1- деңгейдегі қиын сұрақтар (еске сақтау)
! Өкпенің қабынуымен ауыратын науқастың қақырығынан дайындалған препараттан көк түске боялған ланцет пішінді қосарланып орналасқан кокктардың айналасында боялмаған жолақ көрінеді. Ол не?
* Споралар
* Цитоплазмалық мембрана
*+Капсула
* Жасуша қабаты
* Майлы балауызды зат
! Кокктардың әртүрлі орналасуы немен байланысты
* Кокктардың өлшемі
* Талшықтардың орналасуы мен саны
*+ Әртүрлі жолақтарда бөлінуімен
* Капсула түзу ерекшелігі
* Спорның болуы
! Бациллаларда болады:
* Кокк тәрізді формасы
* Валютин дәндерінің қосындысы
* Грам теріс бояуы
* шар тәрізді
*+ Спорлар
! Бактериялар бұл:
*+ оқшауланған ядросы болмайды
* Эукариоттарға жатады
* Ядролы қабаты бар
* Капсиді бар
* Өте ұсақ, микроскоптың жарығымен көрінбейтін бөлшектер
! Бактериялардың капсуласы:
*+ фагоциттерден, бактериофагтардан қорғайды
* Липидтерден тұрады
* Қышқылға төзімді қасиетті бар
* Цитоплазманың белоктық қабаты
* Бөлінуіне қатысады
! Нуклеоид:
*+ ДНҚ молекуласының ұзын тізбекшесінің шоғырлануы
* Жуан белоктық қабатпен қоршалған ДНҚ
* Бір тізбекшелі ДНҚ
* РНҚ фрагменті
* ДНҚ фрагменті
! Бактериялардың жасушалық қабаты:
*+берік, созылу мүмкіндігі бар құрылым
* Кілегейлі құрылым
* Қорғайды
* Тек қана белоктан тұрады
* Микроб түрінің сақталуына жауап береді
! Бактерияладың талшықтары:
Полисахаридтардан тұрады
* + Олардың қозғалысын қамтамасыз етеді
* Көмірсулардан тұрады
* Бактериялардың антибиотикке төзімділігі
* Көбеюіге жауап береді
! Бациллалар:
* + Спораларының өлшемі жасуша диаметрінен үлкен емес
* Спораларының өлшемі жасуша диаметрінен үлкен
* Спора түзбейді
* Ағзадағы патологиялық үрдістерге қатыспайды
* Барабан таяқшары тәрізді
!
Риккетсиялар:
* Грам оң
* Қоректік орталарда өседі
* + Облигатты клетка ішілік паразиттер
* Полиморфтылық тән емес
* Ағзадағы патологиялық үрдістерге қатыспайды
! Саңырауқұлақтардың морфологиясына және құрылысына тән қасиеттер:
* Клетка қабаты жоқ
*+мицелий түзеді
* Капсулалар түзу тән
* Шашыраңды орналасқан ядролық субстанциясы бар
* Майлы балауызды зат
! Candіda-ға тән:
* Клетка қабатының болмауы
* Грам теріс бояуы
*+ Нағыз ядросының болуы
* Қышқылға төзімділік
* Шашыраңды орналасқан ядролық субстанциясы бар
! Жағынды препаратта микрококктар орналасады:
*+ бір біреуден
* Екі екеуден, жұптасып
* Пакет, тюк ретінде
* Тізбектеліп моншақ тәрізді
* Жүзім дәндері секілді шоғырланып
! Жағында препараттарда диплококктар орналасады:
* бір біреуден
* + Екі екеуден, жұптасып
* Пакет, тюк ретінде
* Тізбектеліп моншақ тәрізді
* Жүзім дәндері секілді шоғырланып
! Спирохеталар формасына тән:
* шар тәрізді
* жіп тәрізді
* таяқша тәрізді
* конус тәрізді
* + ирекше пішінде
! Жүзім дәндері секілді шоғырланып орналасқан кокктар қалай аталады:
* стрептококктар
* + стафилококктар
* сарциналар
* бациллалар
* микрококктар
! Тізбектеліп моншақ тәрізді орналасқан кокктар қалай аталады:
* сарцинлар
* микрококктар
*+ стрептококктар
* стафилококктар
* бациллалар
! Жағында препараттарда сарцинларлар орналасады:
* бір біреуден
* Екі екеуден, жұптасып
*+ Пакет, тюк ретінде
* Тізбектеліп моншақ тәрізді
* Жүзім дәндері секілді шоғырланып
! Бруцеллалардың антигенi:
* +Vi-антиген
* Протективтi
* Н-антиген
* К-антиген
* Пептидогликан
! Бактериялар өлшемі қандай бірлікте өлшенеді?
* Нанометр
*+ микрометр
* Миллиметр
* Ангстрем
* Сантиметр
! Саңырауқұлақтардың морфологиясына және құрылысына тән қасиеттер:
* Клетка қабаты жоқ
*+ мицелий түзуі
* Капсулалар түзу тән
* Шашыраңды орналасқан ядролық субстанциясы бар
* Майлы балауызды зат
! Актиномицеттер (сәулелі саңырауқұлақтар):
* Көгерткіш саңырауқұлақтарға жатады
*+ жіпше тәрізді бактериялардың гетерогенді тобына жатады
* Тері асты микоздарын қоздырады
* Фикомицеттерге жатады
* Шашты зақымдайды
! Микробиологиядағы Пастердің еңбегінің бірі:
* Вирустарды ашты
*+Пастеризация өндірді
* Туберкулез қоздырғышын ашты
* Мерезді экспериментальды түрде ашты
* Тырысқақ қоздырғышын ашты
! Спирохета пішіні
* Шар тәрізді
* Жіпше тәрізді
* Таяқша тәрізді
* Конус тәрізді
*+ ирекше
! Бактериялардың негізгі таксономиялық әдісі:
* Нейссер
*+ Грамм
* Морозов
* Леффлер
* Бурри Гинс
! Медициналық микробиология нені зерттейді:
*+Патогенді және шартты патогенді микроорганизмдерді
* Жәндіктерді
* Жануарларды
* Өсімдіктерді
* Балықтарды
! Цитоплазмалық мембрананың негізгі функциясы:
* Бактерияға керекті пішінін түзейді
*+ клеткаға қоректік заттарды тасымалдап өткізеді
* Мезосомалар түзбейді
* Жасушаны қорғайды
* Тыныс алатын тізбектен тұрмайды
! Оба ауруы жатады:
*+ Табиғи ошақты зоонозды инфекция
* Қатаң антропонозды инфекция
* Санитарлы-көрсеткішті микроорганизмен
* Антропозоонозды инфекция
* Сапрознозды инфекция
! Сұйық қоректік орталарға жатады:
* Ет петонды агар
* Эндо ортасы
* Қан қосылған агар
*+Ет пептонды сорпа
* Сарыуызды тұзды агар
! Патогенді бактериялардың өсуіне қолайлы температура:
* +37оС
* 20оС
* 52оC
* 0оС
* 46оС
! Оба инфекциясы кезінде тасымалдаушысы болып келеді:
* Биттер
*+ Бүргелер
* Кенелер
* Слепни
* Шыбындар
! Оба таяқшасының дақылдық қасиеті:
* Карамельді иісі бар колония
* Қоректік орталарға өте талғампаз
*+ ЕПА- да «тор орамал» тәрізді колония түзіп, 28градус температурада өседі. Растут при температуре 28градусов, образуют на МПА колонии в виде "кружевного платочка"
* Арнайы қоректік орталарда арыстанның айбары тәрізді колония түзеді
* "Сынап тамшысы" тәрізді колония түзеді
! Bac. anthracis:
*+Грам оң, «дабыл таяқшасы» тәрізді таяқша
* Грам теріс екі шеті жұмырланған таяқшасы
* Бұрыш жасап орналасатын таяқшалар
* Жиі орналасқан таяқшалар
* Иректелген формадағы таяқша
! Ең алғаш бактериологиялық әдісті қолданған:
* Л. Пастер
*+Р. Кох
* И.Мечников
* А. ван-Левенгук
* К.Эберт
! Дезинфекциялық ерітінділерге жатады:
* Қышқылдар
* Сілтілер
* Гормондар
* Ферменттер
*+Хлорамин
! Сібір жарасы кезіндегі инфекция көзі:
*+Ауыл шаруашылығындағы ауру малдар
* Кеміргіштер
* Үй құстары
* Науқас адам
* Бактерия тасымалдаушы
! Тізбектеліп орналасқан кокктар:
* Микрококктар
* +Стрептококктар
* Гонококктар
* Менингококктар
* Стафилококктар
! Төртеуден орналасқан кокктар:
* Сарцинлар
* Стафилококктар
*+Тетракокктар
* Диплококктар
* Микрококктар
! Рибосома:
* Қоректік заттектердің орталық қоры
* Цитоплазмалық мембрананың туындысы
* +Ақуыз синтезінің орталығы
* Түрдің сақталуына көмектеседі
* Жасушаны жағымсыз әсерлерден сақтайды
! Tr.pallidum:
*+ 10-12 орамы бар, бояуларды нашар қабылдайды
* Қышқылға төзімді
* Қозғалмайды
* Жағымсыз жағдайларда спора түзеді
* Оқшауланған ядросы бар
! Микоплазмалардың ерекшелігі:
*+Клетка қабаты болмайды
* Жоғары контактіге ие
* Пішіні кокк тәрізді
* Лизоцим арқылы бұзылады
* Тiндердiң дақылдарында өседi
! Хламидияларды дақылдандырады:
* Қарапайым орталарда
*+ Тауық эмбрионының сарыуыз қабында
* Уленгут ортасында
* Қанды агарда
* Левенштейн-Иенсен ортасында
! Бактерияның генетикалық ақпараты орналасқан:
* Клетка қабатында
* +Нуклеоидта
* Мезосомдае
* Талшықтарда
* Пили
! Бактерияның негізгі пішіндері:
* +Шар тәрізді, таяқша тәрізді, иректелген
* Шар тәрізді, конус тәрізді, иректелген
* Оқ тәрізді, жіп тәрізді, куб тәрізді
* Оқ тәрізді, жіп тәрізді, куб тәрізді
* Оқ тәрізді, жіп тәрізді, таяқша тәрізді
! Бактерияны фагоцитоздан қорғайтын органелла:
*+Капсула
* Спора
* Клетка қабаты
* Талшықтар
* Цитоплазма
! Бактерияның энергия көзін пайдалануына байланысты:
* +Фототрофтар
* Метатрофтар
* Органотрофтар
* Аэробтар
* Аутотрофтар
! Бактерия жасушасының нуклеодында орналасады:
* +ДНК
* Лизосомдар
* Мезосомдар
* Капсулдар
* Спорлар
! Антибиотиктер ол:
* Эндотоксиндар
* Эндоферменттер
* Экзотоксиндар
* Экзоферменттер
*+Продукты обмена клетки жасуша алмасу өнімдері
! Термостатты қолданылады:
*+Микроорганизмдерді дақылдандыру үшін
* Стерилизации питательных сред
* Обезвреживания отработанной культуры
* Получения дистиллированной воды
* Лиофильной сушки
! Қатаң анаэробтар:
* +Оттегі бар жерде өледі Погибают в присутствии кислорода
* Құрамында цитохромдары бар
* Оттегі әсерінен су түзіледі, ол жасушаны жояды
* Өсуіне күн сәулесі қажет
* Глюкозаны көмір қышқыл газы және суға дейін ыдыратады
! Экзоферменттер:
* +Қоршаған орта бөлінеді
* Жасуша цитоплазмасында орналасады
* Периплазматикалық кеңістікте болады
* Цтиоплазматикалық мембранада орналасады
! Ішкі ортада ассимиляцияланады
* Бактериялардың эндоферменттері:
* Қоршаған ортаға бөлінеді
* Бактерияның спорасына бағытталған
* Бактерияның капсуласына бағытталған
*+Цитоплазматикалық мембранда орналасады
* Қоршаған ортада ассимиляцияланады
! Аэробтардан таза дақыл бөліп алу әдісі:
* Виньяль-Вейон әдісі
* Агарда құю әдісі
*+Дригальский әдісі
* Грациа әдісі
* Аппельман әдісі
! Біріншілік мерездің лаборториялық диагностикасы:
* Преципитация реакциясы
* ИФТ
*+ «Қатты шанкрдан» бөліндіні түнек айдынды микроскопиялау
* Вассерман реакциясы
* Райт реакциясы
! Буынаяқтылар организмде өмір сүріп, адамға трансмиссивті жолмен берілетін облигатты жасуша ішілік паразиттер
* Микоплазмалар
* Хламидиялар
* Спирохеталар
* Актиномицеттер
* + Риккетсиялар
! Вирустардың антогонисттік қарым қатынасының көрінісі аталады:
* Симбиоз
*+Интерференция
* Вирогения
* Саттелизм
* Синергизм
! Иммунитеттің клеткалық теориясын қалаушы:
* Пастер
* Кох
* Ивановский
* Левенгук
*+Мечников
! Аденовирустарға тән:
* +ДНҚ болуы, сыртқы қабатының болмауы
* құрамында РНҚ бар
* мөлшері өте ірі
* Вирионы оқ тәрізді
* Зертханалық жануарлар сезімтал емес
! Микоплазмалар:
* +Өз еркімен тірщілік ететін прокариоттар
* Құрамында РНҚ бар вирустар
* Құрамында ДНҚ бар вирустар
* Шартты патогенді саңырауқұлақтар
* Қарапайымдылар
* Антибиотикті ең алған ашқан:
* +Флеминг
* Мечников
* Кох
* Смородинцев
* Гайский
! Нуклеоид ол:
* +Бактерия ядросының эквиваленті
* Ақуыз синтездейді
* Шырышты зат
* Мукоидты экзополисахаридтер
* Бактерия спорасы
! Микроорганизмдердің пигменттері
* Эенргия алмасуына қатысады
* Биологиялық қышқылдануына қатысады
*+ Ультракүлгін сәулесінгің әсерінен сақтайды
* Қөмірқышқыл газының көзі болып табылады
* Азоттың көзі болып табылады
! Вирустардың негізгі белгілері:
* + Құрамында ДНҚ немесе РНҚ бар
* Құрамында ДНҚ және РНҚ бар
* Жеке репликациялану жүйесі бар
* Жеке белок синтездейтін жүйесі болады
* Жасушалық құрылымды
! Вирустардың қасиеті:
* Бөлінуге қабілетті
* Бөлінуге қабілеттілік
*+Дизъюнктивті типте көбею
* Микрометрмен өлшенеді
* Жасанды қоректік орталарда жақсы дақылданады
! Вирионның құрамына міндетті түрде кіреді:
* +Нуклеокапсида
* Хроматинді субстанция
* Митохондрия
* Рибосома
* Гликоген мен крахмал түйіршіктері
! Капсидтің вирионы:
*+Ақуызды қабыша
* Полисахаридтерден тұрады
* Липопротеидті қабықша
* Вирустың пішінін құрайды
* вирустарда болмайды
! Вирион:
*+Құрылған вирустық бөлшек
* Вирус геномы
* РНҚ аса иректелген сақиналы молекуласы
* Белоктық инфекциялық бөлшек
* Вирустың капсиді геномсыз
! Вирустар:
* Эукариоттарға жатады
*+ Жасуша құрылымсыз ұсақ микроорганизмдер
* Ядро қабықшасы бар ядродан тұрады
* Прокариоттарға жатады
* Бациллаларға жатады
! Бактериофагтардың сипаттамасы:
* әр түрлі нуклеин қышқылдары бар
*+ Нағыз жасуша ішілік паразиттер
* Жасушалық құрылым болады
* Қарапайым қоректік орталарда дақылданады
* Жасуша ішілік қосындылары бар
! Фагтар бөлінеді:
* Анаэробты
*+Вирулентті және әлсіз
* Микроаэрофилдер
* Аэробты
* факультативті
! Бактерия жасушасының вирулентті фагпен қарым-қатынасының нәтижесі Результат взаимодействия вирулентного фага с бактериальной клеткой:
* Хемотаксис
* Хромосомада интеграциялануы
* Жасуша ішілік переваривание
*+Жасуша лизисі
* цитоплазматикалық көпіршеден ДНҚ-ның тасымалдануы
! Бактерия жасушаларына фагтың жабысуы ненің көмегімен жүзеге асырылады:
1. +Рецепторлардың
2. Ақуыздардың
3. Нуклеин қышқылдарының
* Полисахаридтердің
* Цитоплазмалық мембрананың
! Фагтардың қасиеттері:
* Спецификалық қасиеті жоқ
*+Литикалық немеес лизогенді белсенділігі бар
* Шығу тегі бойынша бактериялар
* Жасушалық құрылым бар
* Екіге бөлінуге қабілеттілігі
! Дифференциальды диагностикалық ортаға жатады
* Етті-пептонды агар
* Қанды агар
* Саруызды- тұзды агар
*+Эндо
* Қансарысулы агар
! Антибиотиктерге қойылатын талаптар:
*+ Токсикалық әсерінің болмауы
* Антидене түзу стимуляциясы
* Бактерицидтілігінің болмауы
* Фагоцитоз стимуляциясы
* Дисбактериоздың стимуляциясы
! Aнтибиотиктер:
* Бактериялардың экзоферменттері
*+Айқын биологиялық белсенділігі бар, шығу тегі табиғи заттек
* Бактериялардың экзотоксиндері
* Бактериялардың қосындысы
* Бактериялардың липополисахаридтері
! Фильтрлеу:
* +Микроорганизмдердi механикалық ұстап қалу
* бөлшектеп стерилдеу
* қан сары суын, витаминдердi стерильдеу
* Бактериостатикалыі әсер көрсетедi
* Вирусы бар материалды стеризациялау
! Пастеризация - бұл:
* Қайнату
*+Материалды 70° С - да 15 минут қыздыру және тез арада салқындату
* Тиндализациялау
* 80°С ұзақтықта қыздыру
* Ыстық бумен өңдеу
! Жұқпалы аурулардың қоздырғыштарының тасымалдаушыларымен күрес:
* Дезинфекция
* Дератизация
* +Дезинсекция
* Стерилизация
* Пастеризация
! Жұқпалы аурулар қоздырғыштарының көзімен - кеміргіштермен күрес:
* +Дератизация
* Дезинфекция
* Дезинсекция
* Стерилизация
* Пастеризация
! Антибиотиктер, жасуша қабатының синтезін бұзады:
* Левомицетин
* Тетрациклин
* +Пенициллин
* Рифампицин
* Норсульфазол
! Фибриногенді фибринге ауыстыратын, фермент:
* Гиалуронидаза
* Плазмокоагулаза
* +Фибринолизин
* Желатиназа
* Коллагеназа
! Энергия көзін күн сәулесінен алатындар:
* Гетеротрофтар
* Автотрофтар
*+Фототрофтар
* Хемотрофтар
* Метатрофтар
! Топырақтың санитарлық көрсеткіш микроорганизмдеріне жатады:
* V. сholerae
* M. leprae
* +Cl. Рerfringens
* Str. pyogenes
* Corynebacterium
! Топырақта ұзақ уақыт сақталатын микробтар:
* Менингококктар
* + Клостридиялар
* Шигеллалар
* Ішек таяқшасы
* Стрептококктар
! Судың коли-индексі:
* Ішек таяқшасы табылатын судың ең аз мөлшері
* 1 мл – дегі патогенді микробтар саны
* 1 мл – дегі ішек таяқшасының саны
*+1 литр судағы iшек таяқшасының саны
* 1 мл – дегі мезофильдегі бактериялардың саны
! Судың санитарлы көрсеткiш микрооранизмдерi:
* Перфрингенс
* Тырысқақ вибрионы
* Энтерококктар
* + Iшек таяқшасы
* Стрептококктар
! Ауаның санитарлы көрсеткіш микроорганизмі:
* Протей
* Менингококк
* Ішек таяқшасы
*+Гемолитикалық стрептококк, алтынды стафилококк
* Туберкулез таяқшасы
! Қынап микрофлорасының негізгі өкіліне жатады:
* +Лактобактериялар /Додерлейн таяқшасы/
* Стафилококктар
* Гонококктар
* Ішек таяқшасы
* Клостридиялар
! Жануар жасушасынан алынған антибиотик:
* Олеандомицин
* Грамицидин С
*+Экмолин
* Метациклин
* Фитонцидтер
! Антибиотиктердің жанама әсері:
* +Токсикалық әсері
* Ағзаның қорғаныс күшін стимуляциялау
* Иммуногенділік мөлшеріне әсері
* Ағзаның ақуызбен байланысуы
* Фильтруемость через бактериальные фильтры
! Бактерияның материальді тұқымқуалаушылық негізі ол:
* +ДНҚ
* Плазмокоагулаза
* Мукополисахаридтер
* Дизоксирибоза
* РНҚ
! ДНҚ бар генетикалық ақпарат орналасқан:
* Митохондрияларда
*+Нуклеоидта
* Аминоқышқылдарға
* Дезоксирибоздарда
*+Плазмидаларда
! Микроорганизмдердің қоршаған ортадағы бастапқы резервуары ол:
* Адам денесі
* Су
*+Топырақ
* Ауа
* Жылықанды жануар
! Су арқылы берілетін жұқпалы аурудың қоздырғышы:
* Тұмау
* Ботулизм
*+Вирусты гепатит А
* Көкжөтел
* Жерше
! Жоғарғы тыныс жолдарының микрофлорасының негізгі өкілдері:
* Сал вирусы
* Бруцеллалар
*+Стрептококктар
* Тырысқақ вибриондары
* Ішек таяқшасы
! Микробиологиядағы негiзгi таксономиялық бiрлiктер:
* +Түр
* Туыстастық
* Тұқымдастық
* Реттілік
* Класс
! Бактерияның талшықтары тұрады:
* + Флагеллин ақуызынан
* Полисахаридтерден
* Ферменттерден
* Липидтерден
* Майлы заттектерден
! Candida-ға тән:
* +Нағыз ядросының болуы
2. Ядролы субстанциясы диффузды орналасқан
3. Анилинді бояулар сіңірілмейді
4. Прокариотты микроорганизмдер
5. Мембранасының болмайды
! Тырысқақ вибрионының морфологиялық қасиеті:
* Грам оң споралы таяқша
*+Грам теріс үтір тәрізді вибриондар
* Грам оң спираль тәрізді бактерия
* Грам оң иректелген таяқша
* Грам теріс қозғалмайтын таяқша
! Тырысқақ вибрионының элективті қоректік ортасы:
* Эндо ортасы
* Плоскирев ортасы
* Висмут сульфитті агар
*+Сілтілі агар
* Щелочной агар
! Тырысқақ ауруының диагностикалау үшін экспресс әдісін көрсетіңіз:
* Бактериоскопиялық
* Бактериологиялық
* Серологиялық
*+Иммунолюминесценттік
* Аллергиялық
! Сіреспе таяқшасына тән:
*+Эндотоксин
* Экзотоксин
* Гиалуронидаза
* Плазмокоагулаза
* Фибринолизин
! Ген ол:
* Бір жасушаның ұрпағы
* + Ақуыз немесе полипептидтің синтезін бақылайтын ДНҚ молекуласының фрагменті
* Хромосоманың бір аумағынан екінші аумағына ауысып отыратын ДНҚ фрагменті
* Нуклеотидтердің тізбектелуінің өзгеруі
* Біркелкі тұқымқуалаушылық жасушаларынан тұратын дақыл
! Молекулалық механизм бойынша хромосомалық мутацияларға жатады:
*+Делеция
* Трансдукция
* Модификация
* Коньюгация
* Трансформация
! Мутация сипатталады:
* Фенотиптік өзгергіштікпен
* + ДНҚдағы нүктелік және участкілік өзгергіштікпен
* Әлсіз фагтың көмегімен генетикалық материалдың берілуі
* Көптеген жасушалардағы өзгерумен
* Генетикалық заттардың тікелей жанасу берілуі
! Делеция:
* Хромосома бөлшегінің қайталануы
*+ДНҚ- дан нуклеотидтердің түсіп қалуы
* Хромосома бөлшегінің 180° бұрылуы
* Хромосома бөлшегінің бір жерден екінші жерге ауысуы
* Негіздің бір қосатын қамтитын хромосоманың өзгеруі
! Дупликация:
*+Хромосома бөлшегінің қайталануы
* Нуклеотидтердің көп бөлігінің түсіп қалуы
* Хромосома бөлшегінің 180° бұрылуы
* Хромосома бөлшегінің бір жерден екінші жерге ауысуы
* Негіздің бір қосатын қамтитын хромосоманың өзгеруі
! Мутацияның шығу тегі бойынша бөлінеді:
* +Спонтанды және индуцирленген
* Эффекторлы
* Нағыз
* Супрессорлы
* Кері
! Жабық жерде алтынды стафилакокктарды анықтау үшін арнайы орта:
* Эйкман
* Етті-пептонды агар
* Сабуро
*+Саруызды тұзды агар
* Эндо
! Қалыпты жағдайда сау адамда стерильді болып келеді:
* Көз коньюнктивасы
* Қынап
* Асқазан
* Соқыр ішек
*+Өкпе
! Белгілі бір биотопта микроорганизмдер популяциясының бірлесіп тіршілік етуі:
* Биосфера
* Экосистема
*+Микробиоценоз
* Атмосфера
* Антагонизм
! Ішектің резидентті микрофлорасы:
* Бруцеллалар
* Коринебактерия
* +Лактобактерия
* Сальмонелла
* Шигелла
! Грам теріс бактериялар боялады:
* Күлгін көк
*+Қызыл түсті
* Көк түсті
* Жасыл түсті
* Сары түсті
! Әлсіз фагтың қатысуымен бактерия- донордан, бактерия- рецепиентке ДНҚ-ның берілуі:
* Трансформация
*+Трансдукция
* Коньюгация
* Трансфекция
* Мутация
! Бактерияның дәрілік заттарға төзімділіне жауап беретін плазмидалар:
* Ent-плазмидалар
* F-плазмидалар
*+R-плазмидалар
* Col-плазмидалар
* Hl-плазмидалар
! Фагты титрлеу әдісі:
* Грациа және Кротов
* Кох және Пастер
* +Грациа и Аппельман
* Дригальский және Видаль
* Райт және Вассерман
! Жыныстық кiрпiкшелерiнң синтезiн бақылайтын плазмида:
* R-плазмидалар
* Col-плазмидалар
*+F-плазмидалар
* Ent-плазмидалар
* Hly-плазмидалар
! Бактерияның S формадан қайтадан R формағаауысуы аталады:
* +Диссоциация
* Рекомбинация
* Репарация
* Трансдукция
* Трансформация
! Ақуыз синтезіне жауапты ақпаратты таситын гендер аталады:
* Регуляторлы
* +Құрылымдық
* Операторлы
* Транспозондар
* Маркерлермен
! Плазмида болып табылады:
* Бактериялардың рибосомалары
* Бактериалардың мезосомалары
* Фенотиптік өзгергіштіктің қандай да бір белгісі
*+ДНҚ малеклалары – храмосомадан тыс генетикалық элементі
* Жыныстық кірпікшелері
! Жасуша геномының қайта қалпына келу үрдісі (ДНҚ):
* Модификация
*+Репарация
* Мутация
* Диссоциация
* Рекомбинация
! Симбиоз бұл:
* + Бiр-бiрiне пайда келтiрiп өмiр сүредi
* Популяциалар бiр -бiрiне әсер етпейдi
* Патогендi микроорганизмдердiң бiрге өмiр сүруi
* Бiр популяция басқа популяцияның өмiр сүруiн тежейдi
* Бiр популяция басқа популяцияның өмiр сүруiн күшеитедi
! Тоқ ішектегі микробтардың негізгі мөлшері (95-99%):
* Ішек таяқшасы және бассқа да энтеробактериялар
*+Бифидумбактерия және бактероидтар
* Стафилококктар және стрептококктар
* Клостридиялар
* Candida туыстастығындағы саңырауқұлақтар
! Ішектегі дисбактериоз туындауы мүмкін:
* Бифидумбактерияның санының көбеюінен
* Қалдық флораның санының азаюынан
* Candida туыстастығындағы ашытқы саңырауқұлақтарының жоғалуынан
*+Стафилакокктың санының көбеюімен
* Лактобактериялардың пайда болуынан
! Микроорганизмнің макроорганизмге еніп, ары қарай көбеюін атайды:
* Комменсализм
* Метаболизм
* Симбиоз
* Мутуализм
* +Инфекция
! Ауыз қуысының арнайы қорғанысын қамтамассыз етеді:
* Лизоцим
* Лактоферрин
* Лактопероксидаза
* Комплемент
*+Иммуноглобулиндер
! Вирусты гаптит В-ның тасымалдаушылығын көрсететін:
* +HBs-антиген
* Гемагглютинин
* Нейраминидаза
* О-антиген
* К-антиген
! Инфекция көзі бойынша инфекция формасы:
* Эндогенді
*+Антропонозды
* Септикопиемия
* Экзогенді
* Бактериемия
! Инвазия ферменттері:
* +Гиалуронидаза, нейраминидаза
* Фибринолизин
* Липаза
* Каталаза
* Изомераза
! Ақуызды токсиндер /экзотоксиндер/ сипатталады:
* +Органотропностью
* Антигенді емес
* Физико-химиялық факторларға төзімділігімен
* Термостабилділікпен
* Улы емес
! Иммунитеттің негізгі қызметі:
* Тосқауылдау фиксациялау рөлін атқарады
* Антагонистік әсері бар
*+ «Өзімдікі» дегендірді « бөгделерден» ажыратады
* Клетка қабатының өткізгіштігін өзгертеді
* Жергілікті сезімталдығын жоғарлатады
! Туа пайда болған (табиғи, түрлік) иммунитеттің негізгі түрі:
* Индивидуалды
*+ Тұқым қуалайды
* өмір сүру кезінде пайда болады
* салыстырмалы
5. Жасанды жасалады
! Жүре пайда болған иммунитеттің негізгі белгілері:
* Түрлік белгі
*+Арнайылық
* Тұқым қуалайды
* Арнайы емес
* Салыстырмалы
! Жүре пайда болған иммунитет:
* Генотиптің өзгеруі нәтижесінде дамиды
*+ Жасанды имунизациялаудан кейін
* Туғаннан кейін пайда болады
* Генетикалық бекітілген белгі
* Тұқым қуалайды
! Жасанды енжар иммунитет:
* Механикалық барьер ретінде қызмет етеді
* Вакцина енгізгеннен кейін түзіледі
* Приобретается после введения вакцин
* +Иммунды қан сарысуын енгізгеннен кейін түзіледі
* Ана сүтімен беріледі
! Тері және шырышты қабаттың барерлік қызметі:
* Антагонистік әсері
*+Механикалық барьер
* Комплемент әсері
* Вакцинаны енгізгеннен кейін пайда болады
* Түрлік белгіге ие
! Терінің және шырышты қабаттың қалыпты микрфлорасының қорғаныстық рөлі:
* Барьерлі-бекітулі
* Механикалық барьер
* +Патогендерге антагонизм
* Иммунды сарысуды енгізу нәтижесінде туындайды
* Адамда болмайды
! Табиғи иммунитеттің жасушалық қорғаныс факторы:
* Комплемент
* +Фагоциттер
* Пропердин
* Антидене
* Интерферон
! Лизоцим:
* Көмірсу
* Липопротеид
*+ Муроминидаза ферменті
* Бактерияның жасуша қабатына бактериоцидті әсер көрсетеді
* Қалыпты микрофлораны басады
! Антидене:
*+Иммуноглобулиндер
* Альбуминдер
* + Муроминидаза ферменті
* Макрофагтармен әсерлеседі
* Патогенділік ферменті
! Қозғалмалы макрофагтар:
*+Моноциттер
* Ретикулярлы жасушалар
* Эндотелий жасушасы
* Сүйек кемігінің бағанасы
* Нейтрофилдер
! Фагоциттердің қызметтері:
* Антидене синтезіне қатысады
*+Микроорганизмдерді жою
* Бактерицидті әсер ету
* Антагонистік әсер ету
* Антидене антиген кешенімен байланысты
! Жасанды белсенді иммунитет:
*+Вакциналар енгізгенде пайда болады
* Бірнеше сағаттан кейін пайда болады
* 2-3 аптаға созылады
* Жатыр ұрығы арқылы беріледі
* Арнайы емес
! Антиген эпитопынының қызметі:
* Антидене түзілуін шақырады
* Микробтардың қорытылуына көмектеседі
* Фагоцитозды белсендіреді
* +Антидененің активті орталығымен әрекеттеседі
* Сарысулы иммуноглобулиндердің дисперстілігін өзгертеді
! Аутоантигендер:
* әр индивидумды ажыратуға болатын антигендер
*+антиденелер қоздыра алатын организмнiң өзiнiң антигендерi
* әртүрлi микробтарға ортақ антигендер
* түрлi-спецификалық белокты антиген
* тiндiк спецификалығы шамалы белокты антиген
! Бактерияның антигендері:
*+О-соматикалық
* Галогендер
* Полугаптендер
* Изоантиген
* Проантигендер
! Бактерия пішіндері:
*+ шар тәрізді, таяқша тәрізді, иректелген
* шар тәрізді, конус тәрізді, иректелген
* пулевидная, жіп тәрізді, куб тәрізді
* таяқша тәрізді, иректелген, куб тәрізді
! Бактериялар өлшемі қандай бірлікте өлшенеді:
* нанометрмен
*+ микрометрмен
* миллиметрмен
* ангстреммен
* сантиметрмен
! Бактерияның фагоцитозға қарсы тұрушы органелласы:
* + капсула
* спора
* жасуша қабаты
* Талшықтар
* цитоплазма
! Медициналық микробиология нені зерттейді:
*+ Патогендіжіне шартты патогенді микроорганизмдерді
* Фитопатогенді микроорганизмдерді
* Фотобактерияларды
* Өсімідіктерді
* Гельминттепрді
! Грам теріс бактерия қандай түске боялады