34. Оптикалық байланыс жүйелері

Талшықты оптикалық кабельдердің құны өрілген жұпқа қарағанда онша қымбат емес. Оптикалық талшықты раземға қосу талшықты перпендикулярлы осьпен жоғары дәлдікпен кесіп желімдеу операциясын орындау керек.

Физикалық ерекшеліктері: оптикалық сигналдардың кең жолақтығы; талшықтағы жарық сигналдардың аз өнулігі; жақсы талшықтарда 1.55 мкм толқын ұзындығында өлшеулік 0.22дб/км. Бұл байланыстың 100 км жолында сигналды қалпына келтіруді қажет етпейді.

Техникалық ерекшеліктері:

Талшық кремний екі тотығуы негізінде шыққан кварцтан жасалған, ол мыстан қарағанда арзан; оптикалық талшықтар диаметірі жүз мкм, олар өте жеңіл әрі жинақты.

Оптиккалық талшықтың қасиеті өміршендігі. Оның өмірі 25 жылдан асады.Ол бір рет салынып , арнаның өткізу қабілеттілігін қабылдағыш пен таратқышты жылдам жұмыс істейтіне ауыстыру жолымен өсіруге болады.

35. Компьютерлік желілер

Компьютерлік желі – байланыс арналары көмегімен бірегей жүйеге біріккен компьютерлер мен терминалдар жиынтығы.

Компьютерлік желі дегеніміз – бір-бірімен мәлімет алмаса алатын кем дегенде екі компьютердің байланыс құралдары көмегімен қарым-қатынас жасауына арналған ақпарат өңдеудің тармақталған жүйесі. Басқаша айтқанда желі деп дербес компьютердің және де принтер,модем факсимильдік аппарат тәрізді есептеу құрылғыларының бір-бірімен байланысқан жйынын айтады.Желілер әрбір қызметкерге басқалармен мәлімет алмасып құрылғыларды ортақ пайдалануға,қашықта орналасқан қуатты компьютерлердегі мәліметтер базасымен қатынас құруға және тұтынушылармен тұрақты байланыс жасауға мүмкіндік береді. Желі құрамына кіретәін компьютерлер мынадай жұмыс атқарады:

• желімен қатынас құруды ұйымдастыру;

• олардың арасында мәлімет алмасуды басқару;

• желі тұтынкшыларына есептеу құрылғыларын пайдалануға беріп,оларға әртүрлі қызмет көрсету.

Жергілікті желі (LAN) бір ғимарат ішіндегі немесе қатар орналасқан ғимараттардағы дербес компьютерлер мен принтерлерді бір-бірімен байланыстырады.Аймақтық таратылған желілер (WAN) географиялық тұрғыдан алғанда бір-бірінен қашықта орналасқан,бірақ бір компанияға немесе фирмаға,мекемеге қатысты бірнеше жергілікті желілерді байланыстырады.

36. Коммуникациялық желілердің компонеттері

Кез келген коммуникациялық желі келесі негізгі компонеттерді косу керек: хабар, тарату жолы, жіберуіш және қабылдауыш.

Жіберуіш – мәліметтер көзі болып келетін құрылғы.

Қабылдауыш – мәліметтерді қабылдаушы құрылғы. Қабылдауыш болып компьютер, терминал немесе басқа бір цифрлық құрылғы бола алады.

Хабар – жіберуге арналған айқын бір форматтағы цифрлық мәлімет.

Тарату жолы – хабардың жіберілуін қамтамасыз ететін физикалық жіберуші орта және арнайы аппарат.

37. Телекоммуникациялық желілер

Генерация, түрлендіру, өнімді сақтау,тұтыну функцияларын жүзеге асыратын обьекттерден тұратын жүйе және тарату жолы.

38. Кабельдер түрлері

Кабельдік жолдар конструкциясы күрделі. Кабель бірнеше оқшаулау қабатты сым өткізгіштерден тұрады: электрлік, электромагниттік, механикалық сол сияқты климаттық оқшаулану. Осыдан басқа кабель әртүрлі құрылғыларды қосатын тетіктерден тұруы мүмкін. Компьютерлік желілерде 3 негізгі кабель түрлері пайдаланады: мыс сымдар жұбымен оралған кабельдер, мыс сымды коаксиалды кабельдер, талшықты оптикалық кабельдер.

Кабельдер төсемі және эксплуатация шарты бойынша ішкі кабельдер және сыртқы кабельдер болып бөлінеді. Олар өз кезегінде жерасты, суасты және әуе байланыс кабельдері деп бөлінеді.