11. Жүйелік шинаның фу-дық сипаттамалары.

Жүйелік шиналар – барлық құрылғылардың байланысын қамтамасыз ететін компьютердің негізгі интерфейстік жүйесі.

Жүйелік шина ақпарат таратудың үш бағытын қамтамасыз етеді:

1. Микропроцессор мен негізгі жады арасында

2. Микропроцессор мен сыртқы құрылғылар енгізу-шығару порттары арасында

3. Жады мен сыртқы құрылғылар енгізу-шығару порттары арасында

Жүйелік шинаның функционалдық сипаттамасы:

Қызмет ететін құрылғы саны;

Өткізу мүмкіндігі;

Әр-түрлі компьютерлерде жүйелік шина ретінде

• Кеңейту шиналары

• Жергілікті шиналар қолданылады.

12. Компьютерлік жады түрлері.

• Регистрлік

• Жедел жады

• КЭШ

• Тұрақты жады

• Сыртқы

Жады түрлерінің бүтін иреархиясы жылдамдығымен, энерготәуелділігімен, көлемі мен бағасымен, мақсатымен түсіндіріледі. Жады көптүрлігі қымбат және арзан жадылар арасындағы қарама-қайшылықты жоқ етеді.

1. Регистрлік жады – жылдам. Ол процессор ішінде орналасқан регистрлер блогынан тұрады. Регистрлер процессордағы қарапайым операцияларды орындайды: алмасу, қосу, операционды жылжыту, мекен жайын есте сақтау, процессор жағдайын тиянақтау.

2. Жедел жады – мәліметтер сақтай алатын кристалдық ұяшықтар массиві. Кез келген уақыт мезетінде ақпарат сақтай алады. Жедел жады компьютердің модуль атты панелінде орналасқан. Жедел жады модульдерін аналық платаның сәйкес желілеріне қосады. Жедел жадының сипаттамалары: жады көлемі және жылдамдығы. Жады жылдамдығы екі параметрден тұрады: 1. Жеке уақыты. 2.Цикл ұзақтығы.

3. КЭШ жады – компьютердің негізгі жадысыретінде қарастыруға болады. Ол процессор жұмысының тиілділігін қамтамасыз етеді. КЭШ жады тұтынушыға көрінбейді. Ондағы мәліметтер программалық қамтама. Оған жедел жадыдан алынған мәліметтерді, бағдарлама командаларын орналастырып, процессор жеке пайдаланады. Оған ақпарат қайдан келетінің есте сақтайды.

4. Тұрақты жады(ROM) – ұзақ сақтау ұшін қажет. Тұрақты жады құрамына базалық жұйе бағдарламалары кіреді. Тұрақты жадыдағы өзгермейтін ақпараттар: операциялық жүйелер, операциялық жүктемелеу бағдарламалары. Комп. Құрылғыларын тестілеу бағдарламасы және ескеру, шығару жүйелерінің драйверлерін сақтау үшін қажет. Тұрақты жадыдағы ақпарат программасы көмегімен орнатады.

13. Регистрлік жады.

Регистрлік жды – жылдам. Ол процессор ішінде орналасқан регистрлер блогынан тұрады. Процессордағы қарапайым операцияларды орындайды: алмасу, қосу, опернд жылжыту, мекен жайын есте сақтау, процессор жағдайын тиянақтау.

14. Маршрутизаторлар қызметі.

Маршрутизаторлар – ақпараттық және бағдарламалық қамтамадан тұрады. Маршрутизаторлар – тораптық деңгейде жұмыс жасайды. Олар пакеттерді белгілі құрылғыларға бағыттайды. Олар желі және құрылғы , мекен жайын анықтаулары керек.

1. Мар-ция желіні қорғайды. Мәліметтердің мекен жайы бойынша фильтрация жасайды.

2. Екіншіден ақпараттың мекен жайы және желілік мекен жайы бойынша фильтрация жасайды.

Маршрутизаторлар кестелерден тұрады. Желілік мекен жайлары, желілерді бір-бірімен байланыстыру тәсілдері. Марш-лар арасындағы мүмкін болатын жолдар, осы жолдағы мәлімет тарату бағасы болып табылады. Маршрутизатор – маршруттың тиімді түрін таңдайды.