

22. Митоздық бөліну кезіндегі фазаның реттік жүйесі:

A) анафаза-метафаза-профаза-телофаза

B) профаза-анафаза-метафаза-телофаза

C) профаза- телофаза-анафаза-метафаза

D) анафаза-профаза-метафаза-телофаза

E) профаза-метафаза-анафаза-телофаза

23. Хромосомдық мутацияларға жатпайтынын аңықтаңыз:

A) Инверсия

B) Транслокация

C) Дупликация

D) Полиплоидия

E) Делеция

24. Өзі мекен ететін иесін ауруға шалдықтырып, тіршілік етуі:

A) Бәсекелестік.

B) Жыртқыштық.

C) Арамтамақтық.

D) Селбесу.

E) Паразиттік.

25. Қағаз алуға қолданылады

A) Самырсын

B) Терек

C) Шырша

D) Қайың

E) Балқарағай

26. Қалпақшалы саңырауқұлақтың жер бетіндегі жемісті денесін үзіп алған соң топырақта қалатыны

A) Жіпшумағы.

B) Жер үсті денесінің бір бөлшегі.

C) Ешнәрсе қалмайды.

D) Тамыршасы.

E) Спорасы.

27. Ішектің қабырғасындағы сілемей қабықшаны бүлдіріп, жара қылады

A) Кәдімгі амеба

B) Қантышқақ амеба

C) Лямблия

D) Құртамыш

E) Лейшмания

28. Аузы аяғының түбіне жақын орналасқан ұлу-

A) кальмар.

B) айқұлақ.

C) сегізаяқ.

D) тоспа ұлу.

E) жалаңаш шырыш.

29. Қанда адреналиннің көбеюі жылудың түзілуін:

A) Тоқтатады.

B) Қалпына келтіреді.

C) Баяулатады.

D) Күшейтеді.

E) Жылу берілуін теңестіреді.

30. Ағзалардың белгілі бір ортаға өзінің тіршілігін сақтап бейімделуі ол ...

A) қолдан сұрыптау.

B) тіршілік үшін күрес.

C) микроэволюция.

D) табиғи сұрыпталу.

E) макроэволюция.

35 нұсқа

1. Жасушалар бір-бірімен … арқылы байланысады.

A) вакуоль

B) жасуша ядросы

C) цитоплазма

D) жасуша сұйықтығы

E) жасушааралық заттар