3.Микропроцессорлық жүйелердің негізгі түрлері

Микропоц. күрделі цифрлық құрылғыларға жатады. Олар үлкен н/е өте улкен интегралды схемаларға (БИС н/е СБИС) таратылады. Егер микропроц. бір БИС-тан құралса, онда ол бір кристалды, ал егер бірнешеден құралса-секцияланған д/а. Микропроц. шина жүйелері арқ. басқа құрылғылармен б/та б/ды. Осылардың негізінде микропроцессорлық жүйе құрылады. Микропроцессорлық жүйелердің негізгі түрлері:-микроконтроллер-микропроцессорлық жүйелердің неғұрлым қарапайым түрі. Микроконтроллерді аз уақыт пайдаланады, жады жұмыс мүмкіндіктерін көбейтеді, бағасы арзан. Микроконтроллер көпшілігінде RISC-қысқартылған командалар жиынтығы архитектурасы бар. Осы архитектура негізінде 4 негізі принципті айтуға б/ды:1)кез-келген операция бір тактте жұмыс істейді;2)командалар жүйесі бірдей ұзындықты ең аз инструкциядан тұрады.3)мәліметтер өңдеу операциясы регистр-регистр форматында орындалады;4)қорытындылар бір тактыда бір сөэ жылдамдығымен жасалады. Егер микропроц.-лық жүйені қорек көзі, ақпараттық бейнелеу ж/е жанасу құрылғысы, бағдарламалық қамтамасыз ету жиынтығы бар автономды жүйе ретінде қарастырсақ, онда микроЭЕМ атты құрылғысын аламыз. Эмбебап микроЭЕМ-компьютер.Мамандырылған микроЭЕМ-қондырылған микропроцессорлық жүйе. Есептеу қуатына б/ты компьютерлер дербес ж/е суперкомпьютер болып екіге бөлінеді.дербес компьютерлер арнайы есептер шығару мақсатында кеңінен қолданылады. Суперкомпьютер триллион операциямен көптеген есептер шығаратын жалпы мәнді құрылғылар.контроллер- жеке модуль түріндегі басқаратын микропроццессорлық жүйелер,бір н/е бір-біріне жақын есептер топтамасын шешуге арналған. Оларда қосымша түйіндер мен құрылғыларды қосу мүмкіндігі жоқ. Олардың жүйелік шинасын көре алмаймыз. Контроллер құрылымы қарапайым ж/е жылдамдығы жоғары. Олар бір платада жасалады.

4. Желілерде жұмыс істеудің аппараттық ж/е бағдарламалық жабдықтары

Компьютерлік желі дегеніміз – ресустарды (дискі файл, принтер, коммуникациялық құрылғылар) тиімді пайдлану мақсатында бір – бірімен байналыстырылған компьютерлер тізбегі. Желі жұмыс жасау үшін арнайы ақпараттық және бағдарламалық жабдықтар болуы қажет. Желі арқылы оған қосылған кез келген компьютердегі ақпаратты жедел қарауға болады. Күнделікті өмірде кездесетін компьютерлік желіге мысал ретінде компьютерлік кластағы бірнеше компьютерлердің желіге біріктірілуін айтуға болады. Сондай-ақ бір мезгілде жүздеген тіпті мыңдаған компьютердің қатысуымен ұйымдастырылатын теміржол және әуе қатынасы билетін сату жүйесін де желіге мысал ретінде келтіре аламыз. Бұл пайдаланушылар санын білу мүмкін емес ғаламдық ақпараттық Интернет желісі. Қазіргі кезде компьютерлік желі кез келген мекемеде: зауыттарда, фирмаларда, банктерде орнастырылған. Себебі желіге қосылмай өндірістік, сауда немесе қаржылық қызметтерді тиімді жүзеге асыру мүмкін емес.Компьютерлік желілер масштабы мен мүмкіндігі бойынша ерекшеленеді. Ең шағын желілер жергілікті деп аталады да бірнеше компьютерді біріктіру үшін қолданылады. Мұндай желілер ортақ ресурстарды тиімді пайдалану мақсатында құрылады.Компьютер желіге желілік тарақша, модем немесе жоғарғы жылдамдықты сандық телефондық қызмет (ISDN) торабы арқылы қосылады. Компьютерді желіге телефон желісі арқылы қосу үшін желілік тақша емес модем қажет.Жергілікті есептеуіш желілер – саны шектеулі компьютерлерді бір ұйым немесе мекеме ішінде біріктіру үшін қолданылады. Жергілікті есептеуіш желі шектеулі аймақтағы компьютерлерді біріктіреді. Мекемелердегі жергілікті желі әр түрлі бөлімдер мен қызметкерлер арасында тығыз ақпараттық және технологиялық байналыс орнату үшін құрылады. Жергілікті желі құрудағы себеп - өндірістік процестерді автоматтандыру, әр түрлі құжаттарды жедел өңдеу. Телекоммунникациялық желілер – ақпарат алмасу және оны өңдеуді бөлісу желісі, ол өзара байланысқан жергілікті желілерден құралады (абонеттік жүйелер). Мұндай масштабтағы желілер ақпараттық, бағдарламалық сияқты қоғамдық ресустарды ұжымдаса пайдалану мақсатында құрылады.Телекоммуникациялық желіні пайдаланушыларының, өздері қай жерде орналасқанына қарамастан ақпаратты жедел түрде кез келген қашықтықта жіберуге, сонымен қатар желіден қажет мәліметті дер кезінде алуға мүмкіндік. Есептеу желісі-құрамына есептеу құрылғылары енетін ақпараттық желі.