17. Паралельді көппроцессорлы архитектура
БҚ – басқару құрылғысы
АЛҚ – арифметикалық-логикалық құрылғы
18. Компьютер құрылымы
Комп құрылым негізін 1945 жылы американдық ғалым Джон Фон Нейман жасаған. Комп құрылымы – функцияның элементтер байланысы мен жиынтығы. Әртүрлі құрылғыларды бір-бірімен байланыстыру үшін олардың интерфейсі бірдей болу керек. Интерфейс – физикалық ж/е логикалық параметрлері өзара байланысқан екі құрылғының жанасуы.
19. Компьютерлерді жіктеу
- даму кезеңдері бойынша
- архитектура б/ша
- өнімділігі б/ша
- эксплуатация шарты б/ша
- тұтыну қасиеті б/ша ж/е т.б.
Комп архитектурасы тұтынушыға манызды қасиеттерінің жиынтығымен анықталады. Негізгі назар оның құрылымына ж/е функционалдық мүмкіншіліктеріне бөлінеді.
Бірінші кезендегі комптар.
Құрылған уақыты |
50-жылдар |
Элементтік базасы |
Эл-қ лента |
Ақпарат енгізу |
Перфолента, перфокарта |
Жылдамдығы |
Сек-на 10-20 мың операция |
Тілі |
Белгілі машинаның машиналық тілі |
20. Кэш жады
КЭШ жады тұтынушыға көрінбейді, ондағы мәліметтер программалық қаптама үшін жеткіліксіз.Оған жедел жадыдан алынған міліметтерді бағдарлама командаларын орн-п процессор жеке пайдаланады. Оған ақпарат қайдан келгенін есте сақтайды. Егер осы мәліметтер қажет болса, жедел жадыға қарамай осы КЭШ жадыдан ала саламыз. КЭШ жады көлемі жедел жадыдан аз. Оның контроллері яғни басқаратын схемасы қандай мәліметтерді КЭШ жадыда сақтау керек, қандайын ауыстыру керек екендігін қарап отырады. Жиі қолданылмайтын н/се қолданылмайтын ақпарат алынып тасталынады. КЭШ жады комп өнімділігін көбейтетін құрылғы. КЭШ жады бірнеше деңгейге бөлінген:
Бірінші деңгейлі КЭШ. Сол процессор кристалында орындалады. Көлемі бірнеше кбайт.
Екінші деңгейлік КЭШ. Процессор кристалында н/се сол түйінде орн.
Үшінші деңгейлік КЭШ. SRAM типті жылдам мксхемаларда орн. Аналық платаға жақын орн. Оның көлемі бірнеше Мбайтқа дейін жетеді. Бірақ ол аналық плата жиілігімен жұмыс істейді.
21. Кмдп технологиясы. Немесе-емес сызбасы.
МДП технология дамытудың келесі қадамы комплиментарлы МДП яғни әртүрлі өткізгіш типті транзисторларды пайдалану болып табылады, мұнда негізгілері п-типті транзисторлар; ал р-типті транзисторлар динамикалық жүктеме түрінде пайдаланылады. пМДП схемаларымен салыстырғанда КМДП-схемаларын қуатты көп пайдаланады, жылдамдықты және бөгеуіл төзімділікті көбейтеді, бірақ оның кристалдағы алатын орны көп, өндіріс технологиясын күрделендіреді.
НЕМЕСЕ-ЕМЕС схемасы
Ерекшеліктері:
- статикалық электрлікке сезімталдылық (буферлік каскадтарға қорғаныс үшін диодтар қойылады);
- тиристорлық эффект (КМДП құрылымдарында қорек көзі шиналары арасында паразитті биполярлы тиристорға ұқсас құрылымдар пайда болады). Қорек көзін қосқанда тиристор қосылады, «+» шинасын жалпы шинаға тұйықтайды.