4.1-сурет. а - розеткалар мен сөндіргіштерді белгілеу;

б - бцргымен тесу жцмыстары; в — жарықтандыргыштардың орньш агаш тіктеуішпен

Белгілеу

нон учаскелерін төбелер мен ңабырғалардың түйіскен «ЫШҢтарына қарай қатарластырып орналастырады) ар- ИИЙЫ >к а с ы ры н'т үрі н де төсеу барысында сымдардың ңол- дцнылуы тез анықталуы керек.

Арнаның тік аймақтарын (шыраңтарға, сөндір- гІпітерге және штепсельдік розеткаларға түсіру мен котеру жолдары) есік және терезе оймаларының немесе йвлме бүрыштарының сызыңтары бойымен қатар-ңатар НТКІзу керек, жаптырма бойындағы сымдардың жасы- {>ЫН түрде өткізілуін (сылақтағы, плиталардың қуысы Мйі бос жерлеріндегі немесе жаптырма плитаның астын- Дйғы) төбеге жөне шыраңңа өтетін ыңғайлы жерде ең ҚЫСңа арақашықтықпен орындау керек. Қабырға мен тобенің ойықтарында тереңдетіп орналасңан жасырын кымдар арнасының белгілеуін кірмеден электржабдық- тарынан шырақтарға қарай ең қысқа жолмен өткізуге болады.

Белгілеу кезінде өлшеуіш сызғыш, жиналатын өлше- уіш, рулетка, белгілейтін таяқ, ңиркуль, тіктеуіш бау жоне басқа да арнаулы саймандар мен қүралдарды пай- даланады. Электр қондырғыларды орналастыру үшін қарапайым белгілейтін шаблондардың көмегімен тетік- тер мен үяшыңтардың тесу орындарын белгілейді. Ғима- раттарды салуға арналған жинақталатын қүрылыс қүрамдары, сымдарды өткізетін ойыңтар мен оймалар дайын күйінде келеді, сондықтан олардың орнын белгі- лейді. Оның орнына сымдарды бекіту үшін арналардың жарамдылығын, әсіресе ғимараттың қүрылыс элемент- терінің түйісетін жерлерін тексереді.

Сымдарды бекіту нүктесі аралығындағы және қатар- ласып тартылған сымдардың ең үлкен араңашыңтығы, сымдардың, кабельдердің ңүбырлардың майысу радиус- тары, одан да басқа арналарды белгілеу талаптары қүры- лыс нормалары мен ережелерінде бекітілген.

Бекіту бөлшектерін орналастырудағы тесу жүмыста- ры. Қазіргі өндірістік монтаждау әдістерін қолдану ке- зінде бөлшектер мен қүрғыларды прогрессивтік тәсілдермен бекіту арқасында тесу жүмыстарының

ңалыпты және ңалыпсыз электрлік монтаж жұмыста- рын ңамтамасыз ететін ңондырғыларды, кабель бүйым- дарын жөне электр материалдарын жауын-шашыннан, төмен температурадан, ластанудан жөне жазатайым за- ңымданудан ңорғайтын талаптарға еөйкес жүргізілуі керек,

Электрлік монтаждау жүмысының екінші сатысына дейін барлың қүрылыс жүмыстары: жылу, желдету және ңосымша жұмыстары аяңталуы тиіс. Өндіріс панажай- ларында екінші сатылы электр монтаждау жұмыстары біріктірілген кесте бойынша технологиялық қондыр- ғыларды монтаждау жұмыстарымен бір мезгілде атқа- рылады.

Қцрылыс жцмыстары жаедайына арналган талап- тарынан ауытцу - электр қондырғыларын жүргізуге арналған электр тораптары мен ңондырғылардың бұзы- луынаәкеліп соқтырады, ал оны ңалпына келтіру, таза- лау, қайталап ңұрғату, сырлау және өнімділігін тексе- руге артың шығын жүмсалады.

Қүрылыс мекемелері қүрылыс сызбаларын дайында*' ғанда және құрылыс жұмыстарын жүрғізгенде, электр тартылымдарына ңажетті ойықтар мен арналардың орындарын ойластырып, ңүрылыс нормалары мен ере- желеріндебелгілеулеріқажет. Бұлталаптар орындалма- ған жағдайда қазу, тесу, ою жұмыстары ауыр ңол еңбегін қажет етеді. Аяқталған ңұрылыс нысандарының екінші сатысы электрлік монтаждау жұмыстарын жүргізу үшін ңүрылыс жүргізген мекемелерден акті бойынша ңабыл- данып алынады.

Қабылданған кезде монтаждауға арналған ңүрылыс- тарды ңүрылыс нормалары мен ережелер (СНиП) талап- тарының сәйкестігіне, сонымен қатар, негізгі жобада көрсетілген монтаждау аймағына көтеріп беретін электр қондырғылардың жөне жинақталған блоктардың барлы- ғын, олардың өлшемі мен сандарын тексереді. Электр тартылымдардың арналарын дайындау жүмыстары төмендеғі монтаждау операциясынан түрады: арналар- ды жүргізу жөне бекіту бөлшектерін ңүру орындарын

йшмНдеу, белшекті бекіту жүмыстары, ңүру үшін бекіту Шүіиыстары (блок ңыштан, бетоннан жасалған қүрылыс ЗДШдғыларын бекіту, бөлшектерін орнату).

Цлвктр тартылымдарының арналарын дайындау тущ ыстаізы ең күрделі ңол жүмыстарын қажет ететін ойвраңияларға жатады.